Heinrich Luyken - Pro Iŝtar

— Mi tre volus tuŝi per la mano la sanktajn vestojn, — Lemuel diris. — En ili certe estas ia efikeco.

La pastro bonhumore ridetis kaj flankenpaŝis por permesi al la pia helpanto palpi la vestojn. Alproksimiĝante al la ŝranko, Lemuel demandis:

— Kiu el la du vestoj apartenas al mia sinjoro Ŝankhatum? Mi aparte respektegas lin pro lia sankteco, kaj volus tuŝi lian zonon per la lipoj.

— Jen, amiko, — respondis Rigan, — la vesto ĉe via dekstra mano. La vestoj de la heredaj ĉefpastroj estas tute tiaj samaj, krom la longoj. Ŝankhatum estas pli altkreska, ol Ilu-ulba.

— Ho, — diris Lemuel kun facila ĉagreno en la voĉo, — malestas la zono; mi do kisu la surbrustaĵon.

La reĝa kuracisto observis ĉi tiun sceneton kun miro, demandante sin, kion celas la araba komercisto.

Gajninte per tiu piaĵo la favoron de la pastro, Lemuel diris plue:

— Por kompletigi niajn preparojn, ni bezonas malgrandan oleolampon, sankta pastro; ni volas ekbruligi aromaĵon. Eble ne tro ĝenos vin havigi al ni tian objekton.

Tuj kiam la pastro eliris el la vestejo, Lemuel sin turnis al Tatnaj kaj petis lin iri kun li en la apudan privatejon de la ĉefpastroj. La kurteno, apartiganta la du ĉambrojn, apenaŭ falis post ili, Lemuel ekparolis rapide kun tre grava mieno:

— Mia sinjoro, rigardu atente la kadavron. Uzibitum ne mortigis sin mem. La pastroj Ŝankhatum kaj Ilu-ulba pendigis kaj mortigis lin, dum li estis sub epilepsia atako.

— Kio? Mortigita de siaj kolegoj? Terura akuzo, tio, Lemuel!

— Tamen facile pruvebla. Atente pririgardu la kadavron, precipe la strange torditan vizaĝon. Mi malfermigis lian buŝon kaj konstatis, ke li mordis al si la langon. Esplorante la buŝon, mi trovis en ĝi ankoraŭ restaĵon de sanga ŝaŭmo. Plue, rigardu liajn kunpremitajn manojn kaj liajn piedojn. Ili, la piedoj, ne malsuprenpendis malrigide, kiel oni supozus, sed rekte elstaras kiel ĉe homo sub tia atako. Por ŝajnigi sinmortigon, la du sanktuloj pendigis lin de la trabo supre, per lia propra zono. La zono rompiĝis. Ŝankhatum, la pli decidema el ili, deprenis sian zonon, kaj tiun zonon ili uzis. Ĝi ankoraŭ troviĝas ĉirkaŭ la kolo de la mortigito. Vi rimarkos, ke la koloro de la zono ĉirkaŭ la kolo de Uzibitum tute akordas, ne kun la koloro de lia surpliso, sed kun la koloro de la surpliso de Ŝankhatum, al kiu mankas la zono. La rompiĝintan zonon vi trovos en la kesto apud la vestoŝranko, kaŝitan sub tolaĵoj.

Dum momento Tatnaj staris senmove, konfuzite. Poste li reeniris la vestejon, sekvate de Lemuel, kaj, rapide pririgardinte la signojn kaj objektojn, indikitajn de la komercisto, diris mallaŭte kun grava mieno:

— Ho, Lemuel, vi estas tute prava: sinmortigo estas elbarita. Kio estos la sekvo de ĉi tiu eltrovo?

— Tertremoj en la ĉefpastraj palacoj; kaj la plej bruega tumulto, kiu iam okazis en Babel!

— Mi tuj sciigos Ilu-ittian.

— Ilu-ittian? Kiu li estas?

— Li estas kortegano; privata sekretario de la reĝo en eksterlandaj aferoj. Li havas grandan, iom misteran influon en la reĝa palaco. Entute li estas mistera homo, sed, mi kredas, fidela kaj honesta; unu el la malmultaj, pri kiuj oni povas tion diri. Cetere, ne ekzistas amikaj rilatoj inter li kaj la ĉefpastroj. Ĉi tiu informo estos por li tre valora, kaj ankaŭ por mia frato Dingir.

Lemuel tiam rememoris la fremdulon, kiu akompanis lin kaj Omaron sur parto de la vojo de Padar al Betraĥ. Post momenta medito li petis la reĝan kuraciston prokrasti la disvastigon de la novaĵo ĝis la vespero. — Eble, — li aldiris, — mi volos fari uzon el mia eltrovo por miaj propraj celoj, antaŭ ol ĝi diskoniĝos.

Zalmuna kaj la reĝino sin retiris en la urbdomon de la unua, sen la scio de iu en la palaco, por senĝene interkonsiliĝi pri la konfuza stato, en kiu ĉio troviĝis; por eviti la reĝon; kaj fine, por atendi raporton de Ilu-ittia. Jam vesperiĝis, kaj la komplezema Hiksoso ankoraŭ ne venis. La virinoj rigardis unu la alian maltrankvile de tempo al tempo. Iliaj koroj estis tro premitaj por interparolo; kaj silento regis en la ĉambro dum kelka tempo. Fine paŝoj aŭdiĝis en la koridoro, kaj, momenton poste, la atendita viro disigis la pezajn pordokurtenojn, kaj envenis. Facile riverencante kun la plaĉa rideto, kiu malofte forlasis lian allogan vizaĝon, li diris:

— Volu pardoni, viaj sinjorinaj moŝtoj, ke mi malfruas. Ĉiu momento de la tago estis premokupita kaj sortoplena. Kaj nun la reĝo atendas min post malpli ol unu kaŝbuo; do mi devas rapidi super mia longa raporto. Volu do aŭskulti. Kiam mi vidis mian reĝan sinjoron post la aŭdienco, kiun li donis al Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, mi trovis lin en furioza humoro, kaj en la komenco tre malbabilema. Sed iom post iom prosperis al mi eltiri el li la tutan aferon. Nu, la batalo komenciĝis; kaj bedaŭrinde en la unua lukto la reĝo estis devigata cedi lokon. Vi jam scias, ke, malgraŭ ĉiuj antaŭzorgoj, la ĉefpastroj eltrovis la kaŝejon de Omar kaj sendis al ĝi duonroton el sia propra gvardio, supozeble kun ordono perforte eniri kaj mortigi nian amikon. En tio ili malsukcesis. Ili kredeble estus sukcesintaj, se ne alvenus ĝustatempe bela knabino, rajdanta sur same bela azeno. Ŝi avertis la reĝan gvardion. Nu, Ilu-ulba kaj Ŝankhatum rekte postulis, ke la reĝo donu al ili leteron al Padan-Rimmu, ordonantan al li transdoni Omaron en iliajn manojn. Ili prezentis Omaron kiel treege danĝeran malamikon de la dioj, efektive kiel fanatikulon, kiu posedas scion pri dokumentoj rilatantaj al kelkaj planoj kaj faroj de la ĉefpastra kolegio, «inspiritaj de la dioj mem», por elradikigi la Jehova-kulton en la lando Uc. Laŭ la pretendita, netuŝebla rajto de la kolegio ili kondamnis Omaron al morto, ne nur pro tio, sed ankaŭ pro lia aroganteco kaj lia malpieco amindumi altan pastrinon, sin dediĉintan al Iŝtar.

Dirante tion, Ilu-ittia multsignife ekrigardis Zalmunan, kiu komprenis la aludon, kaj paliĝis. Ilu-ittia daŭrigis:

— En la komenco la reĝo furioziĝis kaj malkonsentis. Li eĉ pli furioziĝis, kiam Ŝankhatum senpasie sciigis lin, ke, en okazo de malkonsento, la ĉefpastra kolegio uzos rimedojn detronigi la Kasidan dinastion. Kolera argumentado sekvis. Longe la reĝo noble kontraŭstaris, ne nur ĉar li klare vidis la gravegajn sekvojn de cedo, sed ankaŭ ĉar lia tuta reĝa animo kun abomeno forpelis la penson, tiel oferi al ili viron, kiu trovis plaĉon en liaj okuloj. Tamen, miaj sinjorinoj, fine, post lerta alvoko de Ilu-ulba al prudento kaj pieco kaj al respekto antaŭ la honoro de la dioj ktp., la reĝo sentis sin devigata cedi. Efektive, aŭ pretekste, la reĝo cedis al peto, ne al minaco. Ĉiuokaze tio estas treege bedaŭrinda, sed tiam, konsidere ĉiujn cirkonstancojn, neevitebla.

Zalmuna estis eksplodonta de indigno, sed, ekvidante dolorplenan kaj petegan rigardon en la okuloj de la reĝino, ŝi sin detenis. Ilu-ittia rimarkis kaj komprenis ĉi tiun interŝanĝon de rigardoj, kaj plue parolis:

— Antaŭ unu kaŝbuo kaj duono la reĝo sendis la postulitan leteron al Ŝankhatum, sed mi tre bedaŭras, ke li tion faris tiel senprokraste; ĉar mi ĵus sciiĝis, ke prosperis al Tatnaj fari eltrovon, kiu eble remetos la tutan aferon en la fandujon, kaj espereble elvenigos ĝin en stato pli oportuna por la reĝo. — Post momenta, impresa paŭzo li diris grave: — Uzibitum ne mortigis sin mem. Liaj kolegoj, Ilu-ulba kaj Ŝankhatum mortigis lin, dum li estis sub epilepsia atako; kaj pendigis lin de trabo en la vestejo, por ŝajnigi, ke li mortigis sin mem.

La du sinjorinoj salte leviĝis de la divanoj ĉe la unuaj vortoj de la kortegano kun ekkrioj de surprizo kaj teruro. Ambaŭ tuj komprenis la gravajn sekvojn de tia eltrovo, pri kiuj Ilu-ittia aludis.

— Nekredebla rakonto, Ilu-ittia! — ekkriis la reĝino.