Мұхаметжан Сералин - Гүлкәшима

Жеке емес тамды мола ол орында,
Көмілген Баймұхаммет көп қорымға.
Үстіне төрт бұрышты там салынған,
Көрінген көздің ұшы туу қырымға.

Басына көк тас қойған жылын айтын,
Марқұмның қабырдағы сырын айтып.
Атасы, өзінің аты, нəсіл затын,
Жазыпты өлген күнін, жерін айтып.

Моласын келер жылы көрдім барып,
Жаңадан үлгіріпті зор там салып.
Мен қайттым көк тастағы жазған сөздің
Мазмұнын ақ қағазға жазып алып.

Бұ дүние ойлап тұрсам жалған екен,
Михнатқа талайларды салған екен.
Жазылған төмендегі үш ауыз сөз.
Көк тасқа терең түсіп қалған екен.

«Рухына хақ тағала қылғай рақмет,
Нəсілі – Үңгіт, əм есімі Баймұхаммет.
Тілеуберген баласы опат болды,
Ғашықтық саудасынан шеккен захмет.
Сəрсенбі күн сары алапта, боқырау үште,
Бір мың да сегіз жүз де тоқсан да төрт».

Міне, мен көргенімді айтып болдым,
Неше күн қалам алып бейнет көрдім.
Сандықтан шыққан дəптер қалтамда өлең,
Барлығын тіркей жазып, қисса қылдым.

Реттеп қадери хал қисса қылдым,
Қиссаға «Гүлкəшима» есім бердім.
Бір ғибрат заманаға болар ма деп,
Қызыл гүл тау аралап тастан тердім.

Бір қатар Гүлкəшима ғибрат өлең,
Түсінсе зейін салып, жігіт – желең.
Керекті бұл қисса үшін, бозбалалар,
Бір сыпыра сөз айтылып болды білем.

Қалғанын оқып түсін жазған хаттан,
Шығардым бұл қиссаны көңіл шаттан.
Бар болса хате жері жетіспеген,
Түзеуін біз тілейміз жамағаттан!

Жасынан бек жаратты, хақ тағала,
Түседі жел көңілге қайғы сана.
Іштегі құпия сырды əшкере етсем,
Жамағат тыңдарсыз ба құлақ сала?

Жаратқан Тəңірі күшті махаббатты,
Махаббат қосар бірге түрлі затты.
Жігітке анық ғашық Тəңірі берсе,
Күйігі ол ғашықтың болар қатты.

Жыл жарым бұдан бұрын, əлеуметім,
Бір қызға көзім көріп көңілім кетті.
Арқа елі соқа суырып, дем алғанда,
Сыр елі жақындаған хабар жетті.

Көшпелі ел алды Орқаш кеді деген,
Хабарға үйде көңілім елеңдепті.
Бармаққа ел алдына міндім атқа,
Мінəсіп көрінген соң көңіл шатқа.

Ағайын жүзін көріп амандаспақ,
Емес пе көркемшілік сəламатта.

Арқаға қоян жылы келдік ауып,
Мал жұтап, кедейшілік басқа жауып.

Келген соң он үш жылдай кəсіп істеп,
Қатарға тағы кірдік бие сауып.

Тобылда мекен еттік қыстау салып,
Көшпелі Үңгіт еді біздің халық.
Жақындап ел жайлауға келген шақта,
Алдынан көрісуші едім озып барып.

Биыл да атқа міндім барайын деп,
Фатиха үлкендерден алайын деп.
Бас қосын қатар өскен құрбылармен,
Бес-он күн, ойнап-күліп қалайын деп.

Мен жағыз үлкен жолмен келе жаттым,
Еріксем, жол қысқартып өлең айттым,
Отырған жол үстінде ауыл көріп,
Атымның сусындауға басын тарттым.

Шеткері үлкен үйге келдім кіріп,
«Ассалаумағалейкум» деп сəлем беріп.
Қонақты үйге кірген көргеннен соң
Бойжеткен қыз көрпе салды түрекеліп.

Бəйбіше қымыз құйды, қызы берді,
Қыз екен асқан сұлу, көзім көрді.
Күн ыстық, шөлдесем де қымызды ішпей,
Жаудырап екі көзім қызда болды.

Таранған тоты құстай бір асыл зат,
Меңзесем хор қызына болмайды ұят.
Ақ жүзді, ақылы кəміл, шырын сөзді,
Үстінде сəндік үшін киген манат.

Көп артық ұзын емес, орта бойлы,
Аса көп сөйлемейді, терең ойлы.
Күлгенде екі беті шұқырайып,
Сүйкімді көрінеді жүзі нұрлы.

Күлгенде отыз тісі қатарланған,
Адамның сабыры қалмас оны көрген.
Ақ екен, ақ інжуден отыз тісі,
Сəдеп пен қымбат пұлға шеттен келген.

Болғанда мандай жазық, қызыл жүзі,
Тəтті еді шекер балдай айтқан сөзі.
Жігіттін тұла бойын балқытады.
Қараса жаудыраған қара көзі.

Тігілген кірпігі оқтай, жайдай жүзі,
Өрілген екі бұрым желге шашы.
Үзілген мойын алманың сабағындай,
Көрініп тамағынан ішкен асы.

Аққудай көлде жүзген көлеңдеген,
Оң жақта былқылдаған бай баласы.
Бұралған тал шыбықтай, құмырсқа бел,
Он бес пен он алтыға келген жасы.

Үстінде шаһи көйлек оқа салған,
Кең етек айдалада шұбатылған.
Бешпеті аршын бардан, қысқа жеңді,
Шапаны батсайдан, қима киген.

Басында камшат бөрік теңге таққан,
Бөрігін қырын киіп айна баққан.
Алтыннан құлағында қос сырғасы,
Көрінген сəукелесі шар тараптан.