Адам Глёбус - Скрыжаваньне

Ён жыве на прыватнай
Безвыгоднай кватэры.
Ён малюе выдатна
На шалёсткай паперы.
Мастаку дастаткова,
На яго разуменне,
Самы просты аловак,
Аркуш i асвятленне.
Ён вялiкi аматар
Паспрачацца за словы,
Бо шануе заўзята
Паэтычную мову.
Ён не робiць халтуры,
Зарабляючы грошы.
Як малюе з натуры,
Абыходзiць раскошу.
Ён надзiва спакойна
Адмаўляе спакусы.
Ён працуе ў пакоi
Невялiкiм i вузкiм.
Ён нiкуды не лезе
І нiчога не просiць.
Ён малюе прадвесне
І графiчную восень.

У 1972 годзе я з аднакласнiкамi
гуляў на вулiцы Нямiга i шпурляў
каменнi ўвокны пустых дамоў.
У 1982 годзе я працаваў на рэс-
таўрацыi Траецкага прадмесця
У Траецкiм прадмесцi збiраюцца вольныя людзi.
Мастакi абгаворваюць вартасцi новых заказаў.
Музыканты нудзяцца, пакуль вецер каву астудзiць.
Аўтагоншчыкi, нiбы вайскоўцы, трымаюцца разам.
Букiнiсты аспрэчваюць кошт факсiмiльных выданняў.
Прастытуткi жадаюць злучэння мастацтва з навукай.
Хiпаны апяваюць спакой, талакоўцы— змаганне.
Лiтаратары апавядаюць пра стан самадруку.
Мухi гойдаюцца над агульнахарчоўскай талеркай,
На якой засыхаюць пляскатыя булкi з карыцай.
Прыбiральшчыцы ўпотай гандлююць вiном i гарэлкай.
Пры жаданнi, калi не выдурвацца, можна й напiцца.
Афармiцелi п'юць больш за ўсiх, i чамусьцi з папамi;
Менш за ўсiх п'юць географы сцiплыя ды iнжынеры.
Рэкецiры любуюцца сцiснутымi кулакамi.
У Траецкiм прадмесцi гасцiнна пагрукваюць дзверы.

Мы яшчэ будзем доўга зацята глядзець з-пад iлба на сумёты,
На бетонастваралку, насiлкi, рыдлёўкi ды шуфлi...
Па кутах будуць курчыцца, сохнуць, псавацца рабочыя боты.
Памутнеюць i будуць пылiцца ў бытоўцы святочныя куфлi.
У цвiкi, у балты, ушурупы ўваб'ецца, улезе карозiя.
Скарабацяцца бочкi з-пад вапны i вёдры з-пад фарбы парожнiя.
Нехта будзе бадзяцца, шукаючы праўду i радасць устоме.
Нехта стане малiцца, забыўшыся, што ён ў Бога не верыць.
Нехта будзе пацiху спiвацца, анехта— канаць удурдоме...
Толькi прыйдзе адлiга i мы павымаем з-пад лавы цяжкiя сякеры.

Іржа гарыць на ланцугу.
Няхай гарыць... Што я магу?
Магу скакаць, магу брахаць,
Магу я ўзяць i разадраць!
Магу кроў пiць. Яшчэ магу
Сядзець i выць на ланцугу...
Іду туды, куды вядуць.
Бягу туды, куды пашлюць.
Я сплю тады, калi не б'юць.
Грызу тады, як нацкуюць.
Я ем тады, калi даюць.
Я п'ю тады, калi нальюць.
А хто зрабiў з мяне раба?
Каму свярбiць мая бяда?
Я сам аддаў, крый Бог збрашу,
Я сам прадаў сваю душу.
А што я мог яшчэ прадаць?
І дзе мой Друг, каб ратаваць?

Як парад без салдат — не парад,
Так квадрат без вуглоў — не квадрат.
Як футболу патрэбны галы,
Так квадрату патрэбны вуглы.
У квадрата чатыры вуглы.
Хай вялiкi цi самы малы,
А ўсё роўна, як нi павярнi, —
Уквадрата чатыры вуглы.
Нi адзiн, i нi тры, i нi пяць...
Можаш плакаць, аможаш скакаць,
Можаш бiцца аб стол галавой,—
Ты не зменiш сiстэмы старой.
Так вучылi i будуць вучыць.
Нi змянiць, нi стрымаць, нi спынiць
Гэты добраахвотны палон,
Гэты самы грунтоўны закон.
У квадрата чатыры вуглы.
Хай вялiкi цi самы малы,
А ўсё роўна, як нi павярнi, —
У квадрата чатыры вуглы.
Час iдзе, час ляцiць, час iмчыць.
Нi стрымаць, нi спынiць, нi разбiць...
Росквiт вызначыць заняпад.
Застанецца нязменны квадрат.

Мы — беларускi рух!
З намi крывiцкi дух.
Покi сумленне ёсць,
Мы — беларускi лёс!
Я праклiнаю тых,
Хто ачырвонiў штых
Смерцю маiх братоў.
Я не дарую кроў.
Брат, мой брат — беларус,
Годзе трываць прымус,
Стань пад штандар са мной,
Разам абвесцiм бой
Процi сваёй брыды,
За вызваленне з бяды,
Супраць варожых зграй,
За беларускi край!
Мы — беларускi лёс,
Покi сумленне ёсць.
З намi крывiцкi дух.
Мы — беларускi рух!

Звышнадзейна жывуць звышнадзейныя людзi.
Звышнадзейна садзяцца ў вагоны метро.
Іх нiхто не аблае, нiхто не асудзiць, —
Не цiкавiць нiкога iх лёс i настрой.
Звышнадзейна працуюць маторы i колы.
Звышнадзейна гудуць на сцяне правады.
Звышнадзейна вядуць звышнадзейнае сола
Звышнадзейныя нетры тунельнай трубы.
Распаўсюджваецца пад зямлёй звышнадзейнасць.
Парцэлюецца i парцэлюецца рытм.
А за столлю, у глебе, ляжыць безнадзейнасць,
Неабходная подзвiгам нова-старым.