I яна сапраўды неяк дацягнулася да рэстарана, ідучы наперадзе мужа, які ўвесь час маўчаў і толькі зрэдку жаліўся, што стаміўся, і яна, квола змагаючыся з апанаваўшай яе прастудай, пачынала ўжо сама адчуваць, як у яе падымаецца тэмпература. Потым яна дацягнулася і да ложка, у якім да яе далучыўся Марсэль, адразу пагасіўшы святло і так ні пра што не спытаўшы. Пакой быў ледзяны. Жанін адчувала, як па целе разліваецца холад і адначасова расце гарачка. Ёй было цяжка дыхаць, кроў пульсавала ў жылах, але не грэла, і ў ёй пачынаў разрастацца незразумелы страх. Яна павярнулася на старым ложку, і той зарыпеў пад яе вагой. Не, яна не хоча хварэць. Яе муж ужо спаў, і яна таксама павінна заснуць, так, павінна. За акном-байніцай чуліся прыглушаныя шумы горада. Старыя грамафоны ў маўрытанскіх кавярнях гугнява выціналі мелодыі, якія яна цьмяна ўгадвала скрозь лагодны гоман натоўпу. Трэба спаць. Але яна ўзялася пералічваць чорныя намёты; нерухомыя вярблюды паплылі за павекамі, і раптам яе душу закруціў вір бязмежнай самоты. Ну навошта, навошта яна сюды прыехала? 3 гэтым пытаннем яна заснула.
Трошкі пазней яна прачнулася зноў. Вакол панавала поўная цішыня. Толькі на ўскраінах горада ў маўклівай начы хрыпла брахалі сабакі. Жанін здрыганулася. Яна перакруцілася на другі бок, адчула побач цвёрдае плячо мужа і раптам, у паўсне, прытулілася да яго. Не могучы цалкам заснуць, яна плыла ў паўдрымоце, з падсвядомаю прагнасцю ўхапіўшыся за гэтае плячо, як за самы надзейны ратунак. Яна нешта шаптала, але з яе вуснаў не злятала ніводнага гуку. Яна нешта шаптала, але сама не разбірала што. Яна толькі адчувала цяпло, якое ішло ад мужа. І так ужо дваццаць гадоў, кожную ноч, з ягоным цяплом, заўсёды ўдваіх, нават у хваробе, нават у дарозе, вось як цяпер... Дый што яна рабіла б дома, адна? Дзяцей няма! Можа, ёй не стае гэтага? Яна не ведала. Яна проста ішла за Марсэлем, і ўсё; ёй падабалася адчуваць, што яна камусьці патрэбная. Адчуванне сваёй неабходнасці — гэта была адзіная радасць, якую ён ёй дарыў. Ён наўрад ці яе кахаў. У кахання, нават калі яно з дамешкам нянавісці, не настолькі пануры твар. Але які твар у кахання? Яны кахаліся ў цемры, навобмацак, не бачачы адно аднаго. А ці ёсць іншае каханне, апроч начнога, каханне, здольнае крычаць пра сябе пасярод белага дня? Гэта ёй было невядома, затое яна ведала, што патрэбна Марсэлю і ёй самой патрэбная гэта патрэбнасць, што яна жыве ёю ноччу і днём, асабліва ноччу, кожную ноч, калі ён не хоча заставацца адзін, не хоча старэць, не хоча паміраць, з гэтай упартасцю ў твары, якую яна пазнавала часам у тварах іншых мужчын — адзіным агульным выразе ўсіх гэтых вар'ятаў, якія хавалі сваё вар'яцтва пад маскай разумнасці, пакуль не даходзілі да шаленства і не кідаліся ў роспачы да жаночага цела, каб, няхай без жадання, схавацца ў ім ад той жудасці, якую для іх уяўлялі самота і ноч.
Марсэль крыху паварушыўся, нібыта каб адсунуцца ад яе. Не, ён яе не кахаў, ён проста баяўся ўсяго, што не было ёю, і ім абаім даўно ўжо трэба было б расстацца, каб да канца сваіх дзён спаць у адзіноце. Але хіба хто-небудзь здольны заўжды спаць адзін? Так робяць толькі нямногія, каго іх пакліканне ці бяда адарвалі ад іншых, і цяпер яны кожны вечар кладуцца ў ложак сам-насам са смерцю. Марсэль так ніколі не змог бы, не, толькі не ён, кволае, безабароннае дзіцё, якое заўсёды палохаў боль,— яе дзіцё, вось праўда, дзіцё, якому яна патрэбная і якое якраз у гэты момант ціхенька заенчыла. Яна крыху мацней прыціснулася да яго, паклала руку на ягоныя грудзі. I у думках паклікала тым ласкавым імем, якім некалі ахрысціла ў найвышэйшы момант кахання, якое зрэдчас і цяпер яны ўжывалі паміж сабою, але ўжо не задумваліся аб тым, што кажуць.
Яна клікала яго ўсім сэрцам. Яна таксама ўрэшце мела патрэбу ў ім, у яго сіле, у яго дробных дзівацтвах, ёй таксама было страшна памерці. «Калі б я адолела гэты страх, я была б шчаслівая...» Раптам яе захлынула невытлумачальная, трывожная туга. Яна адхілілася ад Марсэля. Не, нічога яна не адолее і ніколі не будзе шчаслівай — на праўдзе яна так і памрэ, не вызваліўшыся ад гэтае ношы. Яе сэрца балела, яна задыхалася пад вялізным цяжарам, які раптам для сябе адкрыла і, уразумеўшы, што нясе яго дваццаць гадоў, з усяе сілы старалася цяпер скінуць. Яна хацела вызваліцца ад яго, нават калі Марсэль, нават калі іншыя ніколі гэта зрабіць не змогуць. Цалкам прачнуўшыся, яна прыўстала на ложку і прыслухалася да поклічу, які здаўся ёй зусім блізкім. Але з ускраінаў ночы даляталі толькі прыглушаныя і нястомныя галасы сабак. Узняўся зноў лёгкі ветрык, і яна чула, як ягоныя хвалі пераліваюцца ў пальмавым лісці. Ён прылятаў з поўдня — адтуль, дзе пад зноў нерухомым небам цяпер змешваліся пустэльня і ноч, дзе спынялася ўсё жыццё, дзе ніхто ўжо не старыўся і не паміраў. Але хвалі ветру ўжо выдыхліся, і яна не была ўпэўненая, ці чула што-небудзь увогуле, апроч бязгучнага поклічу, які ўрэшце магла сама прымусіць гучаць ці змоўкнуць, але сэнс якога так і застанецца назаўжды для яе не зразумелым, калі яна не адкажа цяпер, неадкладна. Так, неадкладна, яна была ў гэтым упэўненая.
Читать дальше