Лонг - Пастушыная гiсторыя пра Дафнiса i Хлою (на белорусском языке)

11

Астыл пахвалiў гасцiнцы i пайшоў паляваць на зайцоў, бо дзяцюк ён быў багаты, жыў заўсёды ў раскошы i прыехаў у вёску, каб зазнаць адменнай уцехi. Гнатан жа, чалавек, якi ўмеў толькi есцi ды пiць, абы набрацца, а набраўшыся, распуснiчаць, i ў якога толькi i было ўсяго што губа, чэрава ды тое, што пад чэравам, старанна разгледзеў Дафнiса, калi той прынёс свае гасцiнцы, i, схiльны ад прыроды да хлопцаў, знайшоўшы красу, якой i ў горадзе не знайсцi, надумаў узяцца за Дафнiса, спадзеючыся лёгка ўгаварыць гэтага казапаса.

Наважыўшыся так, ён пайшоў не з Астылам на паляванне, а туды, дзе пасвiў Дафнiс, кажучы, што хоча коз паглядзець, а напраўду - Дафнiсам палюбавацца. I, каб расчулiць, ён хвалiў яго коз, папрасiў яго сыграць на сiрынзе пастушыную песню i сказаў, што ён хутка даб'ецца для Дафнiса волi, бо ўсё можа зрабiць.

12

Гнатан, убачыўшы, што прыручыў хлопца, падпiльнаваў яго ўночы, калi ён гнаў з пашы коз, i, падбегшы, спярша пацалаваў, а потым папрасiў, каб той дазволiў яму ззаду тое, што козы дазваляюць сваiм казлам. Доўга не мог уцямiць Дафнiс i нарэшце адказаў, што ён добра ведае, як казлы скачуць на коз, але нiхто нiколi не бачыў, каб казёл ускокваў на казла, а баран замест авечкi - на барана, нi пеўнi замест курэй на пеўняў, тады Гнатан, пусцiўшы ў ход рукi, хацеў узяць яго гвалтам. Але Дафнiс штурхнуў п'янага, якi ледзь трымаўся на нагах, павалiў на зямлю i ўцёк, як алянятка, пакiнуўшы там ляжаць таго, каго весцi дадому пад руку мог мужчына, а не хлопчык.

Больш Дафнiс увогуле з iм не вадзiўся i пасвiў сваiх коз то тут, то там, унiкаў Гнатана, ахоўваючы сваю Хлою. Ды i Гнатан больш не лез да яго, ведаючы, што той не толькi прыгожы, але i дужы. Чакаў толькi зручнага моманту, каб пагаварыць пра яго с Астылам, i спадзяваўся атрымаць яго ў падарунак ад дзецюка, якi любiў адорваць часта i шчодра.

13

Але тады нiчога не выпадала зрабiць, бо прыехаў Дыянiсафан разам з Клеарыстаю, i скрозь чуўся вялiкi галас цягла, службы, мужчын, жанок. Аднак пасля ўсяго склаў доўгую любоўную прамову.

Дыянiсафан хоць ужо i быў напалову сiвы, але быў высокi i прыгожы i мог бы яшчэ пазмагацца з маладымi, да таго ж багаты, як мала хто, i сумленны, як нiхто. Прыехаўшы, ён у першы ж дзень прынёс ахвяры багам, апекунам палёў Дэметры, Дыянiсу, Пану, нiмфам, а ўсiм, хто быў там, паставiў кратэр вiна. У наступныя днi ён аглядваў Ламанаву гаспадарку. Убачыўшы палi ў барознах, гронкi на лозах, сад у цэлай красе - за кветкi Астыл узяў вiну на сябе, - ён вельмi ўсцешыўся, пахвалiў Ламана i паабяцаў адпусцiць яго на волю. Пасля гэтага пайшоў на казiную пашу, каб паглядзець i коз, i таго, хто iх пасвiў.

14

Хлоя, засаромеўшыся i спалохаўшыся такога гурту людзей, уцякла ў лес, а Дафнiс стаяў там, апяразаны калматаю казлiнаю шкураю, з толькi што пашытаю пастуховаю торбаю цераз плячо, у руцэ адной трымаў свежы сыр, другою прытрымлiваў малочных казлянятак; калi Апалон некалi, служачы Лаамеданту, пасвiў быкоў, ён быў такi самы, як тады выглядаў Дафнiс. Ён нiчога не казаў, а толькi, пачырванеўшы, апусцiў вочы, перадаючы гасцiнцы; а Ламан сказаў: "Гэта, уладару, пастух тваiх коз. Ты мне перадаў пасвiць пяцьдзесят коз i двух казлоў, а гэты выхадзiў табе сто коз i дзесяць казлоў. Бачыш, якiя тлустыя, з густою воўнаю, i рогi ў iх не зламаныя. Ён прывучаў iх да музыкi; пачуўшы сiрынгу, яны робяць усё, што трэба".

15

Клеарыста, якая была пры гэтай гаворцы, захацела ўбачыць тое, што ён казаў, i загадала Дафнiсу, каб зайграў сваiм козам, як гэта ён звычайна робiць, i паабяцала за iгру хiтон, хламiду i сандалi. Ён пасадзiў iх, як у тэатры, стаў пад букам, выняў з торбы сiрынгу i найперш злёгку дзьмухнуў: козы пасталi i паднялi галавы. Пасля ён зайграў "на пашу": i козы пасвiлiся, апусцiўшы ўнiз галовы; далей ён выдаў мяккiя тоны: козы, сабраўшыся, паляглi. I вось зайграў пранiзлiвы напеў: козы, нiбы да iх наблiжаўся воўк, уцяклi ў лес. Праз хвiлiну ён выдаў поклiчны напеў: выбраўшыся з лесу, яны збеглiся каля яго ног. Нiколi не ўбачыш рабоў, каб яны так слухалiся гаспадара. Усе дзiву далiся, а больш за ўсiх Клеарыста, яна паклялася аддаць тыя падарункi пастуху - прыгажуну i да таго ж музыку. Вярнуўшыся ў двор, селi снедаць i Дафнiсу таксама са свае яды паслалi.

Ён еў разам з Хлояй, смакуючы гарадскiя стравы, i быў у добрай надзеi выпрасiць у гаспадара дазвол на шлюб.

16

А Гнатан, пабачыўшы праяву з козамi, толькi яшчэ больш распалiўся пажадлiвасцю, уважаючы, што яго жыццё не жыццё, калi не даможацца Дафнiса. Прыпiльнаваўшы, калi Астыл праходжваўся ў садзе, завёў яго ў каплiцу Дыянiса i пачаў цалаваць яму ногi i рукi. Калi Астыл запытаўся, навошта ён гэта робiць, i загадаў яму расказаць, пакляўшыся дапамагчы, той сказаў: "Гiне твой Гнатан, о ўладару! Ён, якi дагэтуль толькi твой стол любiў; ён, якi некалi кляўся, што няма нiчога лепшага за старое вiно, ён, хто цанiў тваiх кухараў вышэй за ўсiх мiтыленскiх дзецюкоў, цяпер толькi Дафнiса ўважае прыгожым. Я не адведаю нiводнай дарагой стравы, хоць бы колькi нi рыхтавалi кожнага дня мяса, цi рыбы, цi мядовых коржыкаў, а ахвотна зрабiўшыся казою, еў бы траву, лiсце, слухаючы Дафнiсаву сiрынгу, пасучыся пад яго наглядам. Уратуй свайго Гнатана i адолей неадольнага Эраса. Калi ж не, то, клянуся табе маiм богам, узяўшы нож i напоўнiўшы ўдосталь сваё чэрава ядою, я заб'ю сябе самога перад Дафнiсавымi дзвярыма: ты нiколi больш не назавеш мяне сваiм Гнатонiкам, як ты заўсёды меў звычку жартам называць".