А калі зямны рай абвяшчалі
І трубілі аб ім, як аб цудзе,
З вуснаў продкаў зноў ціха гучалі
Словы мудрыя: «Нештачка будзе…»
І цяпер, калі вірус кавідны
Ходзіць потайкам, рве жыцці людзям,
Чуем голас, надзеяй спавіты:
«Божа спыніць яго… Нешта будзе…»
Не страціў даверу
да шэпту аеру
і золкага срэбра расы,
да шуму таполі
і жыта на полі —
да ўсёй навакольнай красы.
Не страчу ніколі
даверу да болю
нямых курапацкіх крыжоў,
званоў у Хатыні —
магільных святыняў,
дзе д'ябал пачварны прайшоў.
Няма і прычыны
не верыць жанчыне,
што поплеч са мною ідзе,
і шчырай сябрыне,
і боскай сцяжыне,
што ў вечнасць святую вядзе.
А страціў давер я
да розных паперак
і вестак з экранаў, газет,
да планаў маштабных
і лозунгаў штатных —
яны не палепшылі свет.
Не маю даверу
да гучных намераў,
што льюцца ракою з трыбун,
да льсцівых прамоўцаў,
дзе кожнае слоўца —
як рэха эпохі камун.
Удосталь той веры,
што Бог мне адмераў
і продкі мае збераглі,
каб шчасця агеньчык,
як сонца праменьчык,
гарэў і свяціў на зямлі.
Як толькі душу працінае трывога
І белы дзень змрочную песню пяе,
Тады апаноўвае сэрца знямога,
Сум скоўвае думкі і мары мае.
Ад гэтай навалы я ў лес уцякаю —
У шэпце-дрымоце гаёў і бароў
Трывожны настрой неўзаметку знікае,
І я адчуваю: практычна здароў.
Пераклады з рускай паэзіі
Іван Бунін
Джардана Бруна
«Каўчэг пад валадарніцтвам асла —
Вось свет людзей. Жывіце у Сусвеце.
Зямля – прытон хлусні, падману, зла.
Жывіце прыгажосцю, што ў суквецці.
Зямелька, ты з душой маёй радня —
І ў далечы. Люблю жыццё растайна,
І ў радасці маёй – журба штодня,
Як і ў журбе заўcёды – слодыч тайны!»
І вось ён кій вандроўніка бярэ:
Даруйце, келляў змрочныя скляпенні!
Яго душа, чужая тут, жыве
Цяпер адным – дыханнем вызвалення.
«Вы ўсе рабы. Цар вашай веры – Звер:
Я зрыну трон сляпой і змрочнай веры.
Вы ў капішчы: я расчыню цяпер
Вам у блакіт і бездань Сферы дзверы.
Жыццю і бездані мяжы няма.
Мы спынім, спынім сонца Пталямея —
Віхор планет не ведае ярма,
І ў полымі не знікне, не знямее!»
І ён пайшоў на ўсё – аж да нябёс.
Ды разбурэнне – прага аднаўлення,
І па руінах гэту прагу нёс
Як боскую гармонію Стварэння.
Святлеюць вочы, мара ў сэрцы ёсць
І ў свет адкрыццяў радасных заносіць.
У ісціне – фінал і прыгажосць.
Тым болей і мацней жыць сэрца просіць.
«Дзяўчо, з анёльскім тварам, плечуком,
Са спевам над старою звонкай лютняй!
Я мог тваім быць бацькам, сябруком…
Ды я адзін у гэтым свеце людным!
Высока сцяг сваёй любові нёс.
Ды іншыя ёсць радасці – другія:
Я замарозіў сваіх мрояў лёс,
І толькі твой, пазнанне, твой – сафія!»
І вось ён зноў вандроўнік. Зноў зіхцяць
Агеньчыкі яго вачэй, ды строгі
Ягоны твар. Вам, ворагі, няўцям,
Што бог – Святло. І ён памрэ за бога.
«Свет – бездань атамаў, што дзень за днём
Спавіты богам – пекнатой жывою.
І, жывучы да скону, мы жывём
Адзінаю, сусветнаю Душою.
Ты, з лютняю! Дарма куткі вачэй
Штораз Жыццём і Радасцю паўнелі?
Ты, сонца! І сузор’і ўсіх начэй!
Вы толькі гэтай Радасцю святлелі».
І стомлены трывогай чалавек
З паглядам зоркім, зыркім і халодным,
Ідзе ў агонь. «Памерлы ў рабскі век —
З бяссмерцем абвянчаецца ў свабодным!
Я паміраю – смерці я хачу.
Развейце, каты, прах мой па планеце!
«Салют Сусвету, Сонцу!..» – я крычу…
Мне жыць нязгаснай думкай у Сусвеце!»
(1906)
Андрэй Дзяменцьеў
Прыцемкі
Давай памаўчым.
Зоркі зноў нас паклікалі.
Такія цудоўныя прыцемкі выпалі!
Забылася ўсё,
Што помніць не хочацца:
І крыўды твае, і маё адзіночанне.
Душа, як куточак жыцця халасцячага, —
Ні позіркаў любых,
Ні піску дзіцячага.
Завалена кнігамі плошча кватэрная,
Як словамі сэрца,
Цяпер не патрэбнымі.
Ах, гэтыя словы, як лісце апалае.
І слёзы, на сэрца запознена ўпалыя.
Не плач…
Тут сустрэча з табой —
Не праводзіны.
Наіўныя ў наша юнацтва ўваходзіны.
Читать дальше