Марат Кәбиров - Убырлар уянган чак

– Әйдә, Зәлифәләргә барабыз!

Айрат миңа сәерсенеп карады.

– Мин аны бүген төштә күрдем, – дип аңлаттым мин.

Айрат бөтенләй туктап ук калды.

– Яныңа кертүеңне, аны коткаруыңны үтендеме? Тәрәзәгә килеп?.. – диде ул ниндидер ачыш ясаган кебек, – Шулаймы?

Хәзер мин аптырап калдым.

– Син каян беләсең?

Айрат үз гоманының чынлыгына ышанырга теләгәндәй миңа бертын текәлеп торды.

– Ул төшне мин дә күрдем.

– Булуы мөмкин түгел!

– Мөмкин икән шул.

– Димәк, ул төш булмаган… Димәк, Зәлифә чынлап та килгән безгә…

– Белмим…—Айрат аз гына тынып торды, – Мин икенче кызны күрдем…

– Кемне?

– Егетләр, килегез әле монда!

Көтмәгәндә яңгыраган бу тавыштан без дертләп киттек. Атлаган җиребездә катып калдык та акырын гына хәрәкәтләнеп тавыш килгән якка борылдык. Мин бала җоннарымның кабаруын Айратка сиздермәскә теләп беләгемне сыпырып куйдым. Ул да шулай итте. Күңелеңә шом оялаганда һәрбер көтелмәгән нәрсә куркырга мәҗбүр итә икән. Тавыш хуҗасы явыз зат-фәлән булса, мин йөгереп качарга әзер идем инде. Тик ул Һидиятулла абзый булып чыкты.

– Идиот… —дип пышылдады Айрат, – Котны ботка төшерде.

Мин дәшмәдем.

Һидият, кырыкка җитеп килгән буйдак ир, фермада каравылчы гына булып эшләсә дә башлы кеше, белмәгән нәрсәсе юк. Болай карап торуга ул сау-сәләмәт кешегә охшап тора, фикер сөрешендә дә, атлап йөрешендә дә бер генә кыешлык та тапмассың. Ә асылда… Аның хакында бер мәзәк тә йөри әле. Хәер, Һидият турында мәзәкләр күп инде ул, тик монсын чын булган хәл дип сөйлиләр.

– Безне сугышта шул хәтлем нык чыныктырдылар, – дигән Һидият, бер исергәнендә, – Аяктан “Камаз” машинасы белән чыгып китсәң дә бер нәрсә дә булмый.

Моны тыңлап торган “Камаз” шоферы, ул кемгәдер кунакка килгән булган, шундук тотып алган:

– Әйдә алайса, аягыңнан машина белән үтәм,– дигән ул Һидиятнең үз сүзеннән чигенеп мәсхәрәгә калуын көтеп, – Әфганда булган кеше алай мактанмый ул.

Һидият елмаеп кына куйган:

– Бер яшник аракы.

Кул сугышканнар да Һидият аякларын машина астына тыгарга җайлап куйган. Моны көтмәгән шофер бер мәлгә албырап калган, тик Һидиятнең:“Әйдә! Егет сүзе бер була ул. Чыгарга курыксаң, ике яшник түлисең!”– дип мәҗбүрләвенә үчегеп, аяклар өстеннән узып киткән. Шуннан Һидият берни булмагандай торып баскан да шофер янына килгән:

– Бар, бырат, кибеткә элдерт!

Тегесе үз күзләренә үзе ышанмыйча, баскан урынында ярты көн буе катып торган, ә һушына килгәч, ике яшник аракы алып биргән.

– Гафу ит, туган…—дигән ул, – Мондый хәлне күргәнем дә, ишеткәнем дә юк иде. Син чынлап та батыр яугир булгансыңдыр.

– Начар сугышчы түгел идем, – дигән Һидият, чалбар балакларын күтәреп, – Тик менә аякларым гына ташлап качты.

Аның ике аягы да протез икәнне күргәч, шофер бөтенләй һушсыз егылган, диләр…

–Кайда ашыгасыз, егетләр, —диде ул, без каршысына килеп баскач,– Тоткарламыйммы сезне?

Без баш селкедек.

– Бер проблема бар бит әле, егетләр…

Без колакларыбызны торгызып тыңларга җыендык.

– Бөтен авылны урап чыктым, бер юньле кеше таба алмадым. Кайсы өйдә юк, кайсы ишеген бикләп утыра…—ул тәмәке алып кабызды,– Ә минем менә бер “чәкүшкә” бар.

– Без бит эчмибез.

– Ә мин кыстамыйм да…—Ул бер чүлле шешәсен тартып чыгарды, – Янымда гына торыгыз. Эчкәч, ялгыз каласым килми минем. Янымда кемнеңдер йөрәге типкәнне тоясым килә.

Ул шешәсен ачып, җыелмалы стаканга аракы койды.

– Сезнең исәнлеккә, егетләр.

Без баш кактык. Ул эчеп куйды.

– Авыл ирләре бүген ауга киткән…—дидем мин, – Син күргәнсеңдер инде.

– Шуннан?

– Минем бик тә барасым килгән иде.

– Ерунда!..

– Ник алай дисез?

– Ну, кулларыннан килсә, бүре аулап кайтырлар инде… Шуннан?!.

– Сарыкларны бүре…

– …бумаган!

– Алайса, нәрсә соң?

– Белмим.

– Авылда вампир бар, диләр…

– Вампир… – Ул тәмәке төпчеген җиргә батырып куйды, – Вампир авылда мәңге булган ул… Чуртым…

Ул тагы берне койды.

– Әхтәмне беләсез бит?!. Скотник иде. Хатыны больницада бәби табып ята, ә ирнең бичәсе янына төшәргә акчасы юк. Председательгә кергән бу. Тегесе сөйләшеп тә тормаган, “юк” дип кенә куйган. Шуннан Әхтәм моны өстәле артыннан сөйрәп кенә алган да яңагына берне кундырган.

– Шуннан?

– Председатель айдан артык больницада ятты. Ә Әхтәмне милициядә бер атна тоттылар да чыгарып җибәрделәр. Кайткач миңа аркасын күрсәтте. Зәп-зәңгәр иде. Бөерен төйгәннәр. Атна-ун көн йөрде дә… җирләдек.