Ольга Ипатова - Апошнія ахвяры сьвяшчэннага дуба [повесть]

Паляндра — адно з назоваў багіні сьмерці. У гаворках выкарыстоўвалася як зьняважлівае азначэньне асобы.

Легчы ў дубовую калоду — памерці.

Корд — кароткі меч.

Крацір — многакутны кубак.

У 60-х гадах ХХ ст. шведскі вучоны Ганс Джэні з дапамогай генератара гукавых хістаньняў даказаў, што ў аснове матэрыі ляжаць гукавыя хвалі.

Ахрап’е — рэшткі зяленіва, што ідзе на корм жывёле.

Варцобы — шахматы.

Сварга (санскрыт) — месца нябеснага супакаеньня. Адсюль, на думку некаторых дасьледчыкаў, паходзіць Сварог, гэтак жа як імя Шварна — ад Сваруна.

Тор — скандынаўскі адпаведнік Перуна. У фальклоры вядомы т. зв. Молат Тора.

Плінфа — плоская цагліна.

Бацьвіна — бурачная націна, ужывалася часам як зьняважлівае.

Бурскі — тканіна персідскага шоўку.

Вялікі агонь праўды — паводле старажытных звычаяў, той, каго падазравалі, і той, хто абвінавачваў, праходзілі праз агонь, а жрацы вырашалі, хто апёкся болей. Праз вялікі агонь часам праходзілі, калі хацелі даказаць сваю невінаватасьць.

Яшчэ да ХХ ст. у асобных мясьцінах Беларусі існавала павер’е: калі напаленая печ трашчыць з левага боку — памрэ гаспадыня. З правай — памрэ гаспадар.

Гарцукі — беларускія гномы.

Арэхавы ці калінавы жэзлы былі прыналежнасьцю вышэйшай касты жрацоў.

Каўтрыш — тоўстае касматае сукно.

Тонка размолаты рыс, які ўжывалі як пудру, быў здаўна вядомы на Усходзе.

Камка — найтанчэйшая, накшталт мусьліна, тканіна.

Агурных — у сэнсе гультайных, бесклапотных.

Налога — напад.

Каберац — дыванок.

Накладам — грашыма.

Паводле С. Цярохіна («Перунова цяпельца», Мн., «Юнацтва», 1993 г.), яшчэ ў ХІХ ст. у Германіі, Аўстрыі і некаторых паўднёва-славянскіх землях сьвятары высякалі Новы агонь на могілках або каля цэркваў, а пасьля яго разносілі па хатах.

Конскі тыдзень сьвяткавалі ў канцы лета. Спачатку ён быў прысьвечаны Ашвінам, затым — сьв. Флору і Лаўру.

Кон — старажытная назва Лёсу.

Рэйтары (ням.) — коньнікі, часта — ахова гораду ці замку.

Калачакра — у індуісцкай традыцыі бесьперапынны цыкл перараджэньняў.

Лацінскі выраз olla male fervet дакладна гучыць як «гаршчок дрэнна варыць», што значыць: «справы дрэнь».

Лацінскі выраз Is feliciter sapit, qui perikulo alieno sapit азначае: «Шчасьліва паразумнеў той, хто паразумнеў ад бяды іншага».