Герберт Уэллс - Чалавек, які ўмеў рабіць цуды

У нядзелю ўвечары ён пайшоў у царкву, і, як гэта ні дзіўна, казань містэра Мэйдыга, што меў пэўную цікавасць да звышнатуральных з’яваў, была пра “рэчы, што не адпавядаюць закону”. М-р Фатэрынгей не належаў да царкоўных заўсёднікаў, але яго сістэма пазітыўнага скептыцызму, на якую я ўжо спасылаўся, цяпер значна пахіснулася. Сутнасць прамовы паказала яму зусім у іншым святле гэты новы дар, і ён раптам вырашыў параіцца з містэрам Мэйдыгам адразу пасля службы. Як толькі ён так вырашыў, то здзівіўся, чаму не зрабіў гэтага раней.

М-р Мэйдыг, худы экспансіўны чалавек з неймаверна доўгімі запясцямі і шыяй, узрадаваўся просьбе пра асабістую размову ад маладога чалавека, пра чыё нядбальства ў рэлігійных справах ведалі ўсе ў горадзе. Пасля пары неабходных затрымак ён правёў яго ў святарскі дамок, які прылягаў да царквы, зручна ўсадзіў і, стаўшы перад прыемным полымем – яго ногі ўтварылі радоскую арку ценю на супрацьлеглай сьцяне – папрасіў мра Фатэрынгея расказаць пра сваю справу.

Спачатку м-р Фатэрынгей троху саромеўся, яму было крыху цяжка адкрыць, у чым рэч.

– Я баюся, вы наўрад ці мне паверыце, містэр Мэйдыг, – казаў спачатку ён. Але ўрэшце вырашыў задаць пытанне і пацікавіўся ў м-ра Мэйдыга, як той ставіцца да цудаў.

М-р Мэйдыг сказаў, як і раней: “Ну”, – скрайне бесстароннім тонам, калі м-р Фатэрынгей зноў перарваўся:

– Я мяркую, вы не паверыце, што нейкі звычайны чалавек – кшталту мяне, напрыклад, – які сядзіць вось тут перад вамі, мог бы мець такі талент, што дазваляў бы яму рабіць нешта сілай волі.

– Гэта магчыма, – сказаў м-р Мэйдыг. – Нешта такое, бадай, магчыма.

– Каб я мог свабодна абыходзіцца з чым-небудзь тут, думаю, я мог бы паказаць вам якісь эксперымент, – сказаў м-р Фатэрынгей. – Вось, вазьміце гэную табакерку на стале, напрыклад. Я хацеў бы ведаць: тое, што я з ёй зраблю, – гэта цуд ці не? Усяго паўхвіліны, м-р Мэйдыг, калі ласка.

Ён нахмурыўся, паказаў на табакерку і сказаў:

– Стань вазай фіялак.

Табакерка зрабіла, як ёй загадалі.

Пры змене м-р Мэйдыг рэзка ўсхапіўся і стоячы стаў пераводзіць позірк то на чараўніка, то на вазу фіялак. Ён нічога не казаў. Хутка ён рызыкнуў нахіліцца над сталом і панюхаць фіялкі – яны былі свежыя і вельмі прыгожыя. Тады ён зноў утаропіўся ў м-ра Фатэрынгея.

– Як вы гэта зрабілі? – спытаў ён.

М-р Фатэрынгей тузаў сябе за вусы.

– Я ж толькі што сказаў – і вось вы зноў. Цуд гэта, чорная магія ці што гэта? І што са мной, як вы думаеце? Вось што я хачу ведаць.

– Гэта проста неверагодна.

– А ў гэты самы дзень тыдзень таму я ведаў пра сваю здольнасць рабіць такое не больш за вас. Гэта прыйшло абсалютна нечакана. Здаецца, з маёй воляй нешта не так, наколькі я разумею.

– Гэта ўсё? Ці можаце вы зрабіць што іншае, апрача гэтага?

– Госпадзе, так! – усклікнуў м-р Фатэрынгей. – Усё, што заўгодна, – ён падумаў і раптам успомніў фокус, які бачыў раней. – Вось! – паказаў ён, – стань сасудам з рыбкамі – не, не, не так – ператварыся ў шкляны сасуд, поўны вады, у якім плаваюць рыбкі. Ужо лепей! Бачыце, м-р Мэйдыг?

– Гэта дзіўна. Гэта неверагодна. Вы або вельмі незвычайны… Але не…

– Я мог бы ператварыць яго ў што хочаце, – сказаў м-р Фатэрынгей. – Ва ўсё, што хочаце. Вось! Стань, калі ласка, голубам.

Праз момант блакітны голуб лапатаў крыламі па пакоі, прымушаючы м-ра Мэйдыга адхіляцца кожны раз, калі пралятаў над ім.

– Спыніся, калі ласка, тут, – сказаў м-р Фатэрынгей, і голуб нерухома завіс у паветры. – Я магу ператварыць яго назад у вазу з кветкамі, – прапанаваў ён і, перанёсшы голуба на стол, зрабіў цуд. – Думаю, вы хутка захочаце курыць, – ён вярнуў назад табакерку.

М-р Мэйдыг сачыў за ўсімі пазнейшымі пераменамі ў стане нейкага маўклівага ляманту. Ён утаропіўся ў м-ра Фатэрынгея і вельмі асцярожна ўзяў табакерку, агледзеў яе і вярнуў на стол. “ Сілы нябёсныя! ” – было адзіным выяўленнем яго пачуццяў.

– Пасля гэтага прасцей растлумачыць, што ў мяне здарылася, – сказаў м-р Фатэрынгей, і перайшоў да доўгага і блытанага аповеду пра свае дзіўныя прыгоды, пачынаючы ад падзеі з лямпай у “Вялікім Драконе” і дадаючы няспынныя намёкі на Ўінча. Пакуль ён працягваў, часовы гонар ад уражання, зробленага на м-ра Мэйдыга, прайшоў. Ён зноў стаў самым звычайным містэрам Фатэрынгеем, якім заўсёды быў для навакольных. М-р Мэйдыг засяроджана слухаў з табакеркай у руцэ, і яго рэакцыя таксама мянялася цягам аповеду. Калі м-р Фатэрынгей перайшоў да цуду з трэцім яйкам, пастар перарваў яго, затросшы выцягнутай рукой.