Алмаз Гимадеев - Телефонлы кәҗә / Коза и сотовый телефон

– Әйтмәм дигән идем инде… Ни… Әнә тегендә, өянке артында, муеннарына бинокль аскан ике малайны күрәсеңме?.. Ие, ие, син гел маңгайларына «шалбан» биреп китәсең, ди, аларның… Кичә шулар белән дә бәхәсләшкән идем мин, «бармагымны төкерекләп, Әфләтүневнең маңгаена ун тапкыр чиертәчәкмен» дип… Биш йөз сумга бәхәсләшкән идем…

Әфләтүневнең тамак төбеннән «ыйк» дигән шөкәтсез тавыш чыкты, күзләре акайды, йодрыклары төйнәлде, ул ачуыннан көндәшенә ыргылды, әмма сипкелле малайдан җилләр искән иде инде.

Мәүли бүген дә, йоклап, дәрескә соңга калды. Ишегалдында йөргән кикриксез әтәч тагын кычкырмаган, мөртәт! Мәүли, тузына-тузына, портфелен асып, мәктәпкә йөгерде…

Көн саен шул хәл, көн саен! Сыйныф җитәкчесе Бибигайшә апасы тиргәп тә карады инде аны, укучылар алдында оялтып та карады, юк – Мәүли уянып сикереп торганда, сәгать унберенче киткән була. Бүген Мәүли дәрестән соң авылның аргы очында яшәүче им-томчы Гөлҗиһан карчык янына барып кайтырга булды.

– И-и, балакаем, бер дә борчылма, – диде Гөлҗиһан әби, сандыгында актарына-актарына, – менә шушы үлән тамырын кайнатып эчсәң, әтәч белән уянырсың, Аллаһы боерса, бер дә борчылма…

Кадерле үлән тамырын Мәүли, түш кесәсенә тыгып, бер кулы белән тотып кайтты. Бер тыкрыкны узгач, малайга бер эт иярде, һич калышмый бара.

– Рекс, – диде Мәүли ялварулы тавыш белән, – син үлән ашамыйсың бит, нәрсәгә инде ул сиңа? Аннары синең иртүк торасың да юк, йокла шунда кояш баеганчы…

Исеме Рекс булмаса да, маэмай аңлады тагын – калды.

…Мәүли уянып киткәндә, сәгать теле алтыны күрсәтә иде. Иртәнге кояш нурлары өй эченә саргылт төс иңдергән. Малай җырлый-җырлый юынды, куначада йоклап утырган кикриксез әтәчне уятып керде.

«Вәт бит үләннең файдасы, вәт бит Гөлҗиһан әбинең файдасы, менә бит…» – дип сөенеп мыгырданды ул.

Мәктәпкә дә иң беренче булып килеп керде малай, хәтта Бибигайшә апасы да аңардан соңарып килде.

– Апа! – Мәүли, авызын ерып, укытучысы каршына ашыкты. – Апа! Сенсация! Гөлҗиһан әби миңа үлән тамыры бирде, менә, шуны эчкәч, иртә уяндым…

Мәүли ялкынланып сөйләгән арада, сыйныфташлары да җыела башлады:

– Йокы да туйган, баш та яхшы эшли, – дип дәвам итте Мәүли, үзе, сөенеп, иптәшләренә карады.

– Ярый, әйбәт булган, – диде Бибигайшә апасы, көлемсерәп, – тик кичә көне буе кайда булдың син, Мәүли? Дәрескә дә килмәдең, урамда да күрмәгәннәр сине… Кичә кайда булдың дим, Мәүли?!

Гомәр – беренче номерлы әләкче. Белми идегезмени? Һә-әй, нинди генә әләкче әле! Берәү дә яратмый аны. Яратмасалар да, сыйныфташлары ияләнде инде үзенә. Нихәл итәсең, тумыштан килгән гадәт, бернишләтеп тә булмый! Әле соңгы атнада гына Гомәр сыйныф җитәкчесе Камәрия апасына Раифның спорт мәйданындагы окопта тәмәке тартуын әләкләде. Аннан соң Рөстәмнең акбур урлавын, физикадан контроль эштә Маратның Фәридәдән күчерүен, физкультура дәресендә Азатның Равиләне кочаклавын да җиткерде…

Нишлисең, гадәте шундый.

Гомәрләрнең авылы бөтен республикада тавык фермасы белән дан тота. Шуңа да, дүртенче сыйныфтан башлап, укучылар атнага бер тапкыр фермага эшкә йөриләр. Журналдагы исемлек буенча дүртәр-дүртәр итеп бүлеп чыкты аларны Камәрия апалары.

Бүген иптәшләре белән тавык фермасына эшкә Гомәр дә бара. Дөресрәге, Раиф, Азат, Марат алдан атлый, Гомәр алардан өч-дүрт адым артта сөйрәлә.

Малайларның бүгенге планнары шундый: фермадан күкәй урламакчы алар. Ләкин арада Гомәр бар шул. Нишләргә? Әләкченең артта атлавыннан файдаланып, Раиф сүз башлады:

– Болай итәбез, – диде ул, күзләрен ялтыратып, – фермада эшне бетергәч, чыгабыз да Гомәргә әйтәбез, «шулай-шулай, Гомәр дус, без кәрт сугарга водокачка артына киттек…» дибез. Ул кәрт суга белми, димәк, безгә иярмәячәк! Дөресме? Ә үзебез фермага кире керәбез дә, «фиют» күкәйләрне…

– Әгәр кәрт сугарга киттеләр дип әләкләсә?

Азат шик белдерде.

– Күкәй урлау белән чагыштырганда, кәрт сугу чепуха! Фермага кире кереп киткәнне генә күрмәсен.

…Кызыл кикрикләр командасының астын өскә китергәч, ягъни асларын җыештырып, ашарларына, эчәрләренә салгач, газетада укыган ысул буенча тавыкларны чалкан яткырып гипнозлап карагач, малайлар, фермадан чыгып, кайтырга булдылар.