Ринат Мухамадиев - Юлда булу хәерле… / Лучше быть в пути…

Тирә-юньдә яхшы исәптә йөргән ял йорты бар Якты Ярда. Ял итүчеләрнең яңа төркеме килгән көннәр иде. Ниһаять, аларга да чират җитте. Җыйнак кына чемодан-сумкаларын күтәреп пристаньга аяк басуга ук, Кама буеның чиста рәхәт һавасыннан авыз итәргә ашыгып, алар, бертын күкрәкләрен киерә төшеп, як-якларына карангалап тордылар. Кулларына кармак саплары һәм кәрҗин тотканнары да байтак иде. Якты Ярның балыкка, җиләк һәм гөмбәгә бай як булуы яхшы мәгълүм.

Траптан иң соңгы кеше булып ике кулына ике дәү чемодан тоткан яшь бер ханым чыкты. Тел очына килгәнгә генә әйтү, аны «ханым» дип атарга иртәрәк тә бугай әле… Траптан төшүе булды, шундук, котылдым дигәндәй, ике чемоданын берьюлы шап итеп бетон идәнгә дә куйды. Кызның аккош мамыгыдай йомшак беләкләре, биек үкчәгә берегеп үскән туры аяклары, билгеле инде, табигать тарафыннан мондый чемоданнар күтәрер өчен яратылмаган. Ул, иркен сулыш алып, күкрәкләрен киерә, сынын турайта төште, иңбашына аскан нәни сумкадан көзге чыгарып, күзләрен-кашларын төзәтенергә кереште. Балан тәлгәшедәй ялтырап торган иреннәрен ипле генә кыймылдатып алды. Маңгаена төшеп торган чәч көдрәләренә авыз читеннән генә өреп җибәреп, көзгеле кулы белән янә нәни сумкага үрелде.

Ул да түгел, теплоход өченче гудогын биреп кузгалырга ниятләде. Як-ягына карангалап торган кыз янына килеп, берничә ир-ат, бер-бер артлы, үзләренең булышырга әзер булуларын белгертеп, тәкъдим ясарга өлгергән иде инде. Әмма чемоданнарга үрелгән куллар кире күтәрелде, кыз, сүзсез генә, күз карашы белән, үзенең алар ярдәменә мохтаҗ түгеллеген аңлату сәләтенә ия булып чыкты. Баш түбәләре такырая төшкән кавалерлар берәм-берәм читкә тайпылырга мәҗбүр булды. Алар, уңайсызлану хисен сиздермәскә тырышып, башка ханымнарга ярдәмгә ашыктылар.

Пристаньның икенче бер читендә, теплоходтан төшүчеләрне ипле генә күзәтеп, баһадир сынлы егет басып тора иде. Әлеге кыз трапта күренүгә үк, йөрәге җилкенеп тибә башлаган иде аның. Ләкин кабаланмады, ашыкмады егет. Якты Ярда яшәгән кеше буларак, ул тәҗрибәлерәк, кайчан ни эшләргә кирәклеген башкалардан яхшырак белә иде. Өлгерлек күрсәтергә теләп кабаланган ир-атларның кыз янына ничек килүләрен һәм, ат өстеннән мәтәлгән җайдаклар сыман, ни рәвешле китеп баруларын ул куе кара мыек астыннан гына елмаеп күзәтте, һәм, ниһаять, авызындагы фильтрлы сигаретны тел очы белән генә суга чөеп, юлбарыс адымнары белән атлап китте.

– Сәлам! – диде ул, кыз каршына ук килеп туктагач.

Ә кыз исә бертынга каушап, югалып калды. Тәненә сыланып торган джинсы чалбар һәм футболка кигән бу егет аңа кемнәрнедер хәтерләткән кебек булды. Егетне күрүгә үк аның күзләренә якты нур йөгерде, әллә нидән генә ирен читләре тартышып куйды. Озын гәүдә, киң күкрәкләр, елга җилендә каралган кырыс йөз һәм килешеп торган чем-кара мыек дисеңме… Кыска җиңле футболкадан шампан шәрабы шешәләредәй ташып чыккан ул таза беләкләрме… Күзләрендә кабынган очкынны күпме генә яшерергә тырышмасын, булдыра алмады кыз. Хәтта әле бераз елмая да төшеп җавап кайтарды:

– Сә-лам…

– Ял йортынамы?

– Әй-йе…

– Киттек!

Егет, бармак очларына гына элеп, ике кулына ике чемоданны күтәрде дә, эре-эре атлап, ял йортына илтүче биек баскычка таба юнәлде. Кыз, телен йоткандай, берни дәшмәде, терт-терт атлап, егет артыннан иярүдән башка чарасы калмаган иде.

Ике баскычны бер атлады егет. Тау өстенә менеп, ял йорты капкасыннан кергәч тә әле байтак бардылар.

– Сезнең корпус, – диде егет, чемоданнарны биек наратлар белән уратып алынган агач дача бусагасына куеп.

Йөгереп диярлек атларга мәҗбүр булган кыз, әлсерәүдәнме, берни әйтә алмады, аңлашылды дигәндәй, баш кына кагып куйды. Ул әле һаман үзенең табигый халәтенә кайта алмый аптырый иде. Хәер, үз халәтеңә кайту өчен вакыт һәм мөмкинлекнең булганы да юк бит әле. Әллә каян гына килеп калыкты да, өермә сыман үзе артыннан ияртеп тә китте бу егет.

– Рәхмәт, – диде кыз, булдыра алганча җитдирәк итеп.

Егет, үзенең китәргә җыенуын белдереп, кул сузды. Магнит белән тартып чалдылармыни, кыз кулын бирде.

– Альбинос булам. Кичен танцыда очрашканга кадәр.

– Альбиноза… Арылган, танцага җыенмыйм.

Егет борылып китеп тә барды. Кызның соңгы сүзләрен ишеттеме-юкмы, аңламассың. «Менә сиңа авыл…» дип, үзалдына башын чайкап калды аның артыннан кыз. Гомер булмаган, күрмәгән хәл иде бу – аны бар дип тә белмичә, ир-ат үзенекен итеп маташа. Горур, имеш, булмагаең, андыйларны гына беләбез. Карар-быз…