Albert Baantjer - De Cock en het lijk aan de kerkmuur

De Cock luisterde aandachtig. ‘Aldus Grote Pier.’

Vledder knikte. ‘Ik heb het hoofdbureau gebeld. Ze hebben diverse tipgevers. De meesten zijn anoniem en blijven dat ook. Een Archibald van Maanenfeldt, of een man die zich de Baron noemt, kent men er niet. Toch kan het verhaal van Grote Pier heel goed op waarheid berusten. Volgens de chef van de opiumploeg zijn er de laatste maanden vrij goede vangsten gedaan.’ ‘Op basis van anonieme mededelingen?’

‘Precies… anonieme telefoontjes.’

De Cock staarde voor zich uit. ‘Als de handelaren in drugs werden gepakt,’ zei hij peinzend, ‘steeds na afspraken met meneer de Baron, dan begrijp ik dat Grote Pier zich zorgen maakte.’ Vledder kneep zijn lippen op elkaar. ‘We kennen dat wereldje toch. De bestraffing kon eenvoudig niet uitblijven. Vroeg of laat moest er iets gebeuren.’ Hij zweeg even en keek zijn collega aan. ‘Zal ik laten nagaan welke handelaren er de laatste maanden zijn gearresteerd… en weer vrijgelaten? Misschien zit er iets tussen.’

De Cock knikte traag. ‘Bekijk het maar… speciaal de luitjes die in zogenaamde rookopium handelen.’ Hij tilde moeizaam beide benen op het bureau. ‘Is Jopie Stuff nog steeds hier?’ Vledder gebaarde naar beneden. ‘In cel drie. Hij wordt morgen voor de officier van justitie geleid.’

‘Voor de diefstal van de portefeuille?’

‘Inderdaad. Over de hasjiesj zal hij later nog in het Huis van Bewaring worden verhoord. Mijn proces-verbaal over de diefstal van geld en papieren heb ik bijna klaar.’

‘Zonder een verklaring van aangifte? De feitelijk benadeelde is dood.’

Vledder glimlachte. ‘Ik heb Abigail van Maanenfeldt gevraagd of ze namens de erven aangifte wilde doen.’

De Cock reageerde verbaasd. ‘Wanneer?’

‘Net… toen we terugkwamen op het bureau. Nog vóór ik de opiumploeg belde over die tipgevers.’

De Cock keek hem onderzoekend aan. ‘Die mooie Abigail heeft, geloof ik, nogal indruk op je gemaakt.’

Vledder grinnikte. ‘Ik kreeg haar zelf aan de telefoon. Ze was erg lief. Ik heb belangstellend geïnformeerd hoe het met haar ging en ik heb mijn verontschuldiging aangeboden voor jouw optreden bij haar thuis.’

‘Wát?’

Vledder knikte. ‘Je was veel te cru tegen haar. Dat heb ik haar ook gezegd.’

‘En?’

‘Ze zou zich nog over jouw gedrag beklagen.’

De Cock wreef langs zijn neus en snoof. ‘Heeft ze aangifte gedaan?’

‘Zeker. Ze schijnt er zelfs op gebrand te zijn dat Johannes Brouwer de gevangenis ingaat.’

‘Hoezo… gebrand?’

Vledder gebaarde. ‘Ze was diep verontwaardigd toen ik haar van de portefeuille vertelde. “Wie van een dode steelt, is meer dan een dief,” zei ze.’

De Cock schoof zijn onderlip naar voren. ‘Meer dan een dief,’ herhaalde hij langzaam. ‘Misschien heeft Abigail wel gelijk. We moesten nog eens met hem praten. Weet je, ook Jopie Stuff handelde wel in opium.’

De Cock wuifde naar de stoel naast zijn bureau. ‘Ga zitten.’ Johannes Brouwer nam voorzichtig plaats, trok zijn schonkige knieën wat omhoog en huiverde. Hij zag er slecht uit, vaal, met grote holle ogen. Het verblijf in de cel had hem geen goed gedaan. Nerveus reikten zijn vingers naar het pakje sigaretten dat de grijze speurder hem toeschoof.

‘Is… eh, is de Baron echt koudgemaakt?’ vroeg hij. Zijn stem trilde een beetje.

De Cock knikte. ‘Hij is vermoord.’

‘Hoe?’

De Cock aarzelde even. ‘Hij… eh, hij kreeg een injectie met opium.’ Jopie Stuff zoog zijn longen vol rook. ‘Opium,’ herhaalde hij langzaam, nadenkend.

De Cock knikte opnieuw. ‘Genoeg om een paard te doden.’ Johannes Brouwer beet op zijn onderlip, schoof onrustig op zijn stoel heen en weer. ‘En nu denkt u natuurlijk dat ik het heb gedaan,’ sprak hij gejaagd. ‘Dat ik hem die spuit heb gegeven?’ De Cock haalde wat nonchalant zijn schouders op. ‘Wat moet ik denken?’ vroeg hij somber. ‘Jij vond de Baron aan de kerkmuur. Jij had zijn portefeuille op zak. En jij handelt in opium.’ Hij spreidde zijn armen in een berustend gebaar. ‘Ik heb weinig keus, vind je niet?’

Jopie likte aan zijn droge lippen. ‘Maar ik heb het níét gedaan.’

De Cock wreef over zijn gezicht. ‘Ik heb nog nooit een moordenaar ontmoet die onmiddellijk bekende.’

Jopie Stuff sprong op. ‘Ik ben geen moordenaar!’ riep hij luid. ‘Ik heb hem niet vermoord. De man was al dood toen ik hem vond. Dat heb ik u toch gezegd? Dat heb ik steeds gezegd!’ Hij viel op zijn stoel terug, strekte zijn arm smekend naar de grijze speurder uit. ‘Je kent me toch… De Cock. Dit is toch niet de eerste keer. Een diefstalletje, een oplichting, een handeltje… goed, daar leef ik van. Maar moord, De Cock… dat is toch niets voor mij. Ik kan nog vlieg kwaad doen.’

De Cock wuifde achteloos. ‘Ik ken wel moordenaars die bang zijn voor spinnen.’

Jopie Stuff sloeg beide handen voor zijn gezicht en snikte luid. ‘O God, O God… De Baron… De Baron was mijn vriend… Een hoogstaand mens… De enige die ik in mijn leven heb ontmoet.’ De Cock snoof. ‘En?’ vroeg hij hard.

Johannes Brouwer keek hem verward aan. ‘Ik heb hem níét vermoord.’

De Cock zuchtte. ‘Dat had je al gezegd.’

Jopie Stuff liet zijn hoofd zakken en snikte opnieuw. ‘Ik moet een advocaat… een advocaat…’

De Cock wenkte Vledder. ‘Breng hem terug naar de cel en vraag rechtskundige bijstand voor hem aan.’

Johannes Brouwer stond langzaam van zijn stoel op en schuifelde de kamer uit. De Cock keek hem na, peinzend, zijn voorhoofd gefronst. Het gesprek had hem niet bevredigd. Er zat ergens een hiaat, een kloof, een factor die hij niet kende. In zijn hart groeide het besef dat hij had gefaald, dat hij de man verkeerd had benaderd. Een moment kwam de gedachte bij hem op hem terug te roepen, het gesprek op een ander manier te openen. Iets weerhield hem.

Harmen Haaksma, een van de jongere rechercheurs kwam luidruchtig de recherchekamer binnen. ‘Ben je terug?’ riep hij. De Cock blikte omhoog.’Een overbodige vraag, vind je niet?’ Haaksma grinnikte. ‘De commissaris heeft naar je gevraagd.’ ‘Wanneer?’

‘Een halfuurtje geleden ongeveer. Hij heeft bezoek in verband met die moord aan de Zuiderkerk. Een dame… een mevrouw Van Maanenfeldt.’

De Cock keek hem verwonderd aan. ‘Van Maanenfeldt… mevróúw Van Maanenfeldt?’

De jonge rechercheur knikte. De reactie van De Cock verwarde hem een beetje. ‘Kan dat niet?’

De Cock stond op, krabde zich in zijn nek. ‘Ik heb het gevoel,’ zei hij wrevelig, ‘dat in deze zaak alles kan.’

Rechercheur De Cock boog wat stijfjes. Vanonder zijn borstelige wenkbrauwen keek hij de vrouw voor hem onderzoekend aan. Hij schatte haar voor in de vijftig. Ze had een nog jeugdig figuur, maar het grijs in het haar was slecht gecamoufleerd en de lippen waren te fel aangezet in ceriserood. Onder een overdaad aan rouge schemerde een tanige huid. Hij trok zijn gezicht in een ernstige plooi. ‘Mevrouw Van Maanenveldt,’ sprak hij plechtig, ‘gecondoleerd met het verlies van uw… eh… uw…’

‘Zwager.’ Haar stem had een harde klank.

De Cock glimlachte beleefd. ‘Een broer van uw echtgenoot?’ ‘Wijlen mijn echtgenoot,’ verbeterde ze scherp. ‘Adriaan van Maanenfeldt.’

De Cock maakte een verontschuldigend gebaar. ‘Familierelaties zijn voor een buitenstaander vaak onontwarbaar. U bent de moeder van Abigail?’

‘Juist.’

De oude commissaris mengde zich in het gesprek. Hij wuifde met een slanke hand. Op zijn anders wat bleke gezicht lagen roze blosjes.

‘Dat… eh, dat is de reden van mevrouws aanwezigheid in dit bureau,’ sprak hij geaffecteerd. ‘Mevrouw heeft ernstige klachten… klachten over jouw optreden ten opzichte van haar dochter.’ De Cock veinsde verwondering. ‘Ik heb Abigail… eh, uw dochter steeds met het meeste respect behandeld.’