- Не вельмi даўно, - адказаў Мэрэй.
- Чаму ты не прыйшоў раней, каб папярэдзiць нас? - дапытваўся Зел.
- Вось зануда! - сказаў Мэрэй. - Гэта што, чарговая порцыя воцату? Патрымай яе ў сябе, бо як стукну па галаве прыкладам. Я ачышчаў хацiну. Я ведаў, што вы i самi заўважыце гэтых следапытаў, як яны блукаюць па лесе.
Мэрэй быў азмрочаны, але ён зусiм не так злаваўся i спяшаўся, як хацеў гэта паказаць. Ён спакойна ўсеўся i пачаў мяняць шкарпэткi, пакуль яго спадарожнiкi хутка заканчвалi ўкладку адзення, прыбораў для галення, коўдраў, правiзii i пушнiны.
- Ведаеце, што можна было б зрабiць? - сказаў Мэрэй, няспешна i з веданнем справы скручваючы папяросу. - Можна было б знайсцi тут у лесе надзейную мясцiну i залегчы там, пакуль не сыдуць адсюль гэтыя законапаслухмяныя халуi.
- Залягай на здароўе! - адрэзаў Рой.
- А якi сэнс пакiдаць заказнiк, пакуль мы не вычарпалi ўсiх яго магчымасцяў, - сказаў Мэрэй. - У лесе гэтыя малойчыкi нас не знойдуць. Яны, вiдаць, i мiма гэтай хацiны пройдуць i не заўважаць.
- Магчыма, - сказаў Зел. - Але з мяне хопiць, Мэрэй. З мяне хопiць!
У Роя ўсё было сабрана i падрыхтавана. Мэрэй дапамог яму ўзвалiць за спiну цяжкi груз. Калi дапамагаў Зелу, ён засмяяўся, бо той ажно захiстаўся ад неверагодна цяжкай ношы.
- Крыху паквапiўся, - сказаў ён Зелу.
- Што ты гаворыш? - падазрона спытаў Зел, але адказу не было.
Затым Рой дапамог узвалiць мех Мэрэю.
- Можаш заставацца, калi хочаш, - сказаў Рой, - але я адчуваю сябе як загнаная лiса. Мне трэба пакiдаць памiж мной i абходчыкамi як мага больш адлегласцi. Так што рушым!
Мэрэй старанна зачынiў за сабой дзверы, а Рой праверыў вонкавую кладоўку, цi няма там правiзii. Яе засталося ў iх вельмi мала, па разлiках Роя - не больш як на тры днi.
- У якi бок пойдзем? - у апошнi момант спытаў Зел.
- Можна прайсцi праз гэты лес, а затым падацца на поўнач, - сказаў Мэрэй.
- На поўнач? - здзiвiўся Рой. - Навошта на поўнач?
- Туды шлях свабодны, Рой.
- Свабодны шлях у невядомае, - азваўся Рой. - Я пайду на поўдзень.
- Няма сэнсу выходзiць з лесу на поўдзень, - пярэчыў Мэрэй. - Там нас чакае палова ўсiх абходчыкаў заказнiка, i яны сядуць нам на шыю, як толькi мы з'явiмся.
- Ён мае рацыю, Рой, - сказаў Зел, - не будзь упартым. Мы можам адарвацца ад гэтых абходчыкаў, калi адразу ж пойдзем на поўнач. Там знойдзецца сотня пунктаў, у якiх мы можам выйсцi з лесу i пакiнуць iх з носам.
- Ну выйдзеш ты з лесу, - сказаў Рой, - а што далей? Як ты разлiчваеш патрапiць у Сент-Элен? Яны ж загародзяць усе дарогi.
- Сент-Элен? - сказаў Мэрэй. - А на якога д'ябла нам вяртацца ў Сент-Элен?
- Ты з глузду з'ехаў вяртацца туды зараз, - падтрымаў яго Зел.
- Магчыма, - сказаў Рой i не стаў iм тлумачыць, што поўнач азначае для яго новую пагрозу адзiноты. Яго спадарожнiкi былi ўжо адлучаны ад Муск-о-гi, iм было ўсё адно. Але Рой ведаў, што для яго адзiная надзея - гэта вярнуцца на свой участак i пасля ў Сент-Элен так, каб нiхто i не здагадаўся, што ён быў у заказнiку. Пайдзi ён на поўнач, i яму спатрэбяцца месяцы адседжвання i розныя хiтрыкi, каб дабрацца назад у Сент-Элен, а за гэты час напэўна выявiцца яго злачынства. Да Мэрэя i Зела гэта не мела адносiн, бо яны i без гэтага ўжо толькi ценi людзей. Але калi ён, Рой, зараз не вернецца ў Сент-Элен, iнспектар, вядома, здагадаецца, што справа нячыстая. Значыць, гэта было пытанне бяспекi - але не толькi. Рашэнне яго было цвёрдае. Трэба iсцi на поўдзень, небяспечна гэта цi не. Ён мусiць вярнуцца да свайго ўласнага iснавання. Мусiць. Ён павiнен жыць ва ўласнай хацiне, з яе звыклым укладам, з цвёрдай пэўнасцю, якую яна яму давала, з грамадскiм абавязкам, якi яна на яго ўскладвала. Побач за ракой павiнны быць Скоцi i Самсон, а там за лесам Сент-Элен. Ён мусiць вярнуцца i сустрэцца з Эндзi. Ён ведаў i гэта, нават калi са сцiснутымi зубамi iшоў на рызыку быць злоўленым, прарываючыся на поўдзень. Але ён павiнен быў выбраць гэты шлях i прарвацца мiма абходчыкаў, якiя яго чакалi.
- Iдзiце на поўнач, калi хочаце, - паўтарыў ён. - А я iду дамоў.
Яны зноў пачалi яго пераконваць, але станавiлася надта небяспечна заставацца ў лесе, якi пачалi ўжо прачэсваць два патрулi. Мэрэй не разумеў рашэння Роя, але гэта яго не датычыла. Зел прыгледзеўся да Роя i, здавалася, на iмгненне нешта зразумеў. У яго самога была нават хвiлiна хiстання, а пасля ўзнiкла цьмянае, але яўнае шкадаванне, што ён не можа iсцi з Роем.
- Калi дабярэшся, - сказаў ён Рою, - хоць як-небудзь паведамi маёй старой, што я таксама падамся дамоў, як толькi спраўлюся з гэтай пушнiнай. Скажы ёй, што на гэта мне спатрэбiцца некалькi месяцаў.
Читать дальше