Ніл Гілевіч
СКАЗ ПРА ЗАЛАТОЕ ПЁРКА
Вершы
Падрыхтаванае на падставе: Ніл Гілевіч, Сказ пра залатое пёрка: Вершы — Маладэчна: Выдавецтва, 2005. — 64 с., Бібліятэчка часопіса «Куфэрак Віленшчыны» № 10
Рэдактар: Міхась Казлоўскі
© OCR: Камунікат.org, 2010
© Інтэрнэт-версія: Камунікат.org, 2010
Не павераць, напэўна, нашчадкі,
Што такія былі ў нас парадкі,
Што дурнілі нас так верхаводы -
Ненавіснікі нашай свабоды,
Нашай мовы, і кнігі, і песні,
Нашых скарбаў і нашых святынь, -
Усяго, што мы ў душах пранеслі
Праз стагоддзяў смяротную стынь.
Як жа сталася, як гэта выйшла,
Што пад выжлаю шчэрыцца выжла,
А пад быдлам скацініцца быдла,
А пад хлусам крыўляецца хлус,
А пад злодзеем хмыліцца злодзей,
А пад лёкаем мыліцца лёкай,
А пад гнусам капогаыцца гнус,
А пад гэтым усім - беларус?
Беларускую справу
Трэба, хлопцы, рабіць
Не цяп-ляп, а на славу.
Справу трэба любіць!
Цяпам-ляпам, паспешна,
Мы і цэлым гуртом
Не збудуем належна.
Беларускі наш дом.
А павінны ж, а мусім
Так яго збудаваць,
Каб майстроў Беларусі
Свет з'язджаўся вітаць.
А павінны, а мусім
Так свой гонар явіць -
Каб у дом Беларусі
Бог зайшоў блаславіць.
Магчыма, і гэты мой кліч
Далёка не дойдзе: заглохне
У нетрах муроў-камяніц,
У зараслях чортапалоху.
Магчыма... I ўсё-ткі, і ўсё ж:
- Пачуйце! Пачуйце! - гукаю. -
Імперцы прыставілі нож
Да горла няшчаснага краю!
Пачуйце ж, о дзеці зямлі,
Што ваша павек, і не дайце,
Не дайце, каб род наш звялі
Антыхрысты і запраданцы!
Чаму ты радуешся, ніцы раб?
I што жабрачым пафасам вітаеш?
Пагібелі сваёй дзяржавы рад?
На згубу Бацькаўшчыны гімн складаеш ?
Які ж ты ўсё-такі са смердаў смерд
I з халуёў халуй! Якая ганьба!
У тых, што гоняць Беларусь на смерць -
Плюгавы, да агіды, памагайла!
Знай, лёкай, рады хамуту-ярму:
Я прозвішча тваё з радзімых гукаў
Не называю тут адно таму,
Што мне шкада тваіх дзяцей і ўнукаў.
Будзьце пракляты вы, каты свабоды!
Вы, што душылі і душыце нас!
Вы, акупатары нашай гасподы,
Нашых багаццяў і нашых украс!
Будзьце пракляты і вы, запраданцы,
Лёсам народу майго гандляры!
Юдавы выблядкі і ўзгадаванцы!
Брудных і блудных таргоў махляры!
Будзьце пракляты і вы, вырачэнцы
Мовы і духу бацькоўскай зямлі!
Вы, надзіманыя пыхай нікчэмцы,
Волі і хэнці чужой халуі!
Гэта з крыжа я крычу вам, распяты
Горам народа і болем маім.
Будзьце пракляты вы! Будзьце пракляты!
Сёння і заўтра й вавекі! Амін!
БАЛАДА ПРА ПАСЛАННЕ АД КАСТУСЯ
Чакалі год, чакалі два -
На абяцанках трын-трава.
Чакалі тры гады, чатыры -
Да торбы торбу прычапілі.
Чакалі пяць, чакалі шэсць -
Ужо смыліць, курыцца шэрсць.
Чакалі сем, чакалі восем -
Ужо на латах латы носім..."
Так плача й плача Беларусь,
I гэты плач пачуў Кастусь
I ў Божы Храм ва ўрочны час
Прыслаў з архангелам наказ:
"Канчайце хныкаць, дзецюкі!
Калі вам здзек і глум такі
Не пранізаў душу наскрозь
За гэтых восем год - дык вось:
I дзевяць-дзесяць праміне,
I дваццаць-трыццаць праміне -
I ўсе вы дойдзеце ў ярме
I згасне долі вашай зніч, -
Калі забудзеце мяне
I мой з-пад шыбеніцы кліч".
Мова! Ёй роўных у свеце няма -
Па вобразнасці, па выразнасці.
А мы яе душым у клешчах ярма -
Самі ж, па праву уласнасці.
Самі ж, варожы каб цешыўся зброд,
На страты ідзем незваротныя.
Дык хто мы: вялікі і вольны народ
Ці ў Бога нікчэмцы звыродныя?
Як ні прамоўлю - усё неўпапад,
Ды так, што ад злосці жыгаламі пораць:
Справа - нястомны саліст "дэмакрат",
Злева - стагорлы "славянасаборац".
Аж дзіўна - як дружна!
Аднак жа - за што?
Люблю сугалоссе, спакой і свабоду.
3-за чорных шор і карычневых штор
На свет і людзей не глядзеў ад роду.
Читать дальше