Виктор Шнип - Заўтра была адліга-5

18.11.2016. Непадалёку Мухлі ў краме ў мясным аддзеле прадаецца рыба. У вялізарным акварыуме сёння плавала пяць невялікіх карпаў. На шкле была прыклеена самадзельная рэклама: «Выбери меня! Выбери меня!»

19.11.2016. Хадзіў на пошту выпісаць газеты. Народу, як у аўтобусе. Мне выпаў у чарзе 277 нумар. Перада мной было чалавек 80. Амаль усе пенсіянеры. Ацаніўшы сітуацыю, я схадзіў у краму, занёс купленае дахаты. Мая чарга прасунулася на 23 чалавекі. У памяшканні духата. Некаторыя стаялі моўчкі, а некаторыя гаварылі, як радыё. Побач са мной старая гадоў пад восемдзесят даказвала сваё сяброўцы, што амерыканцы кепскія, бо «яны бамбуюць нашу Сірыю. Расія магла б Амерыку разбамбіць, бо ў іх ёсць такая зброя, што ўсё згарыць. Не бамбяць, бо баяцца, што потым і ў нас не будзе расці бульба». Слухаючы падобныя разважанні, праз гадзіну выпісаў патрэбныя газеты.

19.11.2016. Няма сонца і няма настрою жыць і працаваць. З’явілася сонца і настрой з’явіўся. Але сёння выхадны і ты адпачываеш, седзячы дома. Час ад часу заходзіш на кухню, каб узяць што-небудзь з’есці. Паглядзеў на гадзіннік. Мінула паўдня. І сонца схавалася. І сумна стала. І ніхто не тэлефануе, і ты нікому не тэлефануеш. Пра што гаварыць? Пра тое, што няма настрою, як і сонца няма? Лянота. Глядзіш у акно. А там зноў завіднелася і сонца на захадзе хаваецца за дамы. Там удалечы твая родная вёска. Твая хата. Пустая. Як неба, у якім ужо няма сонца.

20.11.2016. Снег растаў, як і не было. Але нехта паспеў пакатацца з горкі на санках, нехта зляпіў снегавіка, нехта паслізнуўся і пабіўся. А я паспеў напісаць верш пра снег. Снег растаў, а верш застаўся. Магчыма, ён не лепты за мае ранейшыя творы, але ён ёсць, як ёсць і я. І я некалі яго надрукую, і нехта прачытае, і, магчыма, у маім вершы пазнае снег, які гэтай ноччу растаў дарэшты.

20.11.2016. Які ўжо дзень шукаю патрэбны дакумент. Перабраў кучы рукапісаў, часопісаў, фотаздымкаў, малюнкаў, газетных выразак і кніг. Няма. Што ні папера, то ўспамін пра той час, калі гэтая папера трапіла да мяне ў папку, таму і пошук няспешны, як у чарапахі. Акрамя майго папяровага багацця тут жа і Людмілы, і Веранікі, і Максіма. І ўсё цікавае. Узгадаўся Сяргей Новік-Пяюн. У яго палавіна аднапакаёўкі да столі была застаўлена скрынкамі з папяровым багаццем. Дзе тое багацце цяпер? І каму яно спатрэбіцца, і калі? Можа, варта рабіць так, як Алесь Пісьмянкоў, які амаль нічога не захоўваў, і казаў: «Меней працы будзе даследчыкам, калі я ім спатрэблюся?».

21.11.2016. Вечар. Я вяртаўся дадому. Жоўты аўтобус, нібыта злеплены з апалай лістоты, асвяціў на хвіліну паўзмрочную вуліцу, на якой ліхтары яшчэ спалі. І я вярнуўся дадому з жоўтым аўтобусам у галаве.

21.11.2016. Прыходзіў пісьменнік. Ён сябе так назваў. Што ён піша? Не сказаў. Запытаўся, ці я ведаю, дзе можна знайсці жанчыну, якая запіша тое, што ў ягоных мазгах бурабаліць. Казаў, каб я не прэтэндаваў на сценагафіста, бо ён любіць толькі жанчын, якім крыху за трыццаць. На маё пытанне: «А якое ж ваша прозвішча?» адказаў: «Я Дастаеўскі!»

21.11.2016. Пішу. Падышла Міёна і патрабуе да сябе ўвагі. Я машынальна адпіхваю сабаку і кажу: «Ідзі паглядзі тэлевізар!»

21.11.2016. Зноў снілася вёска. Там былі бацькі і лета. Ляталі пчолы і матылі. Сонца было вялікім, як сланечнік Ван Гога.

22.11.2016. Сёння меў гонар удзельнічаць у першай Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Сучасная беларуская тэксталогія: актуальныя праблемы і перспектывы развіцця». Яе арганізаваў і правёў Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі і Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. Асабліва прыемна было паслухаць патрыярха нацыянальнай тэксталогіі Міхася Мушынскага. З выступаў даведаўся, што рыхтуецца Збор твораў Янкі Брыля ў 10-ці тамах. Магло быць болей, але Іван Антонавіч пакінуў завяшчанне, згодна з якім шмат якія творы павінны назаўсёды застацца ў старых газетах, часопісах і зборніках. Думаю, што ён меў рацыю. Калі класічныя творы параўнаць з Храмамі, то сапраўдную каштоўнасць маюць толькі Храмы, а не тыя бітыя цагліны, камяні і рыштаванні, што былі каля Храма ў час яго будаўніцтва.

22.11.2016. Не павінна быць рамка даражэйшай за карціну! Але, на жаль, на сённяшні час за паліграфічныя паслугі і паперу, на якой надрукавана кніга, плаціцца больш, чым выплачваецца ганарару пісьменніку.

22.11.2016. Ранкам поўня, як адтуліна ў ванне, праз якую сцякае начная вада...

22.11.2016. Усе нешта робяць. Стараюцца. Як мурашкі. Як пчолы. А табе ўсё абрыдла і ты нічога не хочаш. Але жыць хочаш і хочаш добра жыць, але не як мурашкі і пчолы. І трутнем не хочаш быць. Ты хочаш быць пенсіянерам. Але ж табе ўсяго 30. І ты ідзеш на працу, як на пакаранне за тое, што ты малады і здаровы.