Stanisław Lem - Wypadek

Najoczywiściej chciał pognębić Krulla, wykazując mu, że mówi o rzeczach, na których w ogóle się nie zna; Pirx przestał ich słuchać. Odwrócony plecami, ponownie zmierzył okiem stopę filaru, ale już inaczej niż przedtem — wyobrażone stało się realnym i jakkolwiek było mu z tym trochę niezręcznie, Czuł jawną satysfakcję, że będzie się mógł z tą górą spróbować.

Massena postanowił iść z Pirxem, być może, aby się w ten sposób ostatecznie przeciwstawić Krullowi. Pirxa dochodziło piąte przez dziesiąte z tego, co mówił: że zagadkę należy koniecznie wyjaśnić, bo jeśli po prostu wrócą, to, być może, przeoczone zostanie jakieś równie ważne co tajemnicze zjawisko, które wywołało tak nieoczekiwaną reakcję robota i gdyby było tylko pięć szans na sto, że takie zjawisko zaszło, usprawiedliwia to całkowicie podjęcie ryzyka wspinaczki.

Krull, to należało przyznać, potrafił przyjąć przegraną i nie tracił już więcej słów. Zapanowało milczenie. Massena zaczął zdejmować z pleców aparaty, a Pirx, który tymczasem przyszykował już swoją linę, młotek, haki i zmienił ciężkie buty na pantofle, zerkał na niego ukradkiem. Massena był trochę zdenerwowany; Pirx widział to. Nie tyle sprzeczkę z Krullem — rzecz prosta, ile tym, że może w nie bardzo przemyślany sposób wpędził się sam w sytuację, z której nie miał już wyjścia. Pirx pomyślał, że Massena, gdyby mu zaproponować pozostanie, kto wie, czyby na to nie przystał, chociaż czynnik podrażnionej ambicji był nie do obliczenia. Nie mówił jednak nic, bo chociaż wspinaczka zapowiadała się u początku łatwo, nie wiadomo było, co czeka ich w ścianie wyżej, tam zwłaszcza, gdzie jej sporą część przesłaniały przewieszki. Przecież nie wypenetrował nawet ściany przez lornetkę, bo nie brał pod uwagę takiej eskapady. A jednak wziął linę i haki — po co? Zamiast analizować te sprzeczności, stał i czekał na Massenę. Potem ruszyli bez pośpiechu do podnóża skały.

— Pójdę pierwszy — powiedział Pirx — na razie na całą linę; potem się zobaczy.

Massena skinął głową. Pirx odwrócił się raz jeszcze aby zobaczyć, co robi Krull, z którym rozstali się be: słowa. Stał tam, gdzie go zostawili, przy porzuconych plecakach. Byli już tak wysoko, że spoza północnych grzbietów górskich oliwkową plamą wychynął kraj obraz dalekich nizin. Dół piarżystego osypiska spoczywał jeszcze w cieniu, tylko szczyty jaśniały oślepiająco i blask ów rozproszoną aureolą wchodził w szczerby grani, królującej nad nimi wysoko w niebie.

Pirx zrobił duży krok, stopa znalazła występ, dźwignął się i poszedł lekko w górę. Pierwsze metry był; naprawdę łatwe. Posuwał się miarowo, jakby leniwie tuż przed oczami przesuwały się chropawe warstwy skały, nierówne, z zaklęśnięciami ciemniejszego koloru. Opierał się, podciągał ciało, przesuwał w górę, czując nieruchome, mroźne tchnienie nocy, promieniując z calizny. Serce uderzało nieco szybciej, ale oddycha swobodnie i dobrze mu było z pewnym rozgrzaniem jakie przyniosła praca mięśni. Popuszczana z dołu lina szła za nim, w czystym powietrzu jej szmer rozlega się jakby powiększony, gdy tarła o skałę — wreszcie nim się skończyła, Pirx znalazł dobre miejsce dla asekuracji; kogoś innego prowadziłby z lotnej, ale wola wpierw przekonać się, co też wart jest Massena. Stał wklinowany w szczelinę, która szła ukośnie przez cały filar, i mógł, czekając na Massenę, przypatrzyć się wielkiemu kominowi, który omijali, wznosząc się równolegle do niego — rozszerzał się tu właśnie na kształt szarego kamieniospadu, tworząc amfiteatralne wklęśnięcie zbocza; z dołu wyglądało to miejsce zupełnie nieciekawie, płasko, teraz dopiero wystąpiło bogatą rzeźbą w całej swej okazałości. Pirx tak doskonale czuł się tu sam, że jakby ocknął się, kiedy zobaczył obok Massenę;. zaraz też ruszył dalej. Tak się to powtarzało, rytmicznie i w spokoju, na każdym następnym stanowisku sprawdzał czujnikiem, czy sygnał w słuchawce zaświadczy o obecności Aniela — tylko raz jeden zgubił go i musiał wycofać się z łatwego kominka, bo tamten przetrawersował to miejsce; nie był przecież wspinaczem, mimo to Pirxowi łatwo przychodziło odgadywanie wszystkich jego kolejnych decyzji, tak — chciałoby się powiedzieć — konieczna, tak logiczna była ta droga w skale, umożliwiająca najszybsze zdobywanie wysokości. W każdym razie pewne było, że Aniel naprawdę poszedł na wspinaczkę. Pirx nawet przez chwilę nie zastanawiał się, czemu to zrobił. Umiał zakazać sobie jałowej spekulacji. Powoli poznawał przeciwnika — zarazem zaś pozornie zapomniane sposoby i chwyty, ocknąwszy się w pamięci, podpowiadały nieomylnie, co i kiedy robić; nawet to, że musiał dosyć często oswobadzać jedną rękę, aby poszukać czujnikiem radioaktywnego śladu, nie sprawiało mu żadnego kłopotu. Raz, sponad odpękniętego głazu, który siedział jednak jak zamurowany, rzucił okiem w dół. Byli wcale wysoko, chociaż szli niby wolno, Krull stał się już malutką plamką zielonkawego kombinezonu na płaskiej szarości osypiska, nie od razu dostrzegł go na dnie tej powietrznej studni, która otwierała się u stóp.

Dalej był ładny, mały trawers; robiło się trudniej, ale i on odzyskiwał z każdą chwilą dawno nie praktykowaną umiejętność, do tego stopnia, że chwilami lepiej się było zdawać na instynkt ciała, aniżeli świadomie rozważać wybór chwytów; a o tym, że stało się trudniej, przekonała go pewna sekunda, gdy, jak poprzednio, chciał uwolnić prawą rękę, by ująć zwisający z pasa czujnik — i nie mógł tego zrobić. Miał tylko jeden chwyt dla lewicy i coś bardzo niewyraźnego pod czubkiem prawego pantofla; odsunąwszy się, jak mógł, od skały, z tego dystansu szukał oparcia dla drugiej stopy, ale go nie było. Zrezygnował więc z czujnika, bo wyżej zapowiadała się jakby mała półeczka.

Co prawda była pokryta lodowym szkliwem i pochylona ku przepaści, ale w jednym miejscu lód został zerwany z kamienia jakby silnym ciosem. Pantofel Pirxa nigdy by tego nie dokonał — przyszło mu do głowy, że to był but Aniela, robot ważył przecież około ćwierć tony. Massena, który szedł dotąd całkiem dobrze, teraz jakoś zwlekał.

Byli już w górnej partii filaru. Skała, nadal chropawa, zaczynała powoli, a przez to jak gdyby podstępnie odpychać, coraz wyraźniej przewieszona i bez uczciwych zaklinowań nie dałoby się tak iść; kilka metrów wyżej szczelina, do tego miejsca wyraźna, zasklepiła się, Pirx miał jeszcze jakieś pięć metrów swobodnej liny, lecz kazał ją ściągnąć Massenie, by się rozejrzeć. Robot przeszedł tędy — bez haków, bez liny i bez asekuracji. — A więc i ja to potrafię — pomyślał. Szukał po omacku nad sobą; kostka prawej stopy, zaklinowanej w ostatnim koniuszku szczeliny, która go dotąd prowadziła, ostro zakłuła od forsownego skręcenia; mimo to nie ustawał w wysiłkach. Naraz samymi czubkami palców zmacał listewkę, węższą od opuszki; można się było na niej podciągnąć, ale co dalej?

To już nie była tylko rywalizacja ze skałą, ale zarazem jakby i z Anielem, który przeszedł tędy — i to sam. Prawda, że palce miał stalowe… Pirx zaczął już wyswobadzać stopę ze szczeliny, kiedy przy tym ruchu jakiś mały kamyk wyskoczył spod podeszwy i pomknął w dół. Doszedł go wyraźnie syk rozcinanego powietrza, a w długą, długą chwilę potem — jedno wyraźne, ostre stuknięcie. — Owszem, ekspozycja jest — pomyślał. Zrezygnował z podciągania się i szukał miejsca, aby wbić hak. Skała była jednak bez najmniejszych pęknięć; wychylił się w obie strony, jak daleko mógł — nic jednak nie znalazł.