Рувим Фраерман - Дзiкi сабака дзiнга, альбо аповесць пра першае каханне (на белорусском языке)

Але якiя няўлоўныя былi пры гэтым яе рухi, i якiя дакладныя, якi пiльны быў позiрк на снег, што пачынаў сiпець i варушыцца па дарозе, i якiм нясмелым рабiўся ён, калi яна скiроўвала яго назад - на Колю.

- Табе не вельмi балiць? - пыталася яна. - Пацярпi, хутка прыедзем. Толькi б паспець да бурану!

Ён здзiўляўся. У яе вачах, якiя трывожна гарэлi пад абмерзлымi ад ветру вейкамi, i ва ўсёй яе iстоце бачыўся яму другi, зусiм незнаёмы сэнс. Нiбыта на гэтых дзiкiх сабаках, запрэжаных у лёгкiя санi, скрозь калючы снег, што сек скуру на твары, неслiся яны абое ў нязведаную, новую краiну, пра якую ён яшчэ нiчога не чуў.

I ён трымаўся за яе вопратку, каб не вывалiцца.

А завея ўжо займала дарогу. Яна iшла сцяной, як лiвень, паглынаючы святло i звонячы, як гром памiж скал.

I Таня, аглушаная гэтым ветрам, убачыла смутна, як ад гэтай белай сцяны, нiбы стараючыся адарвацца ад яе, ускач iмчыцца па дарозе конь. Каго ён выносiў з бурану, Таня не магла ўгледзець. Яна адчула толькi, як сабакi з лютасцю рванулiся насустрач, i закрычала на iх дзiкiм голасам. Коля не зразумеў яе крыку. Але сама яна ведала, чаму крычыць страшна: сабакi больш не слухалiся.

Нiбыта цяжкiм кап'ём, Таня пакiвала каюрам i, натужыўшы руку, з сiлай уторкнула яго ў снег. Ён увайшоў глыбока i зламаўся. Тады Таня павярнулася, i Коля на адно толькi iмгненне ўбачыў на твары яе жах. Яна крыкнула:

- Трымайся мацней за нарту!

Яна падняла Тыгра над галавой i кiнула яго на дарогу. Ён з вiскам упаў у снег.

Потым, нiбы зразумеўшы, што яму трэба рабiць, iмгненна ўскочыў i з гучным выццём панёсся побач з вупражкай. Ён апярэдзiў яе, быццам сам асуджаючы сябе на пагiбель. Сабакi заўважылi яго. Ён кiнуўся прэч з дарогi, i яны панеслiся ўслед за iм.

Конь праскакаў мiма.

"Дарагi мой, бедны Тыгр!" - падумала Таня.

Ён скакаў па цалiне высока, ён патанаў, ён задыхаўся ў снезе. Ён, можа, нават праклiнаў людзей, якiя знявечылi ягонае цела, зрабiлi кароткiмi ногi, шыю доўгай i слабай. Але ён любiў гэтую дзяўчынку, з якой разам гуляў шчанюком i вырас разам, i толькi ён адзiн састарэў. Цi ж справядлiва гэта?

А Таня прыпала да нарты, пачуўшы доўгi вiск, i хрыпенне, i стук сабачых iклаў, якi заглушаў шум ветру.

Нарта, якую не стрымлiваў больш тормаз, наляцела на сабак, паднялася, перакулiлася набок.

I сабакi памчалi ў глухую завею.

Нiхто не варушыўся: нi Таня, што ляжала побач з нартай, нi Коля, якi ўпаў нiцма, нi мёртвы Тыгр з разарваным горлам, якi глядзеў у непагоднае неба, усё было нерухомае. Рухаўся толькi снег i паветра, якое туга хадзiла туды-сюды па рацэ.

Таня першая ўскочыла на ногi. Яна нахiлiлася, падняла нарту i зноў нахiлiлася, дапамагаючы ўстаць Колю. Падзенне не ашаламiла яе. Як i раней, усе яе рухi былi няўлоўныя, моцныя, гнуткiя. Яна страсянула снег з твару спакойна, нiбыта нiчога не здарылася.

Коля ж не стаяў на нагах.

- Мы загiнем. Што я нарабiў, Таня! - сказаў ён са страхам, i нават слёзы выступiлi ў яго на вачах, але яны змерзлiся, не паспеўшы нават скацiцца па вейках.

Коля пачаў зноў хiлiцца на бок, апускацца на зямлю. I Таня зноў падхапiла яго, стараючыся ўтрымаць.

Яна закрычала яму:

- Коля, ты чуеш, мы нiколi не загiнем! Толькi нельга стаяць на месцы занясе. Ты чуеш мяне, Коля, мiлы! Рухацца трэба!

Яна напружвала ўсе сiлы. I так стаялi яны, нiбыта абняўшыся. I завея прытулiла iх на хвiлiну ў сваiх воблаках, а потым аглушыла сваiм моцным голасам.

Таня нагой падсунула нарту блiжэй.

- Не, не, - крыкнуў Коля, - я гэтага не хачу! Я не дазволю табе мяне везцi!

Ён пачаў вырывацца, Таня абхапiла яго за шыю. Халодныя твары iх краналiся адзiн аднаго. Яна прасiла, паўтараючы адно i тое ж, хаця цяжка было вымавiць слова - кожны гук на губах памiраў ад жорсткага ветру.

- Мы выратуемся, - гаварыла яна. - Тут блiзка. Хутчэй! Нельга чакаць.

Ён апусцiўся на нарту. Яна шалiкам сцерла з яго твару снег, агледзела рукi - яны былi яшчэ сухiя - i моцна завязала ля кiсцi шнуркi яго рукавiц.

Учапiўшыся за абрывак вяроўкi, Таня пацягнула нарту за сабой. Высокiя хвалi снегу кацiлiся ёй насустрач - заступалi дарогу. Яна падымалася на iх i зноў апускалася i ўсё iшла i iшла наперад, плячыма рассоўваючы густое, увесь час рухлiвае павегра, якое пры кожным кроку адчайна чаплялася за вопратку, як калючкi паўзучых траў. Яно было цёмнае, поўнае снегу, i нiчога скрозь яго не было бачна.

Часам Таня спынялася, вярталася да нарты, штурхала Колю i, нягледзячы нi на якiя яго пакуты i скаргi, прымушала зрабiць дзесяць крокаў наперад. Дыхала яна цяжка. Увесь твар яе быў мокры, i вопратка цвярдзела - пакрывалася тонкiм лёдам.