– Ал енді рұқсат болса, көршілерге кезек келді. Талай жылдан бері көрші болып, нанын бөлісіп жеген, Медет ақсақал сізден бастайық – деп, асаба мирофонды ол кісіге ұсынды.
– А, мен бе? – деп, қалың ойдың үстінде отырған Медет ақсақал селк ете түсті.
– Саған сөз берді, сөйле, – деп, жанында отырған Жамал апай сыбыр ете түсті.
Ақсақал орнынан тұрып бір-екі ауыз тілектерін айтып, «енді әрі қарай жолдасым сөйлесін» деп микрофонды әйеліне бере салды.
Сонымен, тілектер айтылды, ән шырқалды, той мәресіне жақындайын деді.
– Той бастар! – деп асаба жігіт қолындағы домбырасын қағып-қағып жіберіп, «Той бастар» әнін шырқай жөнелді. Қыз-келіншектер, әдемілеп ораған «Той бастарларын» дастарханға әкеліп қойды.
– Ал енді «Той бастар» айтпай, алдарыңызға әкеліп қойған табақтарды ашпайсыздар! Қазақтың осындай тамаша дәстүрін сыйлайық. Кімнен бастасақ болады, төрде отырған әжелер бастасын?! Әннің бәрі осы кісілерде, – асаба төрде отырған үлкен кісілерге жақындады.
Әжелер, жарықтықтар, шетінен суырып-салма ақындар, ел ішінде айтып жүрген той бастарды да, өз жандарынан суырып салып та шырқатты-ай кеп. Тіптен тоқтамайды. Сонымен, микрофонсыз-ақ бір ән екінші әнге жалғасып, жасы бар, үлкені бар бәрі «Той бастарларын» айтып, алдарында тұрғанды аша бастады.
– Ендігі сөзді осы той иесі болған Нүрилә апайымызға берейік, – деп, асаба микрофонды төрде отырған апайымызға берді.
– Балаларым, келіндерім, қыз-күйеуім, немерелер бәрің бері жақындаңдар! – деп апай отбасын өзінің жанына жинады. – Құдайға тәубә, осы балалардың әкесі Қайрат жарықтық көзін жұмып бақилық болса да, балаларым өсіп-өніп жатыр. Менің ендігі қызығым осыларда. Осылар қайда жүрсе де амандықтарын тілеймін. Осылардың арқасында ішкенім алдымда, ішпегенім артымда, көйлегім көк, үйім жылы. Бұлардың әкесі де бір аунап жатқан шығар, жатқан жері жайлы болып, жаны жаннатта болсын деп тілеймін. Жаңа асаба бала «қай қазақты алсаң да ақын» деп айтып еді. Мен ақын емеспін, бірақ сонда да болса бір-екі шумағымды оқиын. Сөзім келісе ме, келіспейме, сыншы мына отырған өздеріңізсіздер, – деп, Нүрилә апай қалтасынан бір парақ қағазды алып шықты:
Аңқылдап алпысым да келіп қапты,
Жиырма бесте көңілім менің әлі.
Қартаймайды екен көңіл шіркін,
Байқамадым ұлғайып қалғанымды.
Кәрі деуші ек бала кезде қырық жасты,
Адамның қылшылдаған екен кезі.
Мойындап тұрмын міне артыма қарап,
Менің бүгін алпысқа толғанымды.
«Анасы бар адамдар қартаймайды», —
Деп, халқым айтқан екен дана сөзді.
Анам үшін әрдайым сәби болып,
Ойламадым анам бар да көп нәрсені.
Қандай үлкен дана сөз «АНА» деген,
Бүкіл әлем тіршілігі анада екен!
Мейірім, күш-қуат – бәрі анада,
Жаңылмаймын, сарқылмас бұлақ десем.
Келдіңдер мерей тойға міне бүгін,
Көп сөйлеп бастарыңды ауыртпайын.
Би билеп, ән шырқаңдар күліп-ойнап,
Келмейді алпыс деген күнде ағайыным!
Бас иіп айтайын мен рахметімді,
Сыйлап келген өздеріңе бүгін мені.
Осындай туыстарым, достарым бар,
Мақтанышқа бүгін менің жаным толы! —
– Денсаулықтарың мықты болып, әр отбасында осындай той бола берсін! – деп, Нүрилә апай сөзін аяқтады.
– Апай, өзіңіз ақын екенсіз ғой! Кәне, ду қол шапалақ! – деп асаба жігіт бәрін биге шақырды.
Тойдың қалай аяқталғанын онша сезбеген Медет ақсақал үйіне қарай жылжыды.
– Өзіңе не болған, көңіліңді көтеріп, жарқырап отырмадың ғой?! Анау Күлтәй деген әйелден көзіңді алмадың, – деп сөйлеп, Жамал апай да бір елі жанынан қалмай келе жатыр.
– Қойшы, не болса соны айтпай. Бәріне қарап отырдым ғой. Қан қысымым көтеріліп кетті ме, әйтеуір басымның ауырғаны басылмады. Одан дағы көп сөйлемей, үйге жүріп қан қысымымды өлше, – деп, Медет ақсақал өз жайын әйелінен жасырғандай болды.
– Басың ауырса барып дәріңді ішпедің бе, – деп Жамал апай да қояр емес.
Сонымен қойшы, тойдан кейін біраз уақыт өтті. Бір күндері Медет ақсақал бір нәрсені сылтауратып Нүрилә көршісінің үйіне барды. Нүрилә апай қоюлап шығарып, дәмдеп шай ішіп отыр екен.
– Аманбысың көрші, хал-жағдайың қалай? Тойдан кейін демалдың ба? – деп ақсақал көршісіне сұрақтарын жаудыртты.
– Рахмет, аманбыз, құдайға тәубә. Кел, менімен бірге шай іш. Өзім жалғыз шай іше ала алмай отыр едім, келгенің жақсы болды, – деп Нүрилә апай да бәйек болды. – Жамал қайда? – деп сөз арасында сұрап қояды.
– Жамал әлгі кішкентайды суға түсіріп жатыр. Ұл мен келін жұмыстарында. Менің саған айтар кішкене ғана бұйымтайым бар еді. Қалай айтарымды да, неден бастрымды да білмей отырмын.
Читать дальше