Ian Mcdonald - Rzeka bogów

— Ram, co ty mi chcesz powiedzieć?

— To nie dla mnie.

— No i?

Ramesh bawił się widelcem.

— Govind złożył mi propozycję.

— Nie tracił czasu.

— Uważa, że rozdzielanie produkcji od przesyłu jest katastrofalne. Amerykanie i Europejczycy od lat konkurują, chcąc położyć łapę na Ray Power. A teraz jesteśmy podzieleni, słabi, i to tylko kwestia czasu, kiedy ktoś złoży któremuś z nas propozycję nie do odrzucenia.

— Z pewnością był bardzo przekonujący. Tylko że to bardzo zastanawiające, skąd bierze pieniądze na ten pokaz braterskiej solidarności.

Marianna Fusco już miała otwartego palmera.

— Jego raporty roczne są zdeponowane w rejestrze sądowym — powiedziała — ale zyski spadają mu od pięciu kwartałów z rzędu i banki robią się trochę nerwowe. Powiedziałabym, że w ciągu paru lat będzie występował o ochronę przed wierzycielami.

— A skoro to nie Govinda, to musisz sobie postawić pytanie: czyje to pieniądze?

Ramesh odepchnął od siebie talerz z kitchiri.

— Czy ty mógłbyś mnie wykupić?

— Govind ma przynajmniej firmę i rating kredytowy. Ja mam notes ze skeczami i kupę niepootwieranych kopert z foliowymi okienkami.

— No to co można zrobić?

— Będziemy prowadzić tę firmę. Jest mocna. To Ray Power, dorastaliśmy razem z nią, znamy ją na wylot, jak ten dom. Ale powiem ci, Ram, jedno: nie pozwolę ci winić się za to, co się wydarzy. A teraz przepraszam, mam spotkanie z pracownikami.

Marianna Fusco wstała razem z nim, kiwnęła Rameshowi głową i weszli w chłodny mrok domu. Małpy z wrzaskiem zeskoczyły z drzew, rzucając się na resztki kitchiri.

Vishram poczuł Govinda, zanim zobaczył jego odbicie w lusterku.

— Słuchaj, mogłem ci przywieźć z wolnocłowego dowolną ilość porządnej wody po goleniu. Ciągle używasz tego „Arpala”? Co to, jakiś patriotyczny obowiązek, narodowy zapach Bharatu?

Govind wśliznął się w odbicie za plecami Vishrama, który poprawiał sobie spinki na mankietach. Dobry garnitur. Wyglądam lepiej niż ty, grubasku.

— I od kiedy to się wchodzi bez pukania? — dodał Vishram.

— Od kiedy to rodzina musi pukać?

— Odkąd wszyscy zrobili się wielkimi biznesmenami. Zresztą, jutro już nie będę tu nocować. Wyprowadzam się do hotelu. — Mankiety w porządku. Klapy w porządku. Kołnierz w porządku. Błogosławieni ci chińscy krawcy. — No, dawaj tę ofertę.

— Więc Ramesh z tobą rozmawiał.

— Myślałeś, że tego nie zrobi? Słyszałem, że masz problemy z płynnością.

Govind usiadł, nieproszony, na brzegu łóżka. Vishram zauważył w lustrze, że stopy brata nie sięgają ziemi.

— Może trudno ci będzie w to uwierzyć, ale chcę tylko utrzymać jedność firmy.

— Masz rację.

Dalej stał zwrócony do niego plecami.

— EnGen nie kryje, że chce przejąć Ray. Podchody robili już kiedy ojciec był prezesem. I wcześniej czy później dopną swego. Nie ma co liczyć, że damy sobie radę z Amerykanami. Na koniec i tak nas połkną, ale to my możemy zdecydować, czy w małych kawałkach, czy w jednym dużym. Ja wiem, co wolę. Wiem, co będzie lepsze dla firmy, którą zbudował nasz ojciec. W jedności siła.

— Nasz ojciec zbudował indyjską firmę na indyjski sposób.

— Mój brat, głos społecznego sumienia? — Po tych pięciu słowach Vishram wiedział, że zostali wrogami na wieki. Ramą i Rawaną. — Te staruszki i bankierzy grameen pierwsi rzucą się na ciebie, gdy tylko zaczną spływać oferty — ciągnął Govind. — Przemawiają szlachetnie i patriotycznie, ale połóż przed nimi worek dolarów i sam zobaczysz, jaka jest ta solidarność biedoty. Oni znają się na biznesie lepiej niż ty.

— Nie wydaje mi się — rzucił cicho Vishram.

Brat zmarszczył brwi.

— Przepraszam, nie dosłyszałem.

— Powiedziałem, że nie wydaje mi się. Właściwie, obojętne, co teraz powiesz, ja i tak zwrócę się przeciwko tobie. I odtąd już tak będzie. Cokolwiek zrobisz, cokolwiek powiesz, jaką złożysz ofertę, czy zawrzesz układ, ja będę przeciwko. Możesz mieć rację, albo nie, mogę zarobić na tym miliard dolarów, ale i tak się sprzeciwię. Ponieważ teraz mogę, a ty już nie masz wyjścia, nie możesz nic zrobić, ani polecieć na skargę, ani wydawać rozkazów z pozycji starszego brata, bo ja i tak będę właścicielem jednej trzeciej Ray Power. I jeszcze: siedzisz w mojej sypialni, wszedłeś bez pukania, ja cię tu nie zapraszałem, ale daruję ci to, bo ostatni raz nocuję w tym pokoju, w tym domu. A teraz mam robotę.

Dopiero sadowiąc się na schłodzonej klimatyzacją skórze samochodu, Vishram zauważył we wnętrzu dłoni małe, krwawe półksiężyce — stygmaty od paznokci, zaciskanych pięści.

Włoska knajpa jest żałosna, ale to jedyna w mieście. Vishram, zatęskniwszy już za kuchnią glasgowskich Włochów, potężnej rasy, zapalił się do pomysłu zjedzenia pasty i wypicia ruffino. Dopiero później przypomniał sobie, że w Varanasi nie ma zakorzenionej włoskiej mniejszości, że w ogóle nie ma w genach włoszczyzny. Cała obsługa jest miejscowa. Muzyka jest poskładana z list przebojów. Wino — za ciepłe i wymęczone od długiej suszy. A w menu jest coś, co nazywa się pasta-tikka.

— Przepraszam, że to taki beznadziejny lokal — mówi do Soni Yadav. Ona walczy z rozgotowanym spaghetti.

— Nigdy wcześniej nie jadłam włoskiej kuchni.

— I teraz też nie jesz.

Postarała się na tę skromną kolacyjkę. Zrobiła coś z włosami, założyła parę złotych i bursztynowych drobiazgów. „Arpege 27”: pewnie z jakiegoś europejskiego wolnocłowego. Podoba mu się, że ma na sobie oficjalne sari, a nie paskudny zachodni kostium. Vishram rozpiera się w fotelu, łączy czubki palców, a potem uświadamia sobie, że za bardzo wygląda na czarny charakter z Bonda, i rozluźnia się.

— Jak myślisz, na ile gościu po studiach humanistycznych może ogarnąć energię punktu zerowego?

Sonia Yadav z wyraźną ulgą odsuwa talerz.

— Okej, na początek powiedzmy, że to nie jest dokładnie punkt zerowy, jak myśli większość ludzi. — Kiedy mówi, albo zastanawia się nad czymś trudnym, między jej oczyma pojawia się delikatna zmarszczka. Jest prześliczna. — Pamięta pan, co mówiłam w laboratorium o zimnym i gorącym? Klasyczne teorie punktu zerowego są zimne. Ale nasze teorie mówią, że one nie zadziałają. Że nie mogą działać: stan podstawowy jest jak ściana, której po prostu nie da się obejść. Druga zasada termodynamiki jest nie do złamania.

Vishram unosi chlebowy paluszek, łamie go teatralnie na pół.

— Zimne i gorące na razie rozumiem…

— Dobra, próbuję dalej. À propos, ten numer z paluszkiem widziałam w remake'u Pyar Diwana Hota Hai.

— No to jeszcze trochę wina?

Pozwala sobie nalać, ale nie tyka go. Mądra kobieta. Vishram rozpiera się w fotelu z wymęczonym chianti — starożytny rytuał słuchania opowiadającej kobiety.

A opowieść jest dziwna i magiczna, równie pełna sprzeczności i niemożliwości, co legendy z Mahabharaty. Istnieje wiele światów i obiektów, które mogą być równocześnie sprzeczne ze sobą. Są rzeczy, których nigdy nie da się w pełni poznać ani przewidzieć, które jednak, odkąd są ze sobą splątane, pozostają połączone nawet po rzuceniu ich w dwa końce wszechświata — i to, co dzieje się z jedną z nich, jest natychmiast odczuwane przez drugą. Vishram patrzy, jak Sonia demonstruje mu przy użyciu widelca, dwóch kaparów i fałd na obrusie doświadczenie Younga z dwiema szczelinami i myśli: kobieto, w jakimże ty dziwnym i obcym świecie mieszkasz. Kwantowy wszechświat jest kapryśny, niepewny i niezgłębialny, jak potrójny świat leżący na wielkim żółwiu, rządzony przez bogów i demony.