Miguel de Cervantes y Saavedra - Don Kichot z La Manchy

odgróżki – dziś: pogróżki. [przypis edytorski]

austeria – karczma. [przypis edytorski]

zagrodnik – ubogi gospodarz wiejski, właściciel jednej zagrody. [przypis edytorski]

tylki – tyciutki, malutki. [przypis edytorski]

nie bawiąc – tu: nie zwlekając. [przypis edytorski]

widząc się sam – widząc, że jest sam. [przypis edytorski]

dziurgiem – dziś popr.: ciurkiem. [przypis edytorski]

foliant – a. foliał wielka, najczęściej stara księga, wielkości połowy arkusza (wg dziś stosowanych norm jest to format A1, a więc arkusz o rozmiarach 594 na 841 mm). [przypis edytorski]

kacerski – heretycki; kara kacerska tj. kara przeznaczona dla heretyków, tu: spalenie na stosie. [przypis edytorski]

Ariost – właśc. Ludovico Giovanni Ariosto (1474–1533) poeta, satyryk i komediopisarz wł., autor eposu rycerskiego Orland szalony , dzieła, które przez wieleset lat wywierało szeroki wpływ na literaturę europejską. [przypis edytorski]

Jorge de Montemayor (ok. 1520–1561) – powieściopisarz i poeta portugalski (jego oryginalne nazwisko brzmiało Jorge de Montemor), piszący niemal wyłącznie po hiszpańsku, znany przede wszystkim jako autor romansu pasterskiego Diana (1559). [przypis edytorski]

na piękne – dziś: na dobre; całkowicie, zupełnie. [przypis edytorski]

wielki los zrobić może – sens: może uśmiechnąć się do niego fortuna, również w sensie finansowym. [przypis edytorski]

Jachna – w dalszej części opowieści żona Sancho Pansy nosi imię Teresa. [przypis edytorski]

drasło – dziś popr. drasnęło. [przypis edytorski]

Bizkaia – a. Vizcaya, baskijska prowincja ze stolicą w Bilbao, obecnie część autonomicznego Kraju Basków na terenie Hiszpanii. [przypis edytorski]

Biskajczyk – dziś: Bask. [przypis edytorski]

Biskajczyk – dziś: Bask. [przypis edytorski]

św. Hermandada – tu: policja; nazwa Święta Hermandada odnosi się właściwie do związku miast hiszp., założonego przez Ferdynanda II i Izabelę Kastylijską; związek utrzymywał siły porządkowe, policję strzegącą porządku na podległym mu terenie. [przypis edytorski]

szarpie (daw.) – materiał opatrunkowy zrobiony z płótna dartego (szarpanego) na pasy. [przypis edytorski]

kordiał (daw.) – lek wzmacniający (szczególnie serce; łac. cor cordis : serce, cordialis : serdeczny); szlachetny trunek. [przypis edytorski]

jagody (daw.) – policzki. [przypis edytorski]

wał (daw.) – fala. [przypis edytorski]

zrozumią – dziś popr.: zrozumieją. [przypis edytorski]

dowcip (daw.) – inteligencja, rozum. [przypis edytorski]

gach (daw.) – kochanek. [przypis edytorski]

kolet (z fr. collet : kołnierz) – rodzaj skórzanego wojskowego ubioru z kołnierzem, wkładanego pod zbroję. [przypis edytorski]

zadzierny – dziś raczej: zadziorny. [przypis edytorski]

imnę się – forma utworzona od imać się : chwytać za coś. [przypis edytorski]

tuzować (daw.) – bić. [przypis edytorski]

zżymać się – gniewać się, oburzać, niecierpliwić. [przypis edytorski]

brutalstwo – dziś: brutalność. [przypis edytorski]

ingrediencja – składnik. [przypis edytorski]

popsować (daw.) – popsuć. [przypis edytorski]

facecja (z łac. facetia ) – żart, dowcip. [przypis edytorski]

skrupulat – a. skrupulat: osoba drobiazgowa, dokładna, pedantyczna. [przypis edytorski]

austeria – karczma. [przypis edytorski]

tałatajstwo – hołota, motłoch. [przypis edytorski]

miasto – tu: zamiast to. [przypis edytorski]

Biskajczyk – dziś: Bask. [przypis edytorski]

Etiopczykowie – dziś popr.: Etiopczycy. [przypis edytorski]

spokojność – dziś: spokój. [przypis edytorski]

na roścież – dziś raczej: na oścież; na całą szerokość. [przypis edytorski]

być bez zmysłów – być nieprzytomnym. [przypis edytorski]

półtrzecia (daw.) – dwa i pół. [przypis edytorski]

patrzy na to – wygląda na to. [przypis edytorski]

na piękne – na dobre; zupełnie. [przypis edytorski]

przystojnie – jak przystoi; przyzwoicie. [przypis edytorski]

znajdować się – tu: zachowywać się. [przypis edytorski]

za pierwszą sposobnością – przy pierwszej sposobności. [przypis edytorski]

rejterada – ucieczka [przypis edytorski]

dowcip (daw.) – inteligencja, rozum, spryt. [przypis edytorski]

nie bursztynem czuć ciebie – sproszkowany bursztyn dodawany jest do kadzideł kościelnych. [przypis edytorski]

Wulkan – w mit. rzym. odpowiednik Hefajstosa z mit. gr., boga ognia, kowali i złotników; kuźnia Hefajstosa miała się znajdować we wnętrzu wulkanu Etna. [przypis edytorski]

bożek wojny – w mit. gr. Ares, którego odpowiednikiem w mit. rzym. jest Mars. [przypis edytorski]

foluszowy – przym. od słowa: folusz , oznaczającego maszynę do obróbki sukna przez powierzchniowe spilśnianie i zagęszczanie struktury tkanin przeznaczonych na płaszcze itp.; folusz to także budynek, w którym mieści się taka maszyna. [przypis edytorski]

uwiadomić – dziś: powiadomić. [przypis edytorski]

frymarczyć – handlować. [przypis edytorski]