(28 08 2010 жылы Ерейментау қаласында Үмбетей жыраудың мүсінін орнату рәсімі өткізілді. Сол маңызды күнге «Үмбетей бабама арнау» деген өлеңін Мұрат (марқұм) халық алдында оқып берді.)
Үмбетей баба болды-ау жүрген ұшып…,
Қонуға келе жатқан жерін құшып,
Бөкең ерді көргенде тұлпар мінген,
Жайғасқан тұғырына көктен түсіп.
Сол мезетте Кәрітау жатқан мүлгіп,
Селт еткендей көрінді «Үмбетейлеп».
Ақдін таудан қол жайып Асан Қайғы,
Тұрғандай «Ереймен ел жасай бер» деп.
Бар тіршілік бұларға мойын бұрып,
Тыңдағандай дүбірді құлақ түріп.
Аң мен құс ойнақ салып маңайдағы,
Толықсиды өзен, көл тұрған тұнып.
Табиғат сол мезетте бір құлпырып,
Қуанышқа қосылып тұрды күліп.
«Ақтабан-шұбырынды» құрбандары,
«Тәуба» десті игі іске дүр сілкініп.
Үмбетей Бөгенбаймен тізе қосып,
Соққы берген жауына жолын тосып.
Атанған «жорық жырау» ел ішінде
Абылайдың алдында мерейі өсіп.
Намыс отын ерлердің кекке жанып,
Жасын жырмен жүрекке берген жарық.
Ерлігін Бөгенбайдың дастан қылып,
Қалдырған шежіреде жырмен жазып.
Жантайға келер ұрпақ масаттанып,
Жырға қосты жүрсін деп үлгі алып.
Бес жүз қолмен он мынға ойран салған,
Артынан қашқан жаудың қуып барып.
Кейде азамат ісіне қайран қалып,
Келеңсіз мінезіне жүрді налып.
Терең ойлы, уытты жырларымен,
Тыюшы еді тентекті тезге салып.
Ел-жұрты Ерейменнің риза болып,
Мереке жасап жатыр көңілі толып.
Бабаның Ұлы тойын ұлықтауға,
Сауын айтқан маңайға түгел шолып.
Хас-батыр – ердің ері туған асып.
Қанды көйлек досымен тұр жарасып.
Әруағын қос алыптың аспандатқан,
Ұрпағы жасай берсін нұры тасып!
Киелі бұл өлкемді,
Тарихы терең бойлаған.
Бөкең жаудан қорғаған,
Үмбетей қосып жырына,
Ерлерді ерен қолдаған.
Кереку-Ерейментау, 28.08.2010 жыл.
Умбетей, с небес спускаясь,
Чтоб земли родной коснуться,
Вдруг увидел Богембая
На тулпаре иноходце.
Умбетей-батыра имя
Каритау пробуждает,
И Асан баба с Агдына
Край родной благословляет!
И встречая двух героев
Обернулось все живое,
Забурлило, заиграло
Полноводною рекою!
Как красавица весною
Степь рассыпала цветы.
Спите, павшие герои
В Актабан Шубырынды.
Два батыра, став преградой,
Бились, жизни не жалея,
Встал с тех пор достойно рядом
С Аблай-ханом Умбетей!
Чтоб сражались и любили —
Петь, сердца воспламеняя!
Чтобы с годами не забыли
Светлый подвиг Богембая!
Чтоб в веках жила поэма,
Как всего пятьсот аргынов
Десять вражеских туменов
В бегство обратить сумели!
Честь батыра защищая
Пал Жантай, но стал преданьем!
Умбетей словами песни
Уберечь не смог Жантая!
И сегодня два героя
Стремя к стремени стоят,
Как всегда, готовы к бою,
Как и 300 лет назад!
Пышный праздник сквозь столетья
Возвращает нас к истокам,
Уваженье к славным предкам
Открывает путь потомкам!
(перевод на русский язык Марата Муратовича Абдрахманова)
(«Жорық жырау» Үмбетей баба мақамымен)
(Теледидардан Жаңаөзеңде болған уақиғаны көрсеткенде, Мұраттың жүрегі қан жылап, өз-өзін қайда қоярын білмей, компьютерге отырып, осы өлеңді жазған еді…)
Жүрегім қан жылайды Жаңаөзен деп,
Іште жалын, өкініш барады үдеп.
Желтоқсан қазағыма ауыр болды-ау,
Қайта соққан сұрапыл дауылдай боп.
Зарлайды жетім-жесір: «Бұл несі? – деп, —
Қырғаны өз қандасын қару кезеп».
Бұйырған – атындар! – деп боздақтарын…,
Жендетті көк соқсын деп, ыза кернеп.
Жалған хабар жеткізген Елбасыға,
Үкімет те бұрынғы бәз қалпында.
Оқ атқызған халыққа министрлер,
Тобырдың биліктегі нық сапында.
Арманда кеткендердің орны толмас,
Аза жүрек жарасы еш жазылмас.
Не сұмдық – жазықсызды жер құштыру,
Мұндай күнә ешқашан ұмытылмас.
Алапат күш, тойымсыз – өлім тажал.
Бейбіт күнде, қапыда сепкен ажал.
Не сұмдық – аруларды мазақ етіп,
Тәнін, жанын қорлаған неткен амал.
Сайлауда одан кейін «біз жеңдік» деп,
Шенеуніктер секіріп жүрді билеп.
Масайрасып баршасы әнге басты,
«Жеңісінің» қол жеткен күйін күйлеп.
Читать дальше