Уайлд Оскар
Салавей i ружа (на белорусском языке)
Оскар Уайлд
Салавей i ружа
Пераклад: Iрына Сляповiч
- Яна сказала, што будзе танцаваць са мной, калi я прынясу ёй чырвоную ружу! - усклiкнуў малады Студэнт. - Але ў маiм садзе няма нiводнай чырвонай ружы.
Са свайго гнязда на дубе гэта пачуў Салавей. Ён выглянуў з лiстоты i прыслухаўся.
- Нiводнай чырвонай ружы ва ўсiм маiм садзе! - зноў усклiкнуў Студэнт, i яго прыгожыя вочы напоўнiлiся слязьмi. - Ах, ад якой дробязi залежыць шчасце! Я прачытаў усё, што напiсана мудрымi людзьмi, я ведаю ўсе сакрэты фiласофii, але таму толькi, што ў мяне няма чырвонай ружы, маё жыццё будзе разбiта.
"Вось дзе нарэшце сапраўдны закаханы! - сказаў сам сабе Салавей. - Ноч у ноч спяваў я пра яго, хоць i не ведаў яшчэ, ноч у ноч я расказваў аб iм зоркам, i вось цяпер бачу яго самога. Валасы ў яго цёмныя, што гiяцынт, вусны чырвоныя, што ружа, якую ён шукае; але каханне зрабiла яго твар бледным, як слановая косць, а пакуты надалi яму мужнасцi".
- Заўтра ўвечары ў Прынца баль, - шаптаў юнак, - i мая каханая будзе сярод гасцей. Калi я прынясу ёй чырвоную ружу, дык абдыму яе. Яна схiлiць галоўку мне на плячо, i мы будзем моцна трымацца за рукi. Але ў маiм садзе няма чырвонай ружы, i я, самотны, буду стаяць у кутку, а яна пройдзе мiма. Яна не заўважыць мяне, i маё сэрца гэтага не вытрымае.
- Вось сапраўдны закаханы, - сказаў Салавей. - Тое, пра што я толькi пяю, для яго боль. О так, каханне - гэта цуд. Яно даражэйшае за смарагд, даражэйшае за цудоўны апал. Яго не купiш нi за гранат, нi за жэмчуг, яно не прадаецца на кiрмашы. Яго не прыдбаеш у краме, не выменяеш на золата.
- На хорах будуць сядзець музыканты, - працягваў малады Студэнт, - i граць на арфах i скрыпках, а мая любая стане танцаваць з такой лёгкасцю, што яе ножкi будуць ледзьве дакранацца паркету. Вакол яе стоўпяцца прыдворныя ў блiскучым адзеннi. Але са мной яна танцаваць не будзе, бо ў мяне няма для яе чырвонай ружы.
I ён упаў нiцма на траву, затулiў твар рукамi i зарыдаў.
- Чаго ён плача? - спытала маленькая зялёная Яшчарка, якая прапаўзала мiма Студэнта, варушачы хвосцiкам.
- Сапраўды чаго? - падхапiў Матылёк, што пырхаў паблiзу ў сонечных промнях.
- Чаго ён? - пяшчотным шэптам пацiкавiлася Стакротка ў свайго суседа.
- Ён плача праз чырвоную ружу, - адказаў Салавей.
- Праз чырвоную ружу? - здзiвiлiся ўсе. - Ах, як смешна!
А крыху цынiчная маленькая Яшчарка проста засмяялася яму ў вочы.
Адзiн толькi Салавей разумеў Студэнтава гора. Ён моўчкi сядзеў на дубе i думаў пра таямнiцы Кахання.
Раптам ён распасцёр свае шэрыя крылцы i ўзвiўся ў паветра. Як цень, ён праляцеў над гаем i, як цень, пранёсся над садам.
Пасярод паплаўца рос прыгожы Куст ружы. Салавей убачыў яго, падляцеў i апусцiўся на галiнку.
- Дай мне чырвоную ружу, - папрасiў ён, - а я табе спяю сваю найлепшую песню.
Але Куст зарыпеў галiнамi.
- Мае ружы белыя, - адказаў ён, - яны белыя, як марская пена, яны нават бялейшыя за снег на горных вяршынях. Ляцi да майго брата, што расце каля старога пясочнага гадзiннiка. Можа, ён цябе выручыць.
I паляцеў Салавей да Куста, што рос каля старога пясочнага гадзiннiка.
- Дай мне чырвоную ружу, а я табе спяю сваю найлепшую песню.
Але i гэты Куст зарыпеў галiнамi.
- Мае ружы жоўтыя, - адказаў ён, - яны жоўтыя, як валасы ў русалкi, што сядзiць на троне з бурштыну, яны нават жаўцейшыя за нарцыс, якi цвiце на няскошаным поплаве. Ляцi да майго брата, што расце пад акном у Студэнта. Можа, ён цябе выручыць.
I паляцеў Салавей да трэцяга Куста ружы, што рос пад акном у Студэнта.
- Дай мне чырвоную ружу, - пачаў упрошваць ён, - а я табе спяю сваю найлепшую песню.
Але i трэцi Куст зарыпеў галiнамi.
- Мае ружы чырвоныя, - адказаў ён, - яны чырвоныя, як лапкi ў голуба, яны чырванейшыя за вееры каралаў, што калышуцца ў пячорах на дне акiяна. Але ад зiмовай сцюжы ў маiх жылах застыла кроў, мароз пабiў мае пупышкi, бура паламала галiнкi, i сёлета ў мяне зусiм не будзе ружаў.
- Адну чырвоную ружу - больш мне не трэба! - упрошваў Салавей. - Толькi адну чырвоную ружу! Няўжо нiчога няможна зрабiць?
- Можна, - адказаў Куст, - але гэта так страшна, што я не асмельваюся сказаць табе.
- Гавары, - папрасiў Салавей, - я не баюся.
- Калi ты хочаш, каб у цябе была чырвоная ружа, ты павiнен стварыць яе, як засвецiць месяц, з гукаў сваiх песень i акрапiць крывёю свайго сэрца. Ты павiнен спяваць мне, прыцiснуўшыся грудзьмi да майго шыпа, усю ноч навылёт, а тым часам твая жывая кроў перальецца ў мае жылы i стане маёй крывёю.
Читать дальше