Валерий Михайлов - Чон гыч лекше. Почеламут-влак

Огына лий пырля ӱмыр мучко,
Но улат лишыл эн, пиалем,
Кеч модеш илыш ден ия шучко,
Утарет эре тыяк, суксем.

Кеч тӧрзаште йӱреш йӱр ведра гыч,
Кеч поран пире гай урмыжеш,
Ошкылам тыйын дек курымла гоч,
Кучалтам воктенет, ӱмылеш.

Ала колат, йӧратымем…
От кол гынат, ну мо… Йӧра!
Ах, пеш келшен йошкар тӱрвет,
У илышемын – ӱжара!

Мылам улат тый ӱжара!
Шинчет гынат, уке гынат,
Кава умбалне ояра,
Вашталт кая кумылемат.

Йокрокланем, ужде, тачат,
Монден ом керт мотор сынет,
Возаш шонем эре тылат
Тура письмам, кеч умылет:

Молан улам тыгай окмак,
Кузе модеш уш дене вӱр,
Шеҥгелне нӧлталтеш пурак,
Йӱла лӱмем, кеч кугу йӱр.

Лӱмем почеш кӱвар-влакат
Йӱлат! Йӱлат, волгалтарен
Кумда тӱням: мылам, тылат!
Шинчаштына куан сескем!

Умыленам!
Эртен ту жап, кунам лийнат воктенем,
Ӧпкеленам да ӧпкелем мый шкемым йӱд-кастене!
Да эскерем: могайрак велыш ты илышет вашталтеш,
Кунам гынат шыма ӱпет шӱргем ласкан логалеш…

Ах, пеш келша!
Колташ парня кокла гыч сар ӱпетым,
А ончалат гын: ушем йомеш, йӱкем йомеш, да шке мый,
Возем йӱд вошт тылат мый шокшо корно-влакым,
Мален колтем, возеш йӱдеш вуем ӱстел ӱмбаке…

Омеш толат?
Вучем, шонем, мом каласаш вашлийме годым,
Шӱм юлгыжеш, уэш тодам мый эҥыремышвотым,
Кодмем огеш шу шкетын пырдыж-влак коклаште,
Йӱлем ош тул гае, кузе йӱла чашка коҥгаште.

Могай кугу кумыл, айдемым вучашлан,
Кӱлеш мыланна, да пеш чот йӧраташ!
Шочеш шӱм лоҥгаште ош вий, да куатле
Сынан еш кушкеш, чеверга, тӱзлана!

Кучен кидым кидыш, ик ошкылым ончык —
Ты тат тыланда пешак шерге лийшаш!
Вет ынде те еш! Перегаш виян лийын,
Келшен, умылен, чон илаш тылана!

Кушко, пиалем, сай кумылетше йомын?
Шыргыжал мылам, кеч ик гана, йодам…
Мӱндырнӧ ялет. Кертам тый декет толын!
Ик ончалтышет, ик мут сита мылам.

А эрла толам гын, вашлият ли мыйым?
Кеч ик кече каналте, кудалтен пашам.
Кеч ик кече полшем, куаным талын йӱын,
Мый, тылат чыла пуэн, йомам, ок код кыша!

Мӱндыр мландыште,
Кугу олаште
Уло палыме —
Ӱдыр пагалыме,

Шӱдыр гай мылам,
Колтылеш ӱмам,
Ах, молан вара
Чот шыҥен пура,

Йӱлата шӱмем,
Йомдарен вуем,
Тудым вел вучем,
Эркын йӱд шуэш,

Монденам чыла,
Чон гына йӱла,
Адакат онлайн,
Эх, кунам гын май…

Улат шӱмыштем да коштат ала кушто,
Пӧрдеш йылмыштемже лӱмет
Малат чыла калык, тушта тылзе туштым,
Манат мыланем вашмутет?

Пера йӱр тӧрзашке, чӱча вӱд торашке,
Кунам гына тудо пыта?
Мардеж наҥгая тек ушем пыл лоҥгашке,
Кавам пыл деч чышт эрыкта.

Лектам мый уремыш, йолга кӱшнӧ емыж,
Кузе тудым кӱрлын налаш?
Сита ойгыраш, вий поген, ыште эмым,
Шӱмет садешак тыплана.

Ушен пӱрымаш когыньнам ик сай кечын,
Тунамже мом мый шоненам?
Келшен мыланем ик кастен мотор ӱдыр,
Мыят тудылан келшенам.

Шинчаже чевер, ончен темын мый ом керт,
Молан пеш шагал пагытна?

Тек кече онча эн яндар шинчашкет,
Тек лум кечыйол дене модын лойга,
Мыняр уло кумыл, нӧлталт кайже тек,
Ончал, кузе кӱшнӧ кава ояра.

Ший, ошо да шеме тӱс-влак ден пӱртӱс
Модеш йывыртен, йӱштӧ теле толеш,
Вола эркын пырче, лум пырче пыл гыч,
Шулаш шокшо верым копаштет муеш.

Шӱргет ваштареш шогалам, шыргыжал,
Пытартыш ужмаш деч жап шуко эртен,
Шарнет? Нигунам, иканат ит мондал,
Да пале: чонет мылам пешак келшен.

Ӱдырем, воктекем тол!
Мый ом пур! Туге вет, шол?
Кумылем куандаре,