Cəmşid Əmirov - Brilyant məsələsi

Здесь есть возможность читать онлайн «Cəmşid Əmirov - Brilyant məsələsi» — ознакомительный отрывок электронной книги совершенно бесплатно, а после прочтения отрывка купить полную версию. В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Жанр: foreign_contemporary, на азербайджанском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Brilyant məsələsi: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Brilyant məsələsi»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

Azərbaycan ədəbiyyatında detektiv janrın banisi kimi tanınan Cəmşid Əmirov əlinizdə tutduğunuz bu kitabla yanaşı “Qara volqa”, “Şəhər yatarkən”, “Sahil əməliyyatı” əsərlərinin, “İstintaq davam edir” filminin ssenari müəllifidir.
Cəmşid Əmirov 1962-ci ildə qələmə aldığı “Brilyant məsələsi” povestinin baş qəhrəmanlarını – qumarbaz Yədullanı və Zerkola Klaranı (Klara Yusifzadə, red.) əsərə real həyatdan gətirib. Povest boyunca oxucu bu mənfi obrazlarla, kapitan İsayevin timsalında onlara qarşı mübarizə aparan, aman vermədən onları təqib edən personajların başına gələnlərə şahidlik edirlər və bu müddətdə nə zaman baş verdiyini hiss etmədən gözlərini açarkən özlərini qarışıq cinayət hadisələrinin düz ortasında tapırlar. Əsərlərində dolğun həyat cizgilərinə önəmli yer ayıran yazıçının “Brilyant məsələsi”ndə də DTK (Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi; rusca КГБ, red.) sistemində çalışan yaxın dostlarının köməkliyi ilə (Cəmşid Əmirovun atası – Çingiz Əmirov Ədliyyə polkovniki idi, red.) arxivlərdə qorunan real istintaq materiallarına, habelə, təcridxanalardakı məhbusların ifadələrinə istinad etdiyini görmək mümkündür.
Povestin kulminasiyalarına doğru Yədullanın sovet milisi tərəfindən ifşa olunmasından bəhs edən fəsillər maraqlı səhnələrdən biridir. Qumarbazın sonrakı taleyi necə olacaq? O, həbsdən qaçıb canını qurtara biləcəkmi? Mənzil oğurluğu ilə Klaranın əlaqəsi varmı? Ev sahibəsinin telefon danışıqları nə üçün dinlənilirdi? İttiham olunan şəxsin günahsız olduğu sübuta yetiriləcəkmi? Oxucular bütün suallara əsəri oxuyarkən cavab tapa biləcəklər.

Brilyant məsələsi — читать онлайн ознакомительный отрывок

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Brilyant məsələsi», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Ağəlinin dərdi-qəmi yox idi. Bu günlər Ağəlini hərdən az-çox düşündürən bir şey vardısa, o da qızıl alveri üstündə Həsənin məsuliyyətə cəlb olunması idi. Ancaq Bakıdan şad bir xəbərin gəlməsi müvəqqəti olaraq Həsənin unudulmasına səbəb olmuşdu. Bəli, bu günlər Ağəlinin bəxti bərk gətirmişdi. Tanışlarından biri birinci pul-şey lo-toreyasının cədvəlini Bakıdan Ağəliyə gön-dərmiş, o da cədvəli yoxlayarkən “Volqa” avtomobili udduğunu aşkar etmişdi. Bu münasibətlə Ağəli üç gün-üç gecə Kislovodsk şəhərinin mərkəzindəki “Çayka” restoranında ziyafət təşkil etdi. Araq-çaxır sel kimi axırdı. Dördüncü gün isə Ağəli vaxtını təzə tanış olduğu Lyudmila adlı qıza sərf etmək qərarına gəldi. Dağın başında “Xram Vozduxa” restoranında kef edən Ağəli naharı tez başa çatdırmaq, yaşıllıqlar içərisində qərq olmuş dağda Lyudmila ilə gəzmək istəyirdi. Buna görə də Ağəli xörəkpaylayan qadını çağırıb haqq-hesab istədi. Qadın gülə-gülə dedi:

– Cavan oğlan, təəssüf ki, mən sizdən pul ala bilməyəcəyəm.

– O nə üçün?

34

– Çünki, yediyinizin pulu verilib, özü də artıqlaması ilə.

– Kim? Stolun pulunu kim verib?

– Üzr istəyirəm, cavan oğlan. Onu mən sizə deyə bilməyəcəyəm.

Ağəli ötəri salona nəzər salıb, heç yerdə tanış adam görmədi. Təəccüblə xörəkpaylayan qadına baxdı. Bu zaman lap küncdəki stolun arxasında iki nəfər qafqazlı gəncin oturduğunu gördü. Onlar diqqətlə Ağəliyə baxır, gü-lürdülər. Ağəli Bakı qumarbazlarından “Qızılbarmaq” ləqəbi daşıyan və daim heç bir səbəb olmadan gülən Rantiki dərhal tanıdı. Ağəli sevincindən nə edəcəyini bilmədi.

Meşəli dağda gəzmək də, Lyudmila da yaddan çıxdı. Axı, keçən il Ağəli elə burada, Kislovoskda “Qızılbarmaq Ran-tikdən” iki min manat pul udmuşdu. Ağəli o zaman ali-cənablıq etmişdi. O, Rantikin şərəfinə “Çayka” restoranında böyük ziyafət təşkil etmiş, Bakıya qayıtmaq üçün yumşaq vaqonda ona bilet almış və cibinə yüz manat pul qoymuşdu.

Ağəli dərhal stola yaxınlaşıb, Rantikin əlini sıxdı:

– Xoş gəlmisən, Rantik, nə xoş görüşdür?

– Mən də çox şadam, çox şadam, Ağəli.

– Keçən il iyul ayında görüşmüşdük. İndi isə iyulun əvvəlidir. Deməli, bir ildir ki, ayrılmışıq. Belədir?

– Belədir, dostum, belədir.

– Tanış ol, Ağəli, bu kişi mənim dostumdur, özü də

canlara dəyən oğlandır, – deyə Rantik Yədullanı Ağəliyə

təqdim etdi.

Az sonra Ağəli Lyudmilanı da stola dəvət etdi. Yenidən kef məclisi düzəldi. Bu zaman Rantik üzünü döndərib xörəkpaylayan qadına göz vurdu. O da on şərab bu-35

tulkasını gətirib stolun üstündə qatar düzdü. Butulkala-rın heç birinin üstündə şərabın adı yoxdu. Rantik çaxırı badələrə doldurub dedi:

– Görüşümüz uğurlu olsun!

O dəqiqə stolun ətrafındakılar öz badələrini boşalt-dılar. Ağəli çaxırı böyük məmnuniyyətlə, ləzzət ala-ala iç-di. Onun sevincinin həddi-hüdudu yox idi. O, Rantikə

müraciət etdi.

– Bura bax, dostum, bu ki xalis “kəmşirin”dir.

– Bəli, dostum, düz tapmısan.

– Bəs bayaq mən xörəkpaylayandan “Kəmşirin” istədim. O dedi ki, bizdə belə şərab olmur. Gör sizin burada nə qədər hörmətiniz var ki, sizin üçün “kəmşirin” də gəti-rirlər.

– Səhv edirsən, Ağəli, sənin keçən il mənə etdiyin yaxşılığı unutmamışam. Məni hörmətlə Bakıya yola saldı-ğına görə bir daha minnətdaram. Mən bu şərabları Bakıdan şəxsən sənə hədiyyə gətirmişəm.

– Afərin oğlan. Səndə belə fərasət?

– Görürsən də.

Bu zaman Yədulla gizlincə Rantikin ayağını basdı.

Oğurluq və cibgirlik yolunda həmişə Yədulla ilə birgə addımlayan Rantik quldurun hər bir işarəsini sözsüz başa düşməyə alışmışdı. Ancaq bu dəfə o, Yədullanın nə demək istədiyini anlamadı… Təəccüblə quldurun üzünə

baxdı. Yədulla işarə ilə sarışın qızı göstərdi. Rantik quldurun Lyudmila ilə təklikdə qalmaq istədiyini başa düşüb Ağəliyə tərəf döndü, ağzını onun qulağına yaxınlaşdırıb pıçıldadı:

– Bura bax, dostum, iki dəqiqəliyə bayıra çıx, səninlə

söhbətim var.

36

– Bu dəqiqə.

Onlar üzr istəyib qarşıdakı çəmənliyə getdilər. Yədulla ilə Lyudmila tək qaldı. Yədulla mülayim səslə soruşdu:

– Xanım qız, nə üçün mənə əyri-əyri baxırsınız?

Dünyada qorxu nə olduğunu bilməyən Lyudmila cə-sarətlə dedi:

– Çünki sənin üzündən dələduzluq yağır.

– Yox əşi, heç bilmirdim. Sizdə təqsir yoxdur, xanım qız. Həmişə gözəl qızlar kifir kişilər haqqında bu cür dü-şünürlər. Sizi inandırıram ki, bütün Bakıda mənim kimi mülayim xasiyyətli, dostluqda sədaqətli kişi tək-tük tapılar.

– Yura, deyəsən, özünü öyməyi çox sevirsiniz.

– Yurə nə üçün? Mənim öz adım var.

– Adınız nədir?

– Yədulla.

– Necə-necə? Yatullax.

– Xeyir, Yədulla.

– Əzizim, bu çox çətin addır. Mən bu adı yadımda saxlaya bilmirəm. Gəlin sizin adınızı dəyişib Yura qoyaq.

Bu çox yaxşı addır. Həm də yaxşı səslənir.

– Mən razı deyiləm, xanım qız. Mənim öz adım özümə xoşdur. Lyudmila nə isə fikirləşib əlini stola uzatdı.

Kağız solfetlərdən birini götürüb Yədullanın qabağına qoydu. Onu bir gözü ilə diqqətlə süzərək dedi:

– İndi ki, belədir, adınızı bu kağızda aydın yazın.

Mən də əzbərləyib öyrənim.

Həmişə ehtiyatlı tərpənməyi sevən Yədulla zarafata salıb, adını kağıza yazmaq istəmədi. Ancaq Lyudmila çox israr etdiyindən tezliklə təslim oldu. İri hərflərlə adını yazdı. Bununla iş bitmədi. Lyudmila Yədullaya familyası-37

nı da kağıza yazmağı xahiş etdi. Yədulla təəccüblə soruşdu:

– Xanım qız, deyəsən, üz verəndə astar istəyirsiniz.

Deyin görüm mənim familyamı nə edirsiniz?

– Nə bilim. Mənə belə gəlir ki, bizim bu tanışlığımız təsadüfi deyildir. Siz çox qüvvətli, eyni zamanda cürətli adama oxşayırsınız. Nədənsə düşünürəm ki, siz mənim həyatımda böyük rol oynayacaqsınız. Ona görə də sizinlə

daha yaxından tanış olmaq istəyirəm.

Yədulla daha bir söz demədən salfet kağızında, adının yanında “Balaqardaş oğlu” sözlərini də yazdı.

İyirmi iki yaşlı Lyudmila Kiyevin maşınqayırma zavodunda, kommunist əməyi briqadasında işləyirdi. O buraya üç həftə bundan əvvəl istirahətə gəlmişdi. Hər şeylə

dərindən maraqlanan Lyudmila Ağəli ilə iki gün əvvəl mərkəzi parkdakı rəqs meydançasında tanış olmuşdu. Sa-də fəhlə ailəsində böyüyüb boy-buxuna dolan, gözəl tərbiyə alan Lyudmila yaxşını pisdən ayırmağı bacarırdı. O, Ağəlinin əliəyri adam olduğunu ilk tanışlıqdan hiss etmişdi. Əslində bunu təyin etmək bir o qədər də çətin deyildi. Ağəli Kislovodsk şəhərinə gələn gündən fərqinə

varmadan pulunu sağa-sola xərcləyirdi. Lyudmilanı da maraqlandıran elə işin bu cəhəti idi. O heç bir zaman gecənin bu vaxtı tanımadığı bir kişi ilə dağdakı restoranda əyləşib stəkan-stəkana vurmazdı. Ancaq indi, gecənin yarısı Lyudmilanı “Xram Vozduxa” restoranına gətirib çıxa-ran onun vətənpərvərliyi idi. Axı, Lyudmila Yasenko za-vodda sex komsomol təşkilatının katibi, həm də drujinaçı idi. Lyudmila elə drujinaçı olduğu üçün də indi buraya gəlmişdi. Bəli, bəli, o, Ağəlinin əliəyri adam olduğuna əmin idi. Çünki bu Ağəlinin hər bir hərəkətindən məlum 38

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «Brilyant məsələsi»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «Brilyant məsələsi» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


Отзывы о книге «Brilyant məsələsi»

Обсуждение, отзывы о книге «Brilyant məsələsi» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x