Henrik Ibsen: Eta Eyolf

Jes, mi plene kaj fide kredas, ke almenaŭ io en ĉi tiu mondo ne havas finon.

RITA

Nun vi certe pensas pri amo – aŭ tiaĵo.

BORGHEJM

(varme) Mi pensas pri ĉio tio, kio estas inda.

RITA

Kaj kio neniam finiĝas. Jes, ke ni pensu pri tio. Ni ĉiuj esperu pri tio.

ALLMERS

(proksimiĝas al ili) Nun vi baldaŭ finfaris la vojlaboron ĉi tie?

Mi jam finfaris. Finfaris hieraŭ. Ĝi daŭris sufiĉe longe. Sed, dank' al Dio, tio do finiĝis.

RITA

Kaj pri tio vi estas ĝojega?

Ne estas tute afable de vi, sinjoro Borghejm.

Ne, ĉar tial vi poste ne ofte venos en niajn regionojn.

BORGHEJM

Ne, tio estas vero. Pri tio mi ne pensis.

RITA

Nu, foje kaj foje vi do certe povos tamen viziti nin.

BORGHEJM

Ne, bedaŭrinde, tio neeblos por mi dum longa tempo.

Jes, ĉar nun mi ricevis grandan, novan laboron, kiun mi devas tuj komenci.

ALLMERS

Ĉu vere? (premas lian manon) Ĝojigas min kore.

RITA

Gratulon, gratulon, sinjoro Borghejm!

BORGHEJM

Tŝ, tŝ, – vere mi ne havas permeson paroli laŭte pri tio ankoraŭ! Sed mi ne povas reteni min! – Estas granda vojlaboro – supre en la nordo. Kun montaraj transpasejoj – kaj kun la plej nekredeblaj malfacilaĵoj por supervenki! (ekdire) Ho, vi granda, bela mondo, – kia feliĉo tio estas esti vojkonstruisto!

RITA

(ridetas kaj rigardas lin ŝerce) Ĉu estas nur por tiu vojlaboro, ke vi venas ĉi tien tiel senrega pro ĝojo hodiaŭ?

BORGHEJM

Ne, ne por tio sole. Sed por ĉiuj la helaj promesplenaj esperoj, kiuj malfermas sin por mi.

RITA

(kiel antaŭe) Aha, eble estas io pli delikata malantaŭe!

(ekrigardas al Asta ) Kiu scias! Kiam la feliĉo unue alvenas, ĝi kutimas veni kiel printempa inundo. (turnas sin al Asta ) Fraŭlino Allmers, ĉu ni du faru etan promenadon kune? Kiel ni kutimas?

ASTA

(rapide) Ne, ne, dankon. Ne nun. Ne hodiaŭ.

BORGHEJM

Ho, venu do! Nur etan promenadon! Mi pensas, ke mi havas multon por priparoli kun vi, antaŭ ol mi forvojaĝos.

RITA

Eble estas io pri kio vi ankoraŭ ne povas paroli laŭte.

Jes, ĉar vi povas ja ankaŭ flustri (duone mallaŭte) Asta, kompreneble vi devas iri kun li.

(petante) Fraŭlino Asta, – memoru, ke tio ĉi estus adiaŭa promenado – por longaj, longaj tempoj.

ASTA

(prenas sian ĉapelon kaj sunŝirmilon) Nu do, ni iomete ĉirkaŭiru malsupre en la ĝardeno.

BORGHEJM

Ho dankon, dankon por tio!

ALLMERS

Kaj samtempe iomete atentu pri Eyolf.

BORGHEJM

Jes, Eyolf, vere! Kie estas Eyolf hodiaŭ? Mi kunportis ion por li.

ALLMERS

Li estas ludanta ie malsupre.

BORGHEJM

Ĉu vere! Li do nun komencis ludi? Alie li kutimas nur sidi interne legante.

ALLMERS

Tio havu finon. Vera liberaera knabo li fariĝu.

Jen ĝuste! Elen en la liberan naturon ankaŭ li , la kompatindulo! Bona Dio, oni ne povas ja ion pli bonan fari ol ludi en ĉi tiu benita mondo. Ŝajnas al mi, ke la tuta vivo estas kiel ludo! – Do venu, fraŭlino Asta!

( Borghejm kaj Asta eliras sur la verandon kaj malsupren tra la ĝardeno.)

ALLMERS

(staras postrigardante ilin) Vi, Rita, – ĉu vi kredas, ke estas io inter la du?

RITA

Mi ne scias kion diri. Antaŭe mi tion kredis. Sed Asta fariĝis tiel neklarigebla, – tiel tute nekomprenebla dum la lasta tempo.

ALLMERS

Nu? Ĉu tiel? Dum mi estis for?

RITA

Jes, la lastajn kelkajn semajnojn, mi pensas.

ALLMERS

Kaj vi kredas, ke ŝi ne plu iome pensas pri li?

RITA

Ne serioze. Ne tute kaj plene. Neniel reteneme. Tion mi ne kredas. (rigardas lin esplore) Ĉu al vi estus kontraŭdezire, se ŝi farus?

ALLMERS

Ne vere kontraŭdezire. Sed estus ja sendube maltrankviliganta penso –

Jes, ĉar memoru, ke mi havas respondecon por Asta. Por ŝia feliĉo en la vivo.

RITA

Ho kion – respondeco! Asta do estas matura? Ŝi certe komprenas elekti mem, mi opinias.

ALLMERS

Jes, tion ni esperu, Rita.

RITA

Mi almenaŭ ne havas iun malfidon al Borghejm.

ALLMERS

Ne, kara, – tion ankaŭ mi ne havas. Kontraŭe. Sed tamen –

RITA

(daŭrige) Kaj mi volonte vidus, ke fariĝus paro de li kaj Asta.

ALLMERS

(malkontenta) Jes, sed kial nu efektive tio?

RITA

(en kreskanta animskuo) Jes, ĉar tiam ŝi devis longe foren vojaĝi kun li! Kaj tiam ŝi ne povus veni ĉi tien al ni kiel nun!

ALLMERS

(rigardas ŝin surprize) Kion! Ĉu vi dezirus kvitiĝi de Asta!

Sed kial je la mondo –?

RITA

(pasie ĵetas la brakojn ĉirkaŭ lian kolon) Jes, ĉar tiam mi fine havus vin sola por mi mem! Tamen – eĉ ne tiam! Ne tute por mi! (ekploregas) Ho, Alfred, Alfred, – mi ne povas malkapti vin.

ALLMERS

(milde liberigas sin) Sed plej kara Rita, – estu do prudenta!

RITA

Ne, mi tute ne ŝatas esti prudenta! Mi nur ŝatas vin! Nur sole vin en la tuta mondo! (denove ĉirkaŭbrakas lian kolon) Vin, vin, vin!

ALLMERS

Lasu, lasu, – vi sufokas min –!

RITA

(malkaptas lin) Je Dio se mi povus! (rigardas lin fajre) Ho, se vi scius, kiom mi estas vin malaminta –!

Jes, – kiam vi sidis tie ene ĉe vi mem. Kovante sur via laboro. Ĝis longe – longe en la noktojn. (plendante) Tiom longe, – tiel malfrue, Alfred. – Ho, kiel mi malamis vian laboron!

ALLMERS

Sed nun estas ja finite pri tio.

RITA

(ridas tranĉe) Jes, certe! Nun vi ja estas okupata pri tio, kio estas pli malinda.

ALLMERS

(ekscite) Pli malinda! Ĉu vi nomas la infanon tio, kio estas pli malinda?

RITA

(impete) Jes, mi faras. En la rilato inter ni du, mi ĝin tiel nomas. Ĉar la infano, – la infano, ĝi aldone estas viva homo, ĝi. (en kreskanta ekscitiĝo) Sed mi tion ne toleras, Alfred! Mi ne toleras, – mi jenon diras al vi!

ALLMERS

(rigardas ŝin fikse kaj diras mallaŭtete) Multajn fojojn mi preskaŭ timas vin, Rita.

RITA

(sombre) Mi foje ankaŭ timas min mem. Kaj ĝuste tial vi ne devas veki la malicon en mi.

ALLMERS

Jes, sed je la nomo de Dio, – ĉu tion mi faras?

RITA

Jes, vi faras, – kiam vi pecen ŝiras la plej sanktan inter ni du.

ALLMERS

(emfaze) Sed pripensu do, Rita. Estas ja via propra infano, – nia sola infano pri kiu temas.

La infano estas nur duone mia propra. (denove en eksplodo) Sed vi estu sole mia! Tute mia vi estu! Tion mi rajtas postuli de vi!

ALLMERS

(ektiras la ŝultrojn) Ho kara Rita, – ne utilas ion postuli. Ĉio devas esti donata libervole.

RITA

(rigardas lin streĉe) Kaj tion vi de nun eble ne povas?

ALLMERS

Ne, mi ne povas. Mi devas dividi min inter Eyolf kaj vi.

RITA

Sed se Eyolf neniam estus naskita? Kiel tiaokaze?

ALLMERS