Анри Труайя: Пра каханне i вераломства (на белорусском языке)

- Танна яшчэ адкупiўся...

Праз два днi пасля гэтага няшчаснага здарэння ў шпiталь прыйшоў Жэром Клiш - верны Жанаў сябра. Ён прысеў ля ложка хворага i спагадлiва пачаў:

- Эх, дарагi ты мой бедалага... Як жа гэта цябе...

I сапраўды, шкада было глядзець на гэтае цела, закаванае ў гiпс. На падушцы замест галавы ляжаў забiнтаваны шар, на якiм вiднеўся невялiкi квадратны выраз, дзе Жэром з цяжкасцю пазнаваў сябравы вочы, нос, губы... Па зразумелых прычынах Жана паклалi ў асобны пакой.

- Вось так, брат... Папаў я ў пераплёт... - данеслася з падушкi.

- Паслухай, Жан! Няўжо табе рабiць не было чаго?.. Каб з-за жанчыны пайсцi на такое?!

- Якой жанчыны?

- Ды не прытварайся ты!

- Пра якую жанчыну ты вярзеш?

- Ну як "пра якую"? - пра Дэнiзу Пакэ!

- Не зразумеў...

- А што, хiба ты не з-за яе?..

I тут Жан так застагнаў, нiбы на яго зноў наехаў аўтамабiль:

- У цябе што, не ўсе дома? Цi зусiм здурэў?

- Супакойся, Жан! Дэнiза сама мне ўсё расказала. У цябе ж былi з ёю шуры-муры?

- Ну, былi...

- А ў той вечар ты хадзiў да яе?

- Ну, хадзiў...

- Хiба тады яна не адкрыла табе сакрэт, пра якi, дарэчы, ведала ўсё бюро? Ну... пра тое, што яна пакахала другога?

- Ну, дапусцiм...

- У такiм выпадку больш пытанняў у мяне няма.

Жэром глядзеў на свайго сябра з той трыумфальнай усмешкай, з якой атлет прымае апладысменты, бразнуўшы аб памост узятую штангу.

- Пачакай, а далей... - не мог уцямiць Жан.

- А далей усё проста: Дэнiза пасылае цябе на ўсе чатыры, ты выходзiш на вулiцу i кiдаешся пад колы першага сустрэчнага аўтамабiля...

- Ах ты, iдыёт! - захрыпеў Жан. - Ты што, забыўся, што я сам амаль чатыры месяцы толькi i думаў, як парваць з ёю! А Дэнiза мне толькi аблегчыла ўсё... Яна...

- Пачакай, Жан! Ты мне нiколi не гаварыў пра свой намер.

- Толькi таму, што я чалавек сцiплы i выхаваны!

- Ну, ведаеш...

- Паслухай, Жэром, павер мне: сёмага снежня, як я iшоў ад Дэнiзы, я быў самы шчаслiвы чалавек на зямлi, я быў...

- I таму ты вырашыў кiнуцца пад машыну?

- Ды нiкуды я не кiдаўся, - зароў Жан. - Паслiзнуўся, страцiў раўнавагу вось i ўсё!

Жэром хiтра ўсмiхнуўся, даючы зразумець, што такога чалавека, як ён, не так проста абвесцi вакол пальца.

- Цудоўна! Генiяльна! - сказаў ён. - Толькi вось сведкi на гэты конт маюць iншую думку. "Гэта быў свядомы ўчынак чалавека, якi страцiў усялякую надзею i ўпаў у адчай", - вось што ў адзiн голас паўтараюць сведкi.

Жан ужо не мог больш трываць.

- Якiя сведкi?! Што ты мелеш? А Дэнiза? У яе вы спыталiся? Яна што, не магла растлумачыць?..

- Вось яна нам i растлумачыла, што чалавек ты звышадчувальны, тонкi, далiкатны i што яна дарэмна не патурбавалася, каб прыняць пэўныя меры перасцярогi.

Тая частка Жанавага твару, што вiднелася з-пад бiнтаў, пакрылася потам. Ён задыхаўся. У вачах з'явiлася штосьцi дэманiчнае.

- Вось што я табе скажу: я нiколi не кахаў i не кахаю Дэнiзу! Я ненавiджу яе! Няхай мне яе на талерачцы прынясуць, голенькую, i я скажу: "Не". Яна распаўнела! Нiякага выгляду не мае! Зубы дрэнныя! Ходзiць, як качка! Апранацца не ўмее! Пазногцi i то дагледзець не можа!

- Ну-ну... Расказвай байкi... - перапынiў яго Жэром са сваёй хiтрай усмешкай.

Спляжаны, зняможаны Жан адкiнуўся на падушку.

- Ведаеш, - працягваў Жэром, - не трэба тут паказваць свой гонар. Ну што тут такога абразлiвага, калi чалавек кахае жанчыну, ды кахае так, што гатоў богу душу аддаць, калi даведваецца, што яго не кахаюць?

Жан заплюшчыў вочы i нiбы збiраў усе свае сiлы для апошняга слова.

- Жэром! - ледзь прабiўся яго цiхi голас. - Я не хачу цябе бачыць. Iдзi адсюль. Iдзi i нiколi больш не прыходзь.

А Жэром быццам i не чуў гэтых слоў. Ён асцярожна папраўляў коўдру i супакойваў хворага:

- Ай-яй-яй, варушышся, круцiшся. Прастудзiшся яшчэ. Вось дзiвак!

- Не называй мяне так! Я забараняю табе!

- Дарэчы, ты ведаеш, што вечарам да цябе зойдзе наш шэф Маландрэн?

- Пляваць мне на яго! - чуеш?! - на ўсiх мне напляваць!

Ён хацеў прыўзняцца на адзiн локаць, але рэзкi боль прымусiў яго зноў упасцi на падушку. I нiбы праз туман бачыў ён, як Жэром устаў, апрануў палiто i ўзяў свой капялюш...

* * *

У той самы вечар у шпiталi з'явiўся месьё Маландрэн - невысокi тоўсценькi чалавечак з чорнымi блiскучымi вачыма.

- Вiтаю вас, дарагi, - бадзёра пачаў шэф, - i вiншую! Вiншую вас з тым, што вы нарэшце парушылi будзённае цiхаплыннае жыццё нашага бюро!

- Месьё Маландрэн, мне прыемна гэта чуць ад вас, але што я такое зрабiў, каб... - адказаў, запiнаючыся, Жан.

- Вось гэта прыгода дык прыгода! Вы ведаеце, Жан, я ў захапленнi ад вас.

- Месьё Маландрэн, што вы, што вы, я...