Aleksandr Belyayev - Jahongir

— Rostdan ham ajoyib ekan. Gilamning chiroyliliginiya-ya! Yorug‘, havosi toza!

U yana entikib nafas oldi va allaqanday bir ichki hayajon bilan o‘zining yangi uy-joyini: kutubxona, suratlar galereyasi va ajoyib qishki bog‘ni aylanib chiqdi.

— Mana shularning hammasi meniki!

Shunda xayoliga birinchi marta: «Shtirner to‘g‘ri aytdi! Qanday baxtliman-a!» — degan fikr keldi.

Shtirner Elzaning oldidan chiqib, shoshilib ikkinchi qavatga tushdi. Shaxsiy sekretariat xonasida Zauyer, Emma Fit va frau Shmitgof o‘tirishardi.

Zauyer unga adovat bilan tikildi, Fit bilan Emma esa hadiksirab ko‘z tashlab qo‘yishdi.

Elza Glyuk to‘la huquqli xo‘jayinga aylanganidan so‘ng bular o‘z qismatlari nima bo‘lishini bilmay, gangib qolishgan edi.

— Salom, janoblar! — dedi Shtyrner so‘zamollik bilan. — Yangi xo‘jayinning oldidan chiqyapman. Hech narsadan xavotir olmanglar: sizlar shu yerda qolasizlar, bu xususda Elza bilan… Elza xonim bilan gaplashdim… Ishimiz endi ko‘payadi… Go‘zal bekamiz bank ishlaridan bexabar, shuning uchun Elza Glyuk bankini boshqarishning butun ogirligi men bilan sizga tushadi, Zauyer.

— Iltimos, men uchun qaygurmang, menga ish ham taqsimlamang, — dedi Zauyer zarda bilan.

— Shunyqa deng… Lekin iloj qancha? Mayli, keyin gaplashamiz. Hozir zarur ishim bor.

Shtirner shoshib kabinetga kirdi, Gotlibning yozuv stoliga o‘tirib bir nimalarni yozdi-da, qog‘ozni stol g‘aladoniga qulflab, o‘z xonasiga o‘tdi. Sal o‘tmay qaytib chiqdi-yu, yana yozuv stoliga o‘tirdi.

Kabinetga Elza, uning ortidan Zauyer, Fit va Shmitgoflar kirib kelishdi.

Emma bilan ekonomka ishdan haydamagani uchun Elzaga minnatdorchilik bildirishdi.

— Ha-a! Glyuk xonim, tashrifingizdan g‘oyat minnatdorman! — dedi Shtirner. — Kayfiyatingiz qalay?

— Rahmat, yaxshi.

— Uy ma’qul bo‘ldimi?

— Judayam! — javob berdi u quvnoqlik bilan. — Yuqorigi qavat juda oftobro‘ya ekan. Xuddi nur dengizida cho‘milayotganday bo‘ladi odam. Qishki bog‘ni aytmaysizmi! Jannat. Shunday joy turganda Nitssaga borishning ham hojati yo‘q!

— Juda soz! Demak, hammasi joyida? — dedi jilmayib Shtirner.

Elzaning kutilmaganda o‘zini bu qadar baxtiyor va xushchaqchaq tutishi Zauyerni hayratga soldi. U hushyor tortib, qizga gumonsirab tikildi-da, labini tishlay boshladi.

— Endi ish tashvishini yelkangizdan soqit qilsangiz ham bo‘ladi, — dedi Shtirner. — Xohishingizni inobatga olib, o‘z nomimga to‘la ishonch qog‘ozi yozdim… Marhamat qilib, imzo cheksangiz.

Zauyer, Shmitgof va hatto soddadil Fit ham hayron bulib qolishdi. Hamma ishonch qog‘ozini Elzaning qaylig‘i Zauyer oladi yoki hech bo‘lmaganda boshqaruv ishlari Zauyer bilan Shtirner o‘rtasida taqsimlanadi deb o‘ylagandi.

— Xo‘p, xo‘p, — dedi Elza ikkilanmay va ruchkani qo‘liga oldi.

— Bir minutga! — Shtirner qo‘ng‘iroqni bosgan edi, xonaga keksa notarius ikkita guvohni boshlab kirib keldi.

_ Uzr, — dedi unga Shtirner, — uyga taklif etib, sizni bezbvta qildik…

Chol iltifot bilan bosh qimirlatib qo‘edi.

Elza ishonch qog‘oziga imzo chekdi. Hamma rasmiyatchilik uchto‘rt minut ichida tugadi.

— Hammasi tartyb-qoidali bo‘lgani yaxshi. Rahmat! Sizlar bo‘shsizlar, — dedi Shtirner.

Notarius, Fit va Shmitgof chiqib ketishdi.

— Zauyer, siz yuriskonsult bo‘lib qolasiz. Ammo yangi bankirimiz ilgarigisidan saxiyroq, shuning uchun maoshingiz ellik foiz oshadi. Shunday deb buyurgan edingiz shekilli, a?

— Ha, ha, — dedi Elza.

— Muruvvatingiz uchun rahmat, lekin menga qo‘shimcha haqingiz ham, ishingiz ham kerak emas… — titrab-qaqshab javob berdi Zauyer.

— Nega endi, Otto? Hazillashyapsanmi? — deb so‘radi Elza qaylig‘ining ko‘zlariga tikilib.

— Xo‘p, xo‘jayka bilan o‘zinglar kelishinglar, mening vaqtim yo‘q. Bankka tushishim kerak. Qariya Karl manavini xo‘p o‘ylab topgan ekan-da.

Shunday deb, Shtirner tugmachani bosdi-da, shig‘illab pastga tushib ketdi.

— Hazillashyapsanmi, Otto? — qayta so‘radi Elza Zauyer bilan yolg‘iz qolganlaridan so‘ng va erkalanib uning bilagidan ushladi.

Zauyer ijirg‘anib qo‘lini tortib oldi. Peshonasi tirishdi.

— Bilmadim, qaysi birimiz hazillashayotganikinmiz… Menimcha, siz, Glyuk xonim…

— Otto!

— Ammo hazillaringiz haqoratga o‘xshab ketadi… Insonning qadr-qimmati, muhabbati, ishonchi, do‘stligi ustidan haqorat bu.

Zauyerning ovozida qancha alam va ta’na bor edi.

— Elza! Senga nima bo‘ldi, Elza? Merosdan voz kechaman, deb aytgan eding-ku, yolg‘on gapirgan ekansan-da… Nega unday qilding?

— Otto, nahotki shunday qilish kerakligini bilmasang? Sudda mening nomimdan o‘zing gapirding-ku?

— To‘g‘ri, gapirdim… Nima uchun gapirganimni ham tushunolmayman… Shayton yo‘ldan ozdirdi… Darvoqe, o‘zing iltimos qilding, men gapirdim… So‘zingni yerda qoldirolmasligimni bilasan-ku… Ammo sen-chi? Sen meni aldading! Badavlat xotin bo‘lib olding, mening yuragimni yana ming turli gumonlar kemiryapti. Bu meros sha’ningga dog‘ tushiradi, muhabbatimizni oyoq osti qiladi. Bu ham mayli-ya, Shtirnerga ishonch qog‘ozi berib o‘tiribsan-a! Men nima deb o‘ylashim kerak? Sen u bilan yaqinsan. Sen u bilan… birga bo‘lgansan! Uning jinoyatiga sheriksan. Sen meni yosh boladay laqillatding.

— Otto!

— Jim bo‘l! Nahotki gap-so‘z bo‘lishingni, noming bulg‘anishini tushunmasang. G‘iybatlar shu yerga ham yetib keladi, bu tilla qasr seni gap-so‘zlardan asray olmaydi. Axir sen u bilan bir uyda yashaysan, sen…

— O‘zingni bos, Otto, iltimos qilaman!

— Yo‘q, gapiraman! Bu ham yetmaganday, sen meni yerga urib, maoshimni ellik foiz oshirmoqchisan. Xa-xa-xa!.. Muhabbat va qadr-qimmatning bahosi ellik foiz qo‘shimcha haq!

Zauyer allaqanday bir yovvoyi jazava bilan kula boshladi.

Lol bo‘lib qolgan Elza unga baqrayib tikilib turadi. Qizning qalbida ayovsiz ichki bir kurash borardi. Nihoyat uning asablari bardosh berolmadi, qiz ho‘ngrab yig‘lab yubordi.

Zauyer kulgidan to‘xtadi, endi uning o‘pkasi to‘lib xo‘rsina boshladi.

— Qanday baxtiqaroman… Sho‘rpeshonaman!.. — dedi u kresloga o‘tirarkan, qo‘llari bilan boshini changallab.

Elza borib uning yelkasidan quchdi.

— Otto, nahotki meni shunchalik ahmoq deb o‘ylasang? Axir seni sevaman-ku! Bo‘ldi, azizim, o‘zingni bos… Nima desang hammasini qilishga tayyorman.

— Rostdanmi?

— Rost, — dedi Elza jiddiy. — Meni ayblama, nega shunaqa bo‘lib qolganini o‘zim ham bilmayman…

Zauyer o‘rnidan turdi. Ketidan Elza ham turdi.

— Menga boylik kerak emas, seni sevaman, faqat seni sevaman, — dedi Zauyer qizning qo‘llarini qisib. — Muhabbatim haqqi, talab qilaman: ertagayoq, eshityapsanmi, ertagayoq nikohdan o‘tamiz, ertadan qoldirmay la’nati Shtirnerni kuchuklari bilan uydan haydaysan!

— Xo‘p!

— Elza!

— Otto!

Lift shovqinsiz kelib to‘xtadi.

— O-ho! O‘pishishyapti-ku! — orqadan Shtirnerning masxaraomuz ovozi eshitildi, ular bir-birlaridan ajralib, o‘girylib qarashdi. — Qanday ajoyib manzara!

Shtirner yozuv stoli ortida sigara tortib o‘tirardi.

— Nima qilib o‘tiribsiz bu yerda? — deb o‘shqirdi Zauyer.

— Xizmatchilik, — dedi Shtirner kulimsirab. — Xo‘jayinimiz bildirgan ishonch tufayli…

— Xo‘jayinimiz qarorini o‘zgartirdi, endi qo‘lingizga pattangizni tutqazadi, — uning gapini bo‘ldi Zauyer, — nomingizga yozilgan ishonch qogozi bekor qilinadi. Xizmatlaringiz evaziga to‘la ikki oylik maoshni ellik foiz ustamasi bilan olasiz.