Людміла Шчэрба - Уладар рыбаў

…Сніць ён сябе маленькім мурзатым хлопчыкам у падранай саколцы, у шорціках з адной помаччу і вялікім патрэсканым гузікам уперадзе, а на галаве – бацькава будзёнаўка з чырвонай зоркай – асаблівы гонар малога. Пачуўшы мужчынскую гаману, ён бяжыць за ваколіцу. I бачыць: «шчыра, шчыльна, як на касьбе»… крочаць, бы на Вялікі Сход… Хто гэта? А ўсё пісьменнікі, адышоўшыя ўжо ў іншы свет.

– Вазьме-еце мяне з сабой! Дзя-ядзечкі, вазьме-еце! – жаласліва заплакаў-заскуголіў малы.

– Недарослы яшчэ, бяжы да матулі, – лагодна ўсміхнуўся ў вусы адзін з дзядзькоў.

– Я… да вас, вазьме-е-еце! – душылі малога слёзы.

– Ты ж яшчэ ў цацкі гуляеш. Ці так патрэбна табе з намі? Цяжкі гэта шлях, сапраўдны – наноў не перапішаш. Трэба штодзень сплочваць відмам і адстойваць сваю самасць. Падумай, малец, – спагадліва-засмучона мовіў другі.

– В іна! – узяўся аднекуль груган…

…Вінусь прачнуўся.

– Ну вось, зноўку заснуў за камп’ютарам. Дзіўны сон. I адкуль гэты груган? Нібы сочыць за мной і ў сне, і наяве. Скуль ён ведае маю мянушку? I якая віна за мной, каму я вінен? Так, вінен. Яму. Аднак дзе ён? I колькі я яшчэ вінен? Ён жа так і не сказаў, спадзеючыся на маю кемлівасць. Ужо колькі разоў хадзіў я на тое месца, а з ім так і не сустрэўся…

Пранізліва зазвінеў тэлефон.

– Слухаю.

– Віна? Здароў! – трубка пракрычала голасам сябра Анціка. – Ты што робіш, соня старая? – узбуджана гарлапаніў ён, не даючы апамятацца.

– Я? Ды покуль анічога. Пэўных планаў не маю, – без асаблівага энтузіазму адказаў Вінусь.

– А я маю. Узнімай свой стары азадак і бегма да мяне, мы ўжо цябе тутака чакаем. Узялі пляшачку, вуп’емо, пагамонім. Я напісаў выдатны верш – такога ты яшчэ не чуў! I не пачуеш анідзе! Хутчэй!

– Добра, зараз апрануся, – уздыхнуў Вінусь і паклаў слухаўку.

Не асабліва хацелася цягнуцца да Анціка, бо ведаў, чым гэткія мерапрыемствы заканчваліся. Словатворчасць зазвычай мела свой непасрэдны працяг у жыццёвых «подзвігах». Ну замала было паэтычнай натуры хатняга асяродку! Яна імкнулася, каб увесь горад, ды што там – увесь свет – далучыўся да яе жыццятворчасці! Такі быў Анцік.

Ужо збіраючыся і ўкладваючы гелем чорныя валасы каля люстра, Вінусь убачыў нешта незвычайнае: ката, намаляванага на карціне, у люстэрку чамусьці не відно – ёсць рыбіна, жоўта-бэзавы фон, чорная рамка, а самага галоўнага – няма. Хлопец азірнуўся на карціну – не, сядзіць, таўсты і нахабны, здаецца, за час «пражывання» ў ягоным пакоі ён яшчэ больш пасыцеў. Вінусь абярнуўся да люстра – кот быў на месцы і хітра-задаволена мружыў жоўтыя вочы.

– Глядзі ў мяне, падла тлустая, – сагразіў кулаком адлюстраванню хлапец.

Прычапурыўшыся, быццам дзяўчына, Вінусь агледзеў сябе з усіх бакоў і зрабіў выснову:

– А ўсё-ткі прыгожы я хлапец, нездарма дзеўкам падабаюся… і не толькі. Ну, бывай, кацяра! Паводзь сябе добра.

Вінусь злавіў сябе на думцы, што абыходзіцца з карцінным катом бы з жывой істотаю.

– Ага, яшчэ прыбіральню паставіць засталося ды місачку з малаком, – з’едліва пасміхнуўся ён, зачыняючы дзверы.

Вечаровы горад завабліваў хлопца як сапраўдны майстар-спакушальнік. Шэра-непрыкметныя ўдзень будынкі расквечваліся таемна-ліловым і цёпла-жоўтым святлом, паўстаючы велічна прыгожымі палацамі, а шарападобныя белыя ліхтары на гнуткіх чорных сцяблах прыўносілі ноты мінулых стагоддзяў. У іх загадкавым водбліску рэальнасць нібы праламлялася, так і здавалася, што зараз пройдзе паўз цябе гжэчны пан Быкоўскі ці вясёлая кампанія модных шляхцюкоў, спяшаючыся да якой пекнай спадарышні ў кватэрку з выцінанымі фіранкамі ды альясам на вакне. Заклікальна падміргвалі агеньчыкамі шыльдаў шматлікія бары і кавярні, казіно і більярдныя, прапаноўваючы добра правесці час. Крамы пранізліва пазіралі лупатымі вітрынамі, звысок ацэньваючы тваю пакупніцкую здольнасць. Настойліва грымелі музыкай дыскатэкі. Заманьвалі пахамі рэстараны. А звычайны трамвай падаваўся рамантычнай конкай – на ўсю моц імчалі чорныя ладныя жарабцы, і звінелі ў нябёсах іскры з-пад неўтаймоўных капытоў.

– Адмысловы кактэйль гэткай шыкоўнасці ўдарыў герою ў галаву, – з прагнасцю дзіцяці да новае цацкі ўхапіўся раптам Вінусь за неспадзявана ўзніклую думку, аднак зразумеў, што недзе ўжо чытаў такое, дый неаднойчы. – О горад! Чараўнік і ашуканец!

Вінусь звыкла ўзбягаў па знаёмых прыступках, калі надвор’е пачало псавацца – узняўся шалёны вецер і калючымі ледзянымі крупінкамі сыпнула ў твар – люты.