Илья Ильф - Unuetaĝa Usono

Abomeno kreskas plu, kiam post duonhoro iĝas komprenebla stulta trompo, kiun efektivigas la luktantoj, ja ĉi tie forestas eĉ simpla, surstrata pugnobatalo inter du ebriaj huliganoj. Se iu fortegulo efektive dezirus rompi brakon de rivalo, tion li atingus nepre. Rigardinte “wrestling”-on, kiam okazis plej severaj agoj de konkurantoj, ni vidis neniujn vundojn. Sed usonanoj ŝatas tiun ĉi iluzion kiel infanoj kaj kvazaŭ mortas pro ekstazo.

Tamen ne eblas kompari tiun ĉi vulgaran vidaĵon kun konkurado de vakeroj! Sur la sama rektangula areno, kiun profanis “wrestling”-o, ni spektis “rodeon” — rajdkonkurson de paŝtistoj alvenintaj el Okcidento.

Ĉi-foje forestis ringo kaj kromaj seĝoj. Pura sablo plenigis tutan supraĵon de l' areno. Sur tribuno sidis muzikistoj kaj plenforte blovis en siajn blovinstrumentojn.

Malfermiĝis pordegoj de densa, ligna baraĵo kaj komenciĝis parado de partoprenantoj. Sur rimarkindaj ĉevaletoj rajdis reprezentantoj de romantikaj ŝtatoj de Usono. Vakeroj (cowboys) kaj vakerinoj (cowgirls), t.e. paŝtistoj kaj paŝtistinoj el Teksaso, Arizono kaj Nevado. Ŝanceliĝis ĉirkaŭrandoj de grandaj ĉapeloj, fraŭlinoj permane salutis publikon. Sur la arenon jam venis kelkaj centoj da rajdantoj, tamen el la pordegoj aperadis ankoraŭ novaj gevakeroj.

Post fino de l' parado komenciĝis konkurso. Vakeroj laŭvice elrajdis rapide el la pordegoj sur bovoj, kiuj furioze kalcitris. Verŝajne la bovoj estis intence furiozigitaj per iu doloro, ĉar ili kalcitris tre aktive. Celo de ĉiu rajdanto estis plej longatempa troviĝado sur bovdorso, kiun li rajtas teni nur per sola brako. Sub plafono pendis grandega horloĝo kun sekunda montrilo videbla en ĉiu loko. Unu vakero sukcesis rajdi sur koleriĝinta besto deksep sekundojn, la alia — dudek kvin. Iuj rajdantoj alteriĝis jam post la dua aŭ la tria sekundo. Venkinton bovo malsuprenĵetis je la kvardeka sekundo. Vakeraj vizaĝoj estis streĉitaj, ĉar sinĝenaj paŝtistoj ne volis malhonoriĝi antaŭ gastoj.

Dum alia konkurso vakeroj rapide elrajdis sur ĉevaloj svingante lazon. Antaŭ ĉevalo galopis bovido suprenlevinte voston. La sekunda montrilo ekfunkciis. Subite maŝo de lazo forflugis el mano de l' vakero kaj, kvazaŭ viva, sekundon pendis sur kapo de l' bovido, sed jam dum la sekva sekundo ĝi kuŝis sur la areno. La urĝanta vakero alkuris por kiel eble plej rapide ŝnuri ĝin laŭ teksasaj reguloj kaj prezenti sian akurate pakitan, sed malespere bovoblekantan aĉetaĵon.

Zelotoj de rodeo akutkriis kaj enskribis rezultojn en libretojn.

Plej malfacila konkurso okazis fine. Ĉiu vakero devas rajdatingi kornobatantan, malican bovinon, kiu galopis laŭ la areno tiel rapide, ke estis tre malfacile supozi por tiu ĉi entute trankvila besto. Atinginte ĝin la vakero malsuprensaltis for de l' ĉevalo sur kolon de l' bovino kaj firme manpreminte kornojn penis klini la bestkapon. Plej grava kaj malfacila estis alterigo de l' bovino.

Pluraj vakeroj ne sukcesis fari tion. Ja necesas krom alterigo ankoraŭ urĝe ŝnuri ĝiajn hufojn kaj elmelki en boteleton, kiun la vakero tuj elpoŝigis, almenaŭ iom da lakto. Ĉiu konkuro daŭriĝis unu minuton. La venkinto, sukcesinta melki la bovinon, solene suprenlevis brakojn kun boteleto kaj gaje forkuris al posto de l' baraĵo.

Perfektaj konkursoj de paŝtistoj, ties minoraj kanzonoj kaj nigraj gitaroj, igis nin forgesi bruajn klakojn de boksaj gantoj, malfermitajn, salivajn buŝegojn kaj larmokovritajn vizaĝojn de konkurantoj de l' usona lukto “wrestling”.

La kolonelo diris veron. Sur lia areno oni povas spekti bonon kaj malbonon.

La naŭa ĉapitro. Ni aĉetas aŭton kaj forveturas

Dum veturado al Sing-Sing kaj ankoraŭ pli frue dum matenmanĝo, ni admonis s-ron Adams vojaĝi tra Usono kune kun ni. Ĉar ni havis neniujn argumentojn, do ni monotone ripetadis jenan frazon:

— Nu, veturu kune kun ni! Tio estos tre interesa!

Ni admonis lin, samkiel junulo admonas fraŭlinon ami lin. Li havas neniun bazon, sed tre deziras esti amata. Jen li sekve ĝemas.

S-ro Adams nenion respondis, kiel tiu sama fraŭlino, aŭ provis ekparoli pri alia temo.

Tiam ni komencis petegi lin plie. Ni elpensis torturon, kiu turmentis la bonkoran, maljunan ĝentlemanon tutan semajnon.

— Konsideru, s-ro Adams, vi estos kialo de nia pereo. Sen vi ni pereos en tiu ĉi lando, superplenigita per gangsteroj, benzinstacioj kaj ovoj kun ŝinko. Ni malsaniĝos antaŭ viaj okuloj en Nov-Jorko kaj mortos.

— Ne, ne, ĝentlemanoj, — parolis s-ro Adams, ne! Ne eblas tiel agadi. Jes, jes, jes! Vi tion ne komprenas, s-ro Ilf kaj s-ro Petrov.

Sed ni senkompate repetis lin sentante, ke nia amiko hezitas kaj necesas, kiel plej baldaŭ, forĝi tiun ĉi diketan, enigitan en akuratan, grizan kostumon, feron, dume ĝi estas inkandeska. Geedzoj Adams estis reciproke amantaj kaj bonege komprenantaj unu la alian. En okuloj de sia edzino li povus tralegi: “Mi scias, ke vi tre deziras veturi kaj vi malfacile detenas sin de tio, por ke tuj komenci vojaĝon kune kun ne tro konataj personoj. Tio estas via karaktero. Por vi ne gravas, restigi min sola kune kun bebo. Vi estas scivolema kiel negrido, kvankam vi jam estas sesdektrijara. Rememoru, kiom da fojoj vi veturis tra Usono per aŭto kaj trajno? Vi konas la landon samkiel vian loĝejon. Se vi deziras revidi ĝin ankoraŭfoje, tiam veturu. Por vi, mi ĉiam estas oferema.

Nur unu demando ne estas komprenebla por mi — kiu direktos aŭtomobilon? Cetere, faru ĉion ajn laŭ via deziro. Pri mi mem vi povas tute ne pensi”.

“Ne, ne, Bekio! — ŝi povus tralegi en la edzaj okuloj. Nekorekte kaj iom antaŭtempe opinii tiel malgaje pri mi. Mi absolute ne volas veturi ien ajn. Mi simple deziras helpi al la homoj. Kaj krome, mi ruiniĝos sen vi. Kiu razos mian kapon? Estos pli bone, se vi veturos kune kun ni. Vi estas ankoraŭ pli scivolema ol mi. Tion ĉiuj scias. Veturu! Samtempe vi direktos aŭton.”

“Kaj bebo?” — respondis okuloj de s-ino Adams.

“Ho, jes! Bebo! Tio estas terura: mi tute perdis la atenton!”

Kiam senvorta konversacio alvenis tiun ĉi punkton, s-ro Adams turnis sin en nian flankon kaj ekkriis:

— Ne, ne, ĝentlemanoj! Tio ĉi ne eblas!

— Kiel do ne eblas? — lamentis ni. — Ĉio eblas kaj estos bona. Dum veturo ni haltos kaj noktos en hoteloj.

— Nu, kiu noktos en hoteloj? — ekkriis subite s-ro Adams. — Ni pasigos noktojn en gastejoj aŭ kampadejoj.

— Jen, efektive, — daŭrigis ni, — vi ĉion scias. Nu, veturu! Vorton de honesto! Sinjorino Adams, veturu kune kun ni! Veturu kune kun la tuta familio!

— Kaj bebo? — samtempe ekkriis la geedzoj.

— La bebon vi povas lokumi en infanvartejon.

— Ne, ne, ĝentlemanoj! Ho, ve! Vi iluziiĝis! Tie ĉi ne ekzistas infanvartejoj. Vi nun estas ne en Moskvo.

Jes, tio estas vero. Ni estis ne en Moskvo. El fenestroj de apartamento de gesinjoroj Adams vidiĝis nudaj arboj de Centra parko kaj el Zoologia ĝardeno aŭdiĝis raŭkaj krioj de papagoj imitantaj signalojn de aŭtoj.

— Tiam vartu pri ŝi viaj konatoj, — diris ni.

La geedzoj ekhezitis. Sed la aferon malbonigis la filineto mem, kiu venis la ĉambron vestita je piĵamo kun brodita sur ĝia fronto musido Miki Maŭs (Mickey Mouse). Ŝi venis por diri “Bonan nokton” antaŭ enlitiĝo. La gepatroj kun ĝemado alkuris al sia filino. Ili brakumis kaj kisis ŝin kelkfoje turninte sin al ni. Nun en iliaj okuloj oni povas tralegi jenon: “Kiel? Interŝanĝi tiun ĉi etan belulinon je du fremduloj? Tio okazos neniam!”

Alveno de l' bebo forĵetis nin al elira punkto. Necesas ĉion rekomenci. Kaj ni reatakis.

— Kia ĉarma estas infano! Kiomaĝa ŝi estas? Ĉu efektive nur dujara? Ŝi aspektas kiel okjara. Ŝi mirinde estas memstara knabino kaj ŝi bezonas plian liberecon! Ĉu ŝajnas al vi, ke permanenta zorgado de gepatroj iom bremsas pluan inteligentecon de infano?