Чарльз Дыкенс - Олівер Твіст

— Цяпер яе можна будзе пераканаць, — усклікнула маладая лэдзі. — Яна вагаецца, я ўпэўненая.

— Баюся, што не, мая дарагая, — сказаў джэнтльмен.

— Не, сэр, я не вагаюся, — адказала дзяўчына пасля кароткай барацьбы з сабой. — Я прыкутая да майго ранейшага жыцця. Цяпер я ім пагарджаю, ненавіджу яго, але пакінуць яго не магу. Пэўна, я занадта далёка зайшла, каб вярнуцца назад, — я не ведаю, бо калі б вы так загаварылі са мной колькі часу таму назад, то я адно пасмяялася б. Але, — сказала яна, паспешліва агледзеўшыся, — гэты страх зноў находзіць на мяне. Мне трэба ісці дадому.

— Дадому! — паўтарыла маладая лэдзі, падкрэсліўшы вымаўленнем гэтае слова.

— Так, лэдзі, дадому, — адказала дзяўчына. — У той дом, які я заслужыла, вырабіла сабе ўсім сваім жыццём. Развітаемся. Мяне могуць высачыць або ўбачыць. Ідзіце! Ідзіце! Калі я зрабіла вам паслугу, то ўсё, пра што я вас прашу — гэта пакінуць мяне, даць мне магчымасць самой ісці сваім шляхам.

— Усё гэта бяссэнсава, — уздыхнуў джэнтльмен. — Можа быць, застаючыся тут, мы рызыкуем яе бяспекай. Мы затрымалі яе больш, чым яна разлічвала.

— Так, вы мяне затрымалі, — падхапіла дзяўчына.

— Дык чым жа закончыцца жыццё гэтага беднага стварэння? — усклікнула маладая лэдзі.

— Чым? — паўтарыла дзяўчына. — Паглядзіце ўперад, маладая лэдзі. Паглядзіце на гэтую чорную ваду. Колькі разоў ужо вы чыталі пра такіх, хто кінуўся ў ваду і не пакінуў ніводнай жывой істоты, якая мела б да яго нейкую спагаду, аплаквала б яго! Праз некалькі гадоў, а можа, і праз некалькі месяцаў гэта будзе і маім шляхам.

— Малю вас, не кажыце так, — папрасіла, усхліпваючы, маладая лэдзі.

— Гэта ніколі не дасягне вашых вушэй, дарагая лэдзі, і крый Божа, каб вы гэта пачулі! — адказала дзяўчына. — Дабранач, дабранач!

Джэнтльмен адвярнуўся.

— Вось грошы! — усклікнула маладая лэдзі, працягваючы ёй гаманец. — Вазьміце іх дзеля мяне, каб у вас былі хоць якія сродкі ў час нэндзы і гора.

— Не! — запярэчыла дзяўчына. — Я гэта зрабіла не дзеля грошай. Хачу памятаць пра гэта так, як яно ёсць. Хіба што — дайце мне якую-небудзь рэч, якую вы носіце, — не, не пярсцёнак, — вашыя пальчаткі, вашу насоўку — што-небудзь, што я магу мець і ведаць, што яно належала вам, мілая лэдзі. Дзякуй. Блаславі вас Бог! Дабранач! Дабранач!

Моцнае ўзрушэнне дзяўчыны, якая баялася, што калі яе ўбачаць, то быць ёй бітай, прымусіла джэнтльмена адпусціць яе, як яна прасіла. Пачуліся крокі, яны аддаляліся. Галасы неўзабаве сціхлі.

Хутка на мосце з’явіліся фігуры маладой лэдзі і яе кампаньёна. Яны спыніліся на верхняй пляцоўцы лесвіцы.

— Пачакайце! — выгукнула маладая лэдзі. — Яна кліча нас! Мне здаецца, я чую яе голас.

— Не, мая мілая, — адказаў містэр Браўнлоў, маркотна азіраючыся. — Яна не зрушылася з месца і не зрушыцца, пакуль мы не пойдзем.

Роз Мэйлі марудзіла, але стары джэнтльмен прасунуў яе руку пад локаць сваёй і мякка, але настойліва павёў яе прэч. Калі яны зніклі, дзяўчына амаль плазам павалілася на каменныя прыступкі і пачала выліваць свой душэўны боль у горкіх слёзах.

Праз нейкі час яна ўстала і, хістаючыся, няпэўна ступаючы, паднялася на дарогу. Агаломшаны віж заставаўся на сваім пасту яшчэ некалькі хвілін, а потым, некалькі разоў асцярожна агледзеўшыся навокал і пераканаўшыся, што ён адзін, паціху выпаўз са свайго сховішча і падняўся па лесвіцы, крадучыся ў цені мура — таксама, як ён прабраўся сюды.

Ноэ Клэйпал дасягнуў верхняй прыступкі і шматкроць агледзеў ваколіцу, каб быць пэўным, што яго ніхто не бачыць, а потым памчаўся што было сілы і дасягнуў дома габрэя так хутка, як толькі маглі яго несці ногі.

Фатальныя наступствы

Да світання заставалася гадзіны дзве; гэта быў восеньскі час года, які з поўным правам называюць глухой ноччу. Вуліцы агорнутыя маўчаннем і зусім бязлюдныя, і нават гукі быццам бы ахінуў моцны сон, а распуста ды разгул, хістаючыся, ідуць дадому паспаць. Якраз гэтым ціхім і маўклівым часам сядзеў у сваёй старой бярлозе габрэй. Сядзеў без сну, з тварам такім перакошаным і бледным, з такімі налітымі крывёй, чырвонымі вачыма, што менш за ўсё ён быў падобны на чалавека, а болей — на нейкую агідную здань, якая паднялася з магілы і апанаваная была нейкім злым духам.

Ён сядзеў згорблены каля халоднага агменя, захінуўшыся ў старое рыззё, павярнуўшыся тварам да агарка свечкі, які стаяў перад ім на стале. Яго правая рука была паднятая да вуснаў, і калі ён, паглыблены ў думкі, грыз свае доўгія чорныя пазногці, то паміж бяззубых дзяснаў бачныя былі некалькі іклаў, якія бываюць у сабакі ці ў шчура.