Эрнест Ялугин: Сіндбад вяртаецца

— Хуары-ы! Гэта я, Хуары-ы!

Астравок маўчаў. Добыш скочыў у ваду, апаласнуўся і сказаў Аклілю, каб той яго чакаў на беразе, пільнаваў адзенне.

Аіт-Хаммуш зірнуў праз шчыліну на пратоку і больш звычайнага жмурыў вочы. «У маладога савета голас, нечым падобны на голас майго Дахіма, — падумалася яму. — Сына даўно няма, а голас ягоны належыць чалавеку, які нарадзіўся так далёка ад нашай зямлі… Няўжо я нешта забыў? Але ж помню вочы мярзотніка, які забіў майго адзінага сына! Не-е, я нічога не забыў… Аднаго не ведаю — для чаго жыву на свеце, калі няма Дахіма». — Аіт-Хаммуш пратупаў да кошыкаў для рыбы і засунуў руку пад цыноўку, дастаў пісталет. Ляжаў там яшчэ з даваеннага часу, няўклюдны і цяжкі. Шэсць тоўстых патронаў. Такіх цяпер і не знойдзеш. Калі адзін дастае зброю, астатнім таксама хочацца нешта мець пад рукой. Аіт-Хаммуш зноў падзівіўся: як гэта голас маладога савета можа быць так падобны на голас яго Дахіма? «Яны чакаюць, калі савет з'явіцца на востраў.— Стары скоса зірнуў на напружаныя твары сваіх гасцей, якія моўчкі сачылі за плыўцом. — Зараз той, відаць, на сярэдзіне пратокі. Плавае ён добра».

Гедыфі скінуў гандуру і падцягнуў шырокі скураны пояс з кішэнькамі.

«Падобна, што малады савет шукае кагосьці,— прыкідваў Аіт-Хаммуш. — Мо тых куранят, што Гедыфі запхнуў у спіжарню? — Стары зноў агледзеў сваіх гасцей і нечакана сустрэўся з пранізлівым позіркам Гедыфі.— Ён не пакіне хлапчукоў жывымі! А мяне? Навошта я ім буду пасля таго, як дастаўлю іх на партугальскую яхту?.. Нечага рабіць тут маладому савету. Яго таксама з сабой не возьмуць».

Аіт-Хаммуш сунуў пісталет за пазуху і рушыў да дзвярэй. Тыя, ля акенца, устрывожана заварушыліся.

— Ты куды? — ступіў да старога Гедыфі.— Загад — усім сядзець ціха.

Аіт-Хаммуш убачыў накіраваны на яго чорны аўтамат і сцяў зубы. Вось так, выходзіць, скончыцца яго зямное існаванне? Яму адмерана столькі год, дзён і гадзін толькі для таго, каб гэты пратухлы шакал прабіў сэрца гарачым кавалачкам свінцу? За што? А за пратокай нешта весела крычыць хлапчук, не падазраючы, што ў гэтыя хвіліны вырашаецца і яго лёс.

Аіт-Хаммуш напружыў спіну, нібы чакаючы ўдару, і, адхінуўшы Шабана, ступіў цераз парог. Стрэлу не было. Не азіраючыся, стары пакрочыў да скалы, якая ўзвышалася над бухтачкай. «Яны нешта задумалі,— Аіт-Хаммуш пачаў паспешліва караскацца на скалу па выдзеўбаных у камені шчарбатых прыступках. — Ім не хочацца спалохаць маладога савета, пакуль той не апынецца на востраве…»

Добышу заставалася да вострава якіх-небудзь метраў дзесяць, калі на ўскрайку скалы, пакрытай іржава-зялёным лішайнікам, раптам з'явіўся стары, ускалмачаны і расхрыстаны, не падобны на сябе.

— Плыві назад, савет! — хрыпла выгукнуў астравіцянін.

Плывец здзіўлена ўзняў галаву — і Аіт-Хаммуш убачыў даверлівую ўсмешку на загарэлым маладым твары. Савет адкінуў валасы з ілба, бо вільготныя пасмы перашкаджалі глядзець, і нешта сказаў, але стары не зразумеў — што, і тады Аіт-Хаммуш устрывожыўся, што і яго словы марна знікаюць у прасторы.

— Паварочвай назад, ірум'ен! — зноў выгукнуў стары, ужо з усяе сілы і злосна. — Прэч, прэч!

Да Добыша словы старога сапраўды даляталі вельмі прыглушана. Але загад паварочваць ён зразумеў і спыніўся, разгублены, падграбаючы памалу рукамі і адчуваючы, як ногі пачынае цягнуць у глыбіню, у холад. Тут ён убачыў наведзены на яго вялікі рэвальвер і тое, як стары ўзвёў курок. Гэта Добыш разгледзеў выразна і, быццам зачараваны, хвіліну сачыў, як пагойдваецца руля рэвальвера, асабліва чорная на фоне разлітага наўкола празрыстага блакіту. Потым, ачомаўшыся, інстынктыўна зрабіў рэзкі рух убок і назад, ускінуўшы рукі і пляснуўшы нагамі, як робяць, калі плывуць батэрфляем. Чорт яго ведае, можа, стары звар'яцеў ад адзіноты ці яму нагаварылі чаго, вунь якія шалёныя ў яго вочы.

І тут нешта адбылося. Астравіцянін раптам увесь здрыгануўся, выгнуўся і пачаў асядаць, нібы яго моцна ўдарылі ў спіну…

— Аіт-Хаммуш! — выгукнуў Добыш. — Вы што, Аіт-Хаммуш?

Добыш нечакана ўхапіў вады, закашляўся, а калі здолеў зноў зірнуць на скалу, стары ляжаў. У тым месцы на бераг выбрацца было вельмі цяжка. Добыш рыўком адплыў падалей, каб абмінуць рыф і вылезці з вады на пясчанай выспе ля бухтачкі.

Гедыфі, які сачыў за плыўцом, заўважыў, што той раптам пачаў аддаляцца ад вострава, вырашыў — савет западозрыў нядобрае. Трэба мяняць тактыку. Ен жэстам падазваў Вільнава.

— Пакліч яго, — загадаў Гедыфі.— Ён жа цябе ведае?