Siergiej Łukjanienko: Czystopis

– Więc wie pan o funkcyjnych? – powtórzyłem tępo.

No nie, czemu ja się dziwię? Jako funkcyjny-celnik pracowałem zaledwie kilka dni, a przez moją wieżę między światami chodzili i politycy, i biznesmeni, i jakieś gwiazdki pop z przyjaciółmi. Przychodził z inspekcją jeden polityk i komik. Wystarczająco dużo ludzi, żeby zrozumieć – w Moskwie o funkcyjnych wie kilkuset zwykłych ludzi. A może nawet kilka tysięcy. Ci, którzy należą do sfery władzy, biznesu, kultury masowej – oni są wtajemniczeni. A ten młodzieniec wcale nie jest taki zwyczajny, od razu widać.

– Wiem, wiem! – odparł Sasza, śmiejąc się. – No, jak mam to panu udowodnić? Chce pan, to wymienię cła, które są w Moskwie?

– Lepiej niech pan poda nazwy kilku światów, do których wychodzą te cła.

– Weroz! – powiedział od razu Sasza.

– Nie ma takiego świata! – odparowałem z satysfakcją.

– Jak to nie ma? To ten, gdzie są państwa-miasta. Gdzie jest taki śmieszny feudalizm z maszynami parowymi… – Pstryknął palcami. – Tam jest Nut, Kimgim, Ganzser…

Skinąłem głową. Miał rację. Z mojego cła można było przejść właśnie do Kimgimu. Bardzo sympatyczne miasto. A prócz niego istniało jeszcze kilka tysięcy innych państw-miast.

– Wierzę – powiedziałem.

– Jest jeszcze Skansen – mówił dalej Sasza. – I…

– Wierzę, wierzę – przerwałem mu i napiłem się piwa. – Tak. Nie spodziewałem się.

– A jakim pan jest funkcyjnym? – pytał dalej Sasza, ciągle z tą samą dobroduszną ciekawością. – Przepraszam, jeśli jestem zbyt natrętny, może nie chce pan odpowiadać…

– Jestem celnikiem – wyznałem, nie dodając, że raczej ekscelnikiem.

– I może pan podróżować?

– Tak.

– Niesamowite! – Samo istnienie funkcyjnych zupełnie go nie dziwiło, jedynie zdolność przemieszczania się. – Za to można by wypić… czy jak?

Wsunął rękę do walizki i gestem sztukmistrza wyjął butelkę martela.

Pokręciłem głową.

– Dziękuję. Lepiej nie. Nad ranem przyjdą celnicy.

Sasza się zaśmiał.

– A to dobre! Funkcyjny, który boi się celników! – Nagle spoważniał. – Granice, cło… ciągle budujemy mury. Prości ludzie mają problemy, a dla bandytów to i tak żadna przeszkoda. I komu to potrzebne?

Dziwna rzecz… Mówił niby szczerze, i ja absolutnie zgadzałem się z jego słowami, a jednak brzmiało to sztucznie, jak przemówienie wygłaszane z trybuny. Mimo woli przypomniałem sobie polityka Dimę. Czyżby to jakaś skaza zawodowa?

– Nikomu to niepotrzebne – przytaknąłem mimo wszystko.

– Weźmy taki Weroz – ciągnął Sasza, zręcznie krojąc basturmę – wygląda jak patchwork, a przecież prawdziwych granic prawie nie ma. Taki miły, sympatyczny światek. Wie pan, czasem się zastanawiam, czyby się tam nie przenieść.

– Niech mi pan powie, jak dowiedział się pan o funkcyjnych? – zapytałem. – I innych światach?

– Muszę wiedzieć takie rzeczy. – Chłopak uśmiechnął się szeroko. – Gdy zostałem referentem u Piotra Piotrowicza, wprowadzono mnie w temat. Sam pan rozumie, niektóre sprawy wymagają mojej stałej obecności przy szefie.

Odniosłem wrażenie, że kluczowe w jego wypowiedzi było to „referent Piotra Piotrowicza”. To już na pewno było hasło rozpoznawcze, które funkcyjny powinien znać… i zareagować.

– Jak on się czuje? – palnąłem na chybił trafił. – Lepiej?

Cóż, zapewne nieznany mi bliżej Piotr Piotrowicz, posiadający zaufanych referentów, ma co najmniej pięćdziesiąt lat. A w tym wieku, w dodatku wśród urzędników z pogranicza „biznesu i polityki” nie ma ludzi absolutnie zdrowych.

Sasza mrugnął i powiedział:

– Tfu, tfu, na psa urok. Wodę pił, był na diecie…

– Karlsbad? – strzeliłem i znów trafiłem.

– Tak jak zwykle. – Teraz już chyba Sasza uznał mnie za „swojego”. Przestała go niepokoić moja umiejętność podróżowania i to, że mnie nie znał. Odkorkował butelkę i spytał: – Słyszał pan dowcip o funkcyjnym-ginekologu?

– No?

– Funkcyjny-ginekolog wpada do gabinetu kolegi i mówi: „Chodź ze mną! Mam taką pacjentkę…”.

Cały problem takich dowcipów polega na tym, że są przeróbkami starych kawałów. I nawet jeśli nie jesteś fanem książek o Harrym Potterze, gry w MTG, czy, nie daj Boże, rapu, i tak znasz te dowcipy. Zamień Czapajewa na Pottera, a Pietkę na Rona, Pugaczową na Timati albo Decla i już. Właśnie tak one powstają.

A jednak uśmiechnąłem się uprzejmie i w ramach rewanżu opowiedziałem w miarę sprośny dowcip o rozprawie nad rozpustnym Gruzinem. Sasza zarżał radośnie, podsuwając mi butelkę piwa. Najwyraźniej był zadowolony z towarzystwa.

Ja, szczerze powiedziawszy, również.

Piliśmy piwo, kilka razy wychodziliśmy zapalić – poczęstowałem Saszę zarekwirowanymi w samochodzie Kotii papierosami „Treasure” i zostałem obdarzony pełnym aprobaty spojrzeniem. Piwo się skończyło i Sasza zaproponował, żeby pójść do wagonu restauracyjnego. Rzecz jasna, nie mieli tam angielskiego ale, ale, jak wiadomo, po trzeciej butelce człowiekowi robi się już wszystko jedno i każde piwo jest jednakowo dobre.

Koło drugiej w nocy położyliśmy się spać – w jak najlepszych humorach. Aleksander szybko zaczął chrapać, ale nie przeszkadzało mi to, stuk kół i tak zagłuszał chrapanie. Wentylacja działała, co już było ewenementem. Leżałem na plecach, podłożyłem rękę pod głowę i patrzyłem na przesuwające się po suficie światła latarni – podjeżdżaliśmy do jakiegoś miasteczka.

Ciekawe… Ze wszystkich pasażerów trafił mi się taki, który wiedział o funkcyjnych i w dodatku zręcznie mnie zagadał. Przypadek? A może pułapka? Wyrwałem się z systemu, złamałem prawa funkcyjnych, można nawet powiedzieć, że wznieciłem bunt. Pokonałem policjanta Andrieja, zabiłem „akuszerkę” Natalię, potem uciekłem kuratorowi… mojemu byłemu przyjacielowi Kotii.

Rzecz jasna, z punktu widzenia logiki taki przypadek byłby raczej mało prawdopodobny i Sasza jest po prostu nasłanym agentem. Lecz gdyby na to wszystko patrzeć logicznie, to od dawna leżę w szpitalu i bredzę – no bo czy można uwierzyć w inne światy, do których prowadzą tajemne przejścia, w spacerujących po mieście funkcyjnych i kierujących tym wszystkim tajemniczych eksperymentatorów?

Podniosłem rękę i spojrzałem sennie na metalowe kółko na palcu – jedyne, co zostało z mojej funkcji.

Trzeba iść spać. Mój sąsiad, bez względu na to czy jest przypadkowy, czy nasłany, raczej nie zaatakuje mnie w nocy. Nie przeczuwałem niebezpieczeństwa, a zawsze ufałem swoim przeczuciom. Rano będę w Charkowie, poszukam Wasylisy, kobiety dziwnej, ale budzącej zaufanie…

Pociąg zwalniał. Z daleka dobiegł metaliczny łoskot dworcowych głośników: „Pociąg pośpieszny numer 19… relacji Moskwa-Charków… wjeżdża na peron drugi…”. Po ścianie przepłynął jasny prostokąt światła, wyłuskując z ciemności spodnie, wciśnięte na siatkową półkę razem z pomiętym swetrem i skarpetkami (tak, niechluj ze mnie!).

Uniosłem się na łokciu, przysunąłem do niedokładnie zaciągniętej zasłonki i odruchowo spojrzałem na zbliżający się peron.

Na samym początku, tam gdzie pewnie zatrzyma się ostatni wagon, stała grupka młodych mężczyzn – dziesięciu, może dwunastu. Wszyscy krótko ostrzyżeni, z odsłoniętymi głowami, w lekkich płaszczach albo krótkich kurtkach. I wszyscy bacznie przyglądali się wagonom.

Ich twarze wydały mi się znajome – nie chodziło o szczegóły, lecz o ogólne wrażenie. Niby wyglądali przeciętnie, a jednak było w nich coś obcego.