Рувім Фраерман - Дзікі сабака Дзінга, альбо Аповесць пра першае каханне

— Так.

— А калі Коля спалохаецца і не прыйдзе на мыс?

— Ён прыйдзе, — сказала Таня, не адрываючы вачэй ад лісця.

— А калі бацька даведаецца?

— Не даведаецца.

— Ты не баішся хіба, што хто-небудзь раскажа яму?

Таня паціснула плячыма:

— Апроч цябе, ніхто не ведае. А ты ж не скажаш?

Але ўсё ж яна зірнула на Фільку з падазрэннем: ці не смяецца ён.

Але ніколі ў жыцці Філька не быў такі сур'ёзны.

— Я ведаю тую мясціну, — задуменна сказаў ён. — Там на зары пасуцца фазаны. Добра іх страляць раніцай… Але ты не хадзі. Я цябе, як дзяўчынку, прашу.

— Не, я пайду, — адказала Таня.

І па голасу яе Філька зразумеў, што і Тані ўласціва ўпартасць.

Усё, што ён мог спытаць, ён спытаў; усё, што ён мог сказаць, то сказаў. Што яшчэ заставалася рабіць?

Ён моўчкі паглядзеў на Таню. Сонечнае святло гарэла на яе твары, на руках, на лёгкай прыгожай сукенцы, якую яна не баялася папсаваць.

І ён падумаў:

«Дарэмна, аднак, я пра ўсё гэта пытаўся. Яна нічога не баіцца».

І ў тую ж хвіліну ён заўважыў у вачах Тані незвычайны страх, якога раней ніколі не заўважаў ні ў позірку, ні на твары.

Ён адсунуўся з міжвольным спалохам:

— Што з табой?

— Вусень!.. — крыкнула Таня.

Яна адцягнула плацце на шыі, моцна сціснуўшы яго ў вузельчык, і з жахам паўтарыла некалькі разоў:

— Вусень! Вусень! Вось ён тут! Брыдка! Рэж хутчэй!

Самую малую долю секунды Філька вагаўся, гледзячы на свой нож, якім здабываў мурашкавы сок, і рэзаў серу, і рабіў столькі прыемных для Тані рэчаў.

І раптам, узмахнуўшы ім, адхапіў вялікі кавалак Танінай сукенкі.

Нічога не адчуваючы, акрамя страху і брыдкасці, Таня ў першы момант усё яшчэ сціскала ў руцэ адрэзаны кавалак тканіны, потым павольна разгарнула яго. Замест страшнага вусеня на яе руцэ ляжаў звычайны сучок.

Страх на Таніным твары змяніўся неўразуменнем, неўразуменне — адчаем, калі яна ўбачыла на сваёй сукенцы вялізную дзірку. Яна пляснула рукамі:

— У чым я цяпер пайду! Навошта ты гэта зрабіў, Філька?

— Знарок, — сказаў ён, — хаця ты сама мяне прасіла. Але, можа, ты цяпер не пойдзеш на мыс?

— Усё роўна я пайду. Я пайду, я пайду! — закрычала Таня і, саскочыўшы на зямлю, знікла, патанула за дрэвамі.

І Філька не паспеў заўважыць, як знікла яна між чорных і белых бяроз.

Нібы віхор памчаў ад Фількі друга.

Ён застаўся на дрэве адзін. Геаметрыя, што ляжала ў яго на каленях, упала на траву. Паласаты бурундук, самы цікаўны з усіх жывучых у гэтым гаі пад каранямі даурскай бярозы, падышоў да кнігі і спыніўся перад ёй. У пярэдніх лапах ён трымаў арэх, які нёс у сваю норку.

Філька сярдзіта запусціў у бурундука нажом. І востры нож уткнуўся ў зямлю перад самай пысай звярка.

Бурундук кінуў арэх і таксама знік.

А Філька павольна споўз з дрэва. Ён падняў арэх паклаў яго на далонь і ўзважыў — арэх быў поўны. Філька некаторы час глядзеў на яго не рухаючыся, увесь час думаючы пра Таню, і потым, вырашыўшы, што ўсё-такі кожны арэх павінен быць з'едзены, гучна разгрыз яго.

Ноччу горад спаў. І хаця кожны далёкі гук ноччу здаецца блізкім, не было чаго слухаць у немаце горада.

Толькі Таня ішла і ішла.

Аднойчы яна хадзіла ўжо гэткай парой і па гэтай дарозе. Але тады побач ішоў Філька, ён нёс яе вуды на плячы. Абое яны трохі дрыжалі ад холаду, таму што была восень і на світанні лісты зрываліся і даганялі вецер, не датыкаючыся да зямлі. І зоркі гарэлі тады толькі на самым краі небасхілу. А цяпер яны не пакідалі неба, чакаючы зару, каб знікнуць з яго.

А пакуль яны гарэлі ў цішыні, Таня ўсё ішла пры іх святле, накіроўваючыся да лясістага мыса.

Яна ўвайшла ў лес і выбрала сабе шырокую сцяжынку, дзе было святлей, чым пад дрэвамі. Доўгія карані і цені ляжалі ў яе на дарозе. Але ёй не было страшна. Толькі вільготныя лісты вольхі палохалі яе зрэдку, чапляючыся за твар. Яна адхіляла іх рукой. Яна была ў задуменні.

Яна думала: што рабіць, калі Коля скажа ёй аб каханні? Што рабіць? Учора ён прыйшоў да яе і сказаў: «Прыходзь. Я прашу цябе, прыходзь дзеля мяне. Я не бачыў яшчэ сапраўднага світання ў лесе. Прыходзь».

І вось праз імгненне яна прыйдзе.

Што рабіць? Што рабіць наогул, калі табе гавораць пра каханне, а ў цябе ёсць толькі маці, для якой ты ў жыцці адна, і няма ў яе нікога болей?

Яна злёгку дрыжала, думаючы пра гэта, і хуталася ў доктарскі халат сваёй маці, які надзела крадком.

А лес ішоў усё далей і далей, ведучы яе па сваіх сцяжынках да мыса, дзе былі рассеяны вялізныя камяні.