Poul Anderson - Szach Mongołom

— Przecież Mongołowie nie są idiotami! Nie dokonali wszystkich swoich podbojów dzięki brutalnej sile, ale dlatego, że lepiej niż ich przeciwnicy znali się na sztuce wojennej. Toktaj powinien był się wycofać, zameldować swojemu władcy o tym, co zobaczył, i zorganizować większą ekspedycję.

— Mogą to zrobić żołnierze, których zostawił przy statkach — przypomniał mu Sandoval. — Teraz, kiedy o tym myślę, zdaję sobie sprawę, jak bardzo nie doceniliśmy Toktaja. Musiał ustalić jakiś termin, prawdopodobnie w przyszłym roku. Gdyby nie wrócił, statki mają odpłynąć do Kathaju, a jeśli znajdzie coś interesującego, na przykład nas, może wysłać Indianina z listem do bazy.

Manse skinął głową. Przyszło mu na myśl, że wciągnięto go do tej wyprawy, nie dawszy mu nawet chwili na poczynienie przygotowań. Stąd ten pożałowania godny rezultat. W jakim jednak stopniu przyczyniła się do tego podświadoma niechęć Jacka Sandovala? Po chwili milczenia powiedział:

— Mogli dostrzec w nas coś podejrzanego. Mongołowie zawsze potrafili prowadzić wojnę psychologiczną.

— Możliwe. I co teraz zrobimy?

„Runąć na nich z góry, puścić kilka serii z działka energetycznego z czterdziestego pierwszego wieku zamontowanego na naszym chronocyklu i koniec… Nie, na Boga, nigdy nie zrobię czegoś podobnego. Mogliby mnie za to posłać na planetę kamą. Istnieją granice, których nie można przekroczyć”.

— Urządzimy pokaz, który zrobi wrażenie — zaproponował Everard.

— A jeśli i to zawiedzie?

— Zamknij się! Nie kracz!

— Właśnie się zastanawiałem. — Wiatr porywał słowa Sandovala. — A może w ogóle nie dopuścić do tej wyprawy? Cofnąć się w czasie o kilka lat i przekonać chana Kubilaja, że nie warto wysyłać ludzi na wschód? Wtedy to wszystko nigdy by się nie wydarzyło.

— Dobrze wiesz, że przepisy zabraniają nam wprowadzania zmian do historii.

— W takim razie co tutaj robimy?

— Wykonujemy specjalny rozkaz centrali. Możliwe, że ma to na celu skorygowanie jakiejś innej interferencji. Skąd mam to wiedzieć? Jestem tylko szczeblem w drabinie ewolucji. Ludzie żyjący milion lat po mnie posiadają zdolności, o jakich mi się nawet nie śniło.

— Ani mnie — mruknął Indianin. Everard zacisnął usta i po chwili rzekł:

— Obaj wiemy, że dwór Kubilaja, najpotężniejszego człowieka na świecie, ma decydujące znaczenie i jest ważniejszy niż wszystko tutaj w Ameryce. Skoro już wciągnąłeś mnie do tej cholernej roboty, pokażę ci teraz, że w razie potrzeby ja tutaj dowodzę. Kazano nam zniechęcić’ tych ludzi do dalszej eksploracji. Nie obchodzi nas, co się później z nimi stanie. Przypuśćmy, że nigdy nie wrócą do swojego kraju. Nie przyczynimy się do tego bezpośrednio, tak jak nie można stać się mordercą, jeśli zaprosi się jakiegoś człowieka na obiad, a on zginie po drodze w wypadku.

— Przestali marudzić i bierzmy się do roboty. — uciął Sandoval. Manse skierował chronocykl naprzód.

— Czy widzisz to wzgórze? — zapytał po chwili. — To miejsce Jeży na szlaku Toktaja, ale sądzę, że dzisiaj wieczorem rozbije on obóz kilka kilometrów przed nim, na tej łączce nad rzeką. Stamtąd będzie mógł je zobaczyć. Zainstalujemy się tam.

— I wystrzelimy sztuczne ognie? Będą musiały bardzo się różnić od zwykłych fajerwerków. Ci Kathajanie świetnie się znają na prochu strzelniczym. Używają nawet małych rakiet do celów wojskowych.

— Wiem o małych rakietach, ale kiedy gromadziłem sprzęt na tę wyprawę, zabrałem rozmaite aparaty na wypadek, gdyby pierwsza próba okazała się nieudana.

Na szczycie wzgórza rósł rzadki sosnowy zagajnik. Everard posadził chronocykl między drzewami i zaczął wyładowywać skrzynie z obszernych pojemników. Sandoval pomagał mu bez słowa.

Wytresowane przez ludzi z Patrolu konie spokojnie wyszły z przegród, w których podróżowały, i zaczęły się paść na zboczu. Po pewnym czasie Indianin przerwał milczenie.

— Nie mam o tym zielonego pojęcia. Co szykujesz?

Manse poklepał niewielki aparat, który już do połowy zmontował, i rzekł:

— To element systemu kontroli pogody działającego w mroźnych wiekach w odległej przyszłości, tak zwany dystrybutor potencjałów. Może wytwarzać najstraszniejsze błyskawice i odpowiednio głośne grzmoty.

— Aha!… słaby punkt Mongołów. — Nagle Sandoval uśmiechnął się szeroko. — Na pewno zwyciężysz. Możemy odpocząć i nacieszyć się tym widowiskiem.

— Przygotuj dla nas kolację, dobrze? Ja tymczasem skończę montować te rzeczy. Oczywiście bez ognia. Nie chcemy żadnego dymu, który można normalnie wytłumaczyć… Ach, tak! Mam również projektor miraży. Gdybyś zechciał się przebrać i naciągnąć kaptur lub coś innego w odpowiedniej chwili, tak żeby nie można było cię rozpoznać, wyświetliłbym twoją podobiznę wielką na prawie półtora kilometra i prawie równie brzydką jak w rzeczywistości.

— Co byś powiedział na nagłośnienie? Pieśni Nawahów mogą napędzić niezłego stracha, kiedy nie wiadomo, czy wyrażają triumf czy przerażenie.

— Otóż i oni!

Dzień przygasał. Pod sosnami pociemniało; powietrze było zimne i przesycone ostrą wonią. Pożerając kanapkę, Everard przyglądał się przez lornetkę mongolskiej straży przedniej, która zgodnie z jego przypuszczeniami wybrała na miejsce postoju łączkę nad rzeką. Potem nadjechali inni Mongołowie, przywożąc upolowaną po drodze zwierzynę i zabrali się za przygotowywanie posiłku. Reszta oddziału pokazała się o zachodzie słońca. Żołnierze zsiedli z koni, zajęli miejsca zgodnie z ustalonym wcześniej porządkiem i zaczęli jeść. Toktaj jechał forsownie, nie tracąc ani minuty dnia. O zmroku Manse obserwował wysunięte posterunki konnych wartowników uzbrojonych w łuki. Tracił ducha, chociaż starał się do tego nie dopuścić. Bądź co bądź przeciwstawiał się ludziom, którzy wstrząsnęli światem.

Pierwsze gwiazdy zabłysły nad ośnieżonymi szczytami. Trzeba było zacząć.

— Czy uwiązałeś nasze konie, Jack? Mogą wpaść w panikę. Jestem prawie pewny, że tak się stanie z mongolskimi kucami! Świetnie, zaczynajmy.

Najpierw między niebem a ziemią błysnęło niebieskie światełko. Później pojawiły się błyskawice, następujące po sobie bez przerwy ogniste, rozszczepione języki, powalając drzewa jednym uderzeniem, aż zbocza wzgórza zadrżały od grzmotów. Następnie Everard wypuścił ogniste kule, płomienne sfery, które wirowały i podskakiwały w powietrzu, ciągnąc za sobą ogony z iskier. Przecinały powietrze jak meteory, wybuchały nad obozem i wkrótce niebo zaczęło sprawiać wrażenie rozgrzanego do białości.

Ogłuszony i na poły oślepiony Everard zdołał stworzyć ekran z fluorescencyjnej jonizacji. Wielkie wstęgi falowały niczym zorza polarna, czerwone jak krew i białe niczym kość, sycząc pod wpływem powtarzających się uderzeń piorunów. Sandoval postąpił kilka kroków da przodu. Miał na sobie tylko spodnie i za pomocą gliny pokrył ciało rytualnymi wzorami. Nie włożył maski, lecz umazał twarz ziemią i wykrzywił ją w dzikim grymasie, tak że jego towarzysz z trudem go rozpoznał. Maszyna zanalizowała jego postać i zmieniła szczegóły. Trójwymiarowy obraz na ekranie z zorzy polarnej był wyższy niż wzgórze. Poruszał się jak gdyby w groteskowym tańcu, przemieszczając się z jednego krańca widnokręgu do drugiego, a później wzniósł się wyżej, czemu towarzyszyły dźwięki głośniejsze od grzmotów.

Manse skulił się skąpany w trupiobladym świetle, zacisnąwszy palce na tablicy rozdzielczej. Ogarnął go paniczny prymitywny strach; taniec na niebie obudził w nim dawno zapomniane uczucia.