Марат Кәбиров - Сагындым. Кайт инде

Елга буена төшеп юынгач, тәне бераз җиңеләеп киткәндәй тоелды, моңа кадәр сөйрәлеп кенә атлаган аяклары да тыңлаучанга әйләнде. Күңелдәге төер генә таралмады, тән әрнүләре җанга күчте. Эх, нишләп Искәндәр әкият батыры булып тумады икән?! Ай үсәсен көн үсеп, ел үсәсен ай үсеп, үзеңне рәнҗеттермәслек дәрәҗәләргә җитсәң икән…

Теге малай чынлап та абыйларына әйткән икән шул, капка төбенә өчәүләшеп чыгып басканнар. Аларны күрү белән Искәндәр урамның икенче ягына атлады. Ләкин малайлар моңа да әзер иде, искәндәрнең өстенә йодрык зурлыкташлар, каткан балчыклар ява башлады. Малай җиргә иелде. Нәкъ шул вакыт кабыргасына ниндидер каты нәрсә килеп бәрелде, таш булгандыр, ахры, сулышларын көйдереп алгандай тоелды. Искәндәр учына йомарлап өлгергән ташын җан ачуы белән капка төбендәгеләргә тондырды. Нәрсәдер чәлпәрәмә килде, әле генә батыр солдатлардай атакага ташланган өч малай, өйләренең ватык тәрәзәсенә карап, катып калды. Искәндәрнең дә йөрәге жу итеп куйды, ләкин ватык тәрәзәле өйдән ишетелгән тавыш аны тиз һушына китерде, малай бар көченә өйләренә чапты.

Капка төбенә җиткәч, еш-еш сулап артына борылып карады – куа килүче юк иде. Малай шыпан-шыпан гына ихатага узды, тир-ягына каранды – әнисе яшелчә бакчасында нәрсәдер утый иде, абзарга бур песидәй кереп киткән улын күрми дә калды.

Әле күптән түгел генә дөньяга килгән ала бозау нәни хуҗасына текәлде. Малай шундук ишекне келәләп куйды. Килеп карасыннар, кереп карасыннар менә хәзер, милицияга алып китеп карасыннар! Ә милиция киләчәгенә шиге юк иде аның, әнә үрге очтагы Бүре Тимер абзыйны исерек баштан үз тәрәзәсен ваткан өчен генә дә унбиш көн утыртып кайтардылар. Ә бу сиңа үз тәрәзәң түгел, бу – кешенеке. Күпмегә ябарлар икән инде?! Мал өендә озак ятып булмас шул, ярый, һич югы төн җиткәнче килмәсәләр… Ә төнлә кая барасың?! Шулчак Искәндәргә үз язмышы шул тиклем кызганыч булып тоелды, ул күзенә мөлдерәп карап торган ала бозауны муеныннан кочаклап алды да үксеп елап җибәрде.

… Менә милиция дә килеп җитте. Искәндәрне кулларыннан каерып алдылар. Шулчак нәни хуҗасына ияреп чыккан ала бозау телгә килде:«Калдырыгыз аны… Мине төрмәгә ябыгыз!»

Җирән мыеклы усал милиционер Искәндәрне машинага күтәреп кенә атып бәрде дә бозауга камчысы белән сыдырды. Күз яшьләренә буылып машинага ташланган әнисен дә тибеп кенә җибәрде теге милиционер. Машина кузгалып китүгә, җыелган халык теге бозауны кыйный башлады–«Җинаятьчене яклады ул, димәк, үзе дә җинаятьче. Ныграк сугыгыз, ныграк!» Бераздан халык юкка чыкты, урам буенда тукмалудан уфылдап яткан ала бозауны кочаклаган әнисе генә калды. «Түз, малкай, түз… Үзе ятимнең малы да ятим шул…» – дип бозауның муеныннан сыйпый-сыйпый елй иде ул.

Искәндәр ишек шакуга уянып китте. Ала бозауны күргәч күзләре шар булды. «Әй, бәләкәч, сине дә монда китерделәр мени?!» – дип пышылдады ул моңсу гына.

Шул чакта гына әле күргәннәренең төш булуын, үзенең мал абзарында ятуын абайлады. Тукылджау тагы кабатланды. Искәндәрнең тәне буйлап чебеннәр йөгерешкәндәй булды.

– Искәндәр, улым, ач… Ач, балакаем, ятма анда. Мин барсын да беләм инде.

Әнисе килгән икән бит. Барсын да беләм ди үзе.

– Милиция юкмы соң? Төрмәгә алып китмиләрме?

– Курыкма, улкаем, курыкма! – ананың тавышы калтыранды.

Искәндәр үзе дә сизмәстән ишек келәсен ычкындырды. Әнисе шундук атылып керде дә улын кочаклап алды:

– Әй, дивана малай, котларымны очырдың бит! Шулай итеп качып яталар мени?!..

Абзарда чакта да, өйгә кергәч тә әнисе бер авыр сүз дә әйтмәде аңа. Муенындагы кызыл эзне күргәч кенә:

– Нәрсә булды, улым, – дип сорап куйды.

Искәндәр берни дә булмагандай:

– Әй, малайлар белән көрәшкән идек, – дип җавап бирде һәм тәрәзәгә карап өстәп куйды,– Моның пыялалары кайда, әни?

– Тегеләргә биреп җибәрдем, – диде Хәмдүнә,– Әтиең булса, болай тормас иде дә… Ярый үзең дә үсәсең инде…

Шулай шул, әтисез кыен шул… Әтисезлек үзен сиздереп тора шул…

Эх, тизрәк таң атсын иде…

Таң атсын иде…

Кешеләрнең гәүдәсе генә үлә, ә җаны күбәләккә әйләнеп кабер тирәли очып йөри икән, дигән сүзләрне ишеткәне бар иде аның. Искәндәр бүген бозау көтәргә чыкан иде. Шәгали бабай белән бергә туры килделәр. Авыл халкы бик ихтирам итә Шәгали картны, аның күңелен китмәскә, рәнҗешен алмаска тырышалар. Бераз шүрлиләрдер дә инде, чөнки аны бөтен нәрсәнең дә телен белә диләр. Шулайдыр, шулай булмаса, бияләй чаклы гына болыт кисәге килеп чыгып, Шәгали бабайларның бәрәңге бачасына гына явып китмәс иде. Башка бакчаларга яумады бит. Ай буена.