Hjalmarj Söderberg - La kiso kaj dek tri aliaj noveloj

”Jes”, ŝi fine diris, ”paĉjo sendube kapablas flugi, se li volas. Sed tio ne necesas. Se li deziras ion, li sendas anĝelon.”

”Jes, sed se la anĝelo ne volas?”

”Tiam paĉjo avertas Dion, kaj Dio diras al la anĝelo, ke ĝi devas, kaj tiam la anĝelo ekflugas. Sed nun venu, eta Åge, ni iros al ’Patrino sur altaĵo’ kaj havos tason da kafo kun kukoj.”

El la malriĉula kvartalo oni daŭre aŭdis la malnovan trivitan gurdon ludi sian trivitan muzikon en la belega printempa tago.

Tuj post la pordegoj de Haga ĝentile salutanta sinjoro haltigis la patrinon kaj filon. Li sidis sola sur benko en la ombro de kelkaj arbegoj, sed ekstaris kaj iris renkonte al ili, kiam li vidis ilin veni.

La juna vidvino sentis, ke ŝi forte ruĝiĝas.

”Ĉu vi, Helge?” ŝi diris.

”Nu, Astrid”, li mallaŭte respondis, ”mi ne volas ŝajnigi, ke ni hazarde renkontiĝas tie ĉi ĝuste nun. Antaŭhieraŭ vi diris, ke vi intencas hodiaŭ iri al la tombejo. Sendube tiam vi samtempe faros etan promenon en la Haga parko, mi pensis. En tia bela tago! Kaj sekve mi sidiĝis sur tiu benko atendante. Mi sukcesis liberiĝi de la oficejo je la dua.”

Ŝi rigardis teren, flore ruĝa, ne respondante.

”Ĉu mi per tio multe ĉagrenis vin, Astrid?”

Ŝia respondo aperis same mallaŭte kiel la demando:

”Ne tre.”

Åge paŝis iom flanke ĉe la vojrando plukante saksifragojn.

”Panjo”, li subite diris, ”ni ja iros al Patrino sur altaĵo? Åge malsata!”

La patrino ne tuj aŭdis lin. Ŝi troviĝis en siaj propraj pensoj.

”Jes, eta Åge”, ŝi fine diris. ”Sed unue ni iom promenos. Survoje hejmen ni povos iri al ’Patrino sur altaĵo’.”

Ili iris antaŭen sur vojo inter altaj pinieskaj pinoj, kies frondaroj aperis preskaŭ nigre kontraŭ la hela printempa verdaĵo ĉirkaŭe.

”Åge malsata kaj laca”, diris la kvarjarulo paŭtante.

”Kiel li similas sian patron”, diris la juna viro sen multa meditado.

La patrino ne respondis. Sed tio estis sufiĉe vera: ŝi trovis preskaŭ neniom el si mem en sia ido. La konveksaj, elstaraj okuloj, la maldika senkolora hararo, aŭguranta kalvan verton, la tuta mieno de vireto — ĉio estis la patro. Ĉio estis Fr. Aug. Barcke. Sed strange, lia patro kontraŭ la kutimo de patroj neniam sciis vidi tion kaj entute neniam havis multe da tempo aŭ intereso por la infano. ”Mia tasko kiel edukanto komenciĝos nur kiam August atingos lernejan aĝon”, li iufoje diris, en la jaro antaŭ sia morto.

Ili sekvis vojon laŭ la mallarĝa golfo, trans kiu ’la kastelo’ — eta itala vilao — blankis en la verdo. Ili preterpasis la fonton de Haga kaj pasante trinkis el ĝia klara malvarma akvo. Dum ili trinkis el la fonto, malnovstila veturilo preterpasis kun koĉero kaj lakeo. En la kaleŝo sidis eta maljunulino, kiu per degnaj kapklinoj reciprokis imagitajn salutojn.

Ili atingis bordon malglatan kaj rokan. La ondoj de Brunnsviken malrapide plaŭdis kontraŭ la bordaj ŝtonoj, kaj vid-alvide, apud Kräftriket kaj Albano, fabrikaj fumoj kviete ŝvebis ĉielen.

Ili sidis sur ŝtono, kiu formis naturan benkon. Åge ludis ĉeborde per arboŝela boateto, kiun Helge tranĉis al li, kaj kiu forgesigis al li malsaton kaj lacecon.

”Li estas kvieta kaj ĉarma knabeto”, diris Helge.

Ŝi respondis nur per leĝera kapklino. Ne por paroli kun ŝi pri la infano li iris renkonti ŝin tie ĉi, tion ŝi sciis.

Helge Rudin estis desegnisto en arkitekta ateliero. Ili estis samaĝaj — ŝi havis nur kelkajn monatojn pli ol li. Ili loĝis samdome. La domon posedis la firmo, kie li laboris, kaj li estis domzorgisto. Tiel ili konatiĝis, kvazaŭ per si mem. Ili okaze ekparolis pri libro, kiun li ĵus legis, kaj kiun li volis ke ankaŭ ŝi legu; kaj li petis permeson prunti ĝin al ŝi. Post semajno ŝi venis al li por redoni ĝin. Estis aprila posttagmezo, krepuske. Li havis du ĉambrojn kun balkono plej supre subtegmente en domo kun vasta kaj libera panoramo al ĉifona periferio de la urbego, kie renkontiĝis kamparo kaj urbo, pinaretoj, krevigita granito, fabrikaj fumtuboj, peco el golfo de la lago Mälaren, kaj super ĉio la granda malpleno kaj spaco de malvarma printempa vespero. Ili kelkan tempon staris balkone gapante eksteren en la glacian bluon. Tiam li subite metis brakon ĉirkaŭ ŝian kolon kaj kisis ŝin, kaj ŝi tion permesis. — Ekde tiam ili sin antaŭnomis.

Dekomence li ne havis precizan intencon per sia kontakto kun ŝi. Sed baldaŭ li rimarkis ke li ekardis, kaj ke estas serioze.

Unu punkto tamen turmentis lin, maltrankviligis kaj konfuzis lin. Ŝi unufoje edziniĝis — kaj neniel eblis, ke ŝi iam povus enamiĝi al tia viro, kia estis ŝia edzo. Rivalon li ne bezonis timi en la mortinto; tion li sentis. Sed — kiel ŝi kapablis?

Kaj li ne sciis, ĉu li kuraĝos demandi ŝin pri tio.

Kaj la infano. Povra misuleto, tio ja tuj videblis. Frukto de senagorda kaj sensenca geedzeco. Kiel li povos ĉiutage elteni la ĉeeston de tiu infano?

Sed tio eblu kiel eblos. Li sentis, ke li ne kapablas malhavi ŝin.

”Astrid”, li diris. ”’Astri, Astri mia, knabino plej dolĉa’… Ĉu vi iom zorgas pri mi?”

Ŝi prenis lian manon, karesis per ĝi sian frunton kaj malsekigis ĝin per siaj larmoj.

”Ĵus, promenante sur la tombejo”, ŝi diris, ”mi aŭdis foran gurdon ludi malnovan karan muzikaĵon. Kaj tuj aperis larmoj — mi bezonis tiel malmulte por tio! Mia knabo pensis, ke mi ploras pro malĝojo. Sed mi ploris, ĉar troviĝas por mi ankoraŭ printempo, kaj ĉar mi preskaŭ komencas kredi je feliĉo.”

Li premis ŝin al si dum kisoj.

Kaj li diris, kiam ili revekiĝis:

”Unu afero mirigis min kaj iomete maltrankviligis min. Vi edziniĝis — al viro kiu laŭ mia imago neniam plaĉis al vi. Aŭ ĉu jes?”

”Ne.”

”Kiel vi do kapablis?”

”Ho, ne demandu min pri tio! Nun ne! Oni ’kapablas’ tiom pli ol oni supozas. Kaj tiom malpli…”

”Nu bone, mi ne plu demandos vin pri tio. Des malpli ĉar tiuokaze mi devus fari la saman demandon al mia propra patrino — mia patrino, kiu estas morta kaj ne povas respondi. Iutage antaŭ nelonge mi serĉadis inter malnovaj leteroj. Mi trovis korespondadon inter miaj gepatroj el ilia gefianĉa tempo. Kaj de ĝi videblis — mi jam sciis tion, sed forgesis — ke mia patrino neniam amis mian patron. Foje ŝi eĉ rompis la fianĉecon, ĉar ŝi deziris iun alian. Sed mia patro havis la pli fortan volon. Li tamen fine ricevis ŝin — kaj aliokaze ŝi ne estus mia patrino! Sed ŝi amis lin neniam.”

Ŝi kunpremis la okulojn kontraŭ la printempa lumo.

”Lasu ripozi la malnovan”, ŝi diris. ”La malnovan mortan.”

”Jes, ni faru tiel.”

Li elpoŝigis kaj malfaldis paperon. Estis desegnoj de kampara dometo. Fasado simpla kaj preskaŭ povra, empiro en formo svede malfekunda. Kaj planoj, montrantaj teretaĝe tri ĉambrojn kaj kuirejon, kaj subtegmente du ĉambretojn. Balkono al nordo, al Granda Ursino en la somerfinaj vesperoj. Tegmenta teraso por taga sunbanado kaj nokta stelspektado.

”Ĉu vi volas loĝi kun mi en tiu ĉi dometo?” li demandis. ”Mi dum la lastaj noktoj desegnis ĝin por ni.”

Ŝi rigardis la desegnojn kun melankolia rideto.

”Kiam la domo povos pretiĝi, vi pensas?” ŝi diris.

”Eble pli frue ol vi kredas.”

Ŝi tiris lian kapon al la sia kaj flustris en lian orelon:

”Sed mi ne volas atendi tion.”

”Kiel vi do volas?”

”Mi volas esti la via. Hodiaŭ. Ĉi-vespere, ĉi-nokte. Mi ja neniam konis feliĉon, neniam, neniam. Mi ne volas atendi!”

Ili kunfandiĝis en senfina kiso.

Ŝi ektremis pro leĝera frostiĝo. La suno malaperis malantaŭ nubo, kaj ne plu estis varme.