Albert Baantjer - De Cock en een dodelijke dreiging

Hij keek schuin links omhoog. Het regende niet, maar de lucht boven de oude achtergevels van de Warmoesstraat zag grauw en dreigend. Ook de weerberichten spraken van een aanhoudende regen en veel wind.

Hij dacht aan zijn oude moeder. Die sprak altijd van de donkere dagen voor Kerstmis. Het was de tijd van het jaar, die haar, huiselijk en warm, het meest aansprak. Niets was haar te veel om rond die dagen in het gezin een sfeer van intieme behaaglijkheid te scheppen. Hij glimlachte vertederd. En dat met de beperkte financiële middelen die ze had. Achteraf bezien deed ze daarmee voortdurend kleine mirakeltjes.

Rechts, in een etalage met aardewerk, porselein en veel huishoudelijk chroom, stond een zilverkleurige kunstkerstboom met lichtjes op een lichtmetalen driepoot. Het beeld van die steriele kerstboom trof hem ineens pijnlijk. Hij overdacht wat het kerstfeest voor hem nog betekende… een feest van licht, blijdschap, belofte voor eeuwig leven… een feest vooral ook van de geboorte van Christus, de verlosser… en van vrede op aarde.

Hij dacht wat bitter aan al het geweld waarmee hij in zijn lange carrière als rechercheur was geconfronteerd en vroeg zich bezorgd af of zijn werk nog wel zinvol was. Waarom zou hij nog achter moordenaars aanjagen? Werd daardoor de wereld beter? Kwam daardoor het vrede op aarde dichterbij? Het beeld van de dode Emile van den Aerdenburg aan de gracht onder de boom drong zich sterk aan hem op, Vrede op aarde. Betekende dat alleen een wereld zonder oorlog? Of betekende het meer? Met groeiende twijfels in zijn hart stak hij het Damrak over en kuierde naar de Warmoesstraat.

De Cock wierp zijn hoedje naar een haak van de kapstok en miste. Daarna deed hij zijn regenjas uit en raapte zijn hoedje op.

De vingers van Vledder gleden razendsnel over de toetsen van zijn elektronische schrijfmachine. Toen hij De Cock in het oog kreeg, liet hij zijn vingers rusten.

‘Je bent laat.’

Het klonk bestraffend.

De oude rechercheur knikte gelaten.

‘En jij hebt wallen onder je ogen.’

Vledder maakte een hulpeloos gebaar.

‘Ik heb die paar uur dat ik in mijn bed lag vrijwel geen oog dichtgedaan. Volgens mij zitten we weer tot onze nekharen in de ellende. Ik had afgesproken dat ik de beide kerstdagen bij mijn moeder zou doorbrengen. We hadden ons daarop verheugd, maar ik ben nu bang dat er weer niets van komt.’

De Cock negeerde de opmerking. Hij had zijn eigen feestdagen al zo vaak de mist zien ingaan, dat het hem niet meer beroerde. ‘Heb je nog naar de toestand van Arend Harredijke geïnformeerd?’

Vledder gebaarde naar de telefoon.

‘Ik leg net de hoorn neer.’

‘En?’

‘Ik heb zijn behandelend arts gesproken. Hij achtte de toestand van de patiënt heel bevredigend. Er was geen direct levensgevaar en ook de gevolgen van de shock lieten zich niet ernstig aanzien.’ ‘Zouden we hem kunnen verhoren?’

Vledder trok zijn schouders iets op. ‘Ik heb het vergeten te vragen,’ sprak hij achteloos. ‘Maar ik kreeg niet de indruk dat er medische bezwaren waren.’ Hij zweeg even en keek op. ‘Buitendam heeft vanmorgen al een paar maal naar je gevraagd.’

‘Wat moet de commissaris?’

Zijn jonge collega knikte en schonk hem een matte grijns. ‘Ik verwacht niet veel goeds. Hij liep als een getergde leeuw heen en weer en had een gezicht als een oorwurm.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Wat kan er zijn?’

In zijn stem trilde een lichte bezorgdheid.

Vledder stond van zijn stoel op.

‘Ik heb het niet helemaal begrepen, maar het schijnt dat onze Arend Harredijke voor een groot landelijk blad werkt… De Grafische Heraut. De hoofdredactie van dat blad heeft vannacht de officier van justitie uit zijn bed gebeld en hem om opheldering gevraagd.’

De jonge rechercheur keek op zijn horloge en liep bij de grijze speurder weg.

‘Ik moet er nu echt vandoor. Om tien uur is dokter Rusteloos op Westgaarde voor de sectie.’

De Cock liep hem na.

‘Waarover opheldering?’

Vledder liep de kamer af.

‘De aanslag in Amstelveen.’

Commissaris Buitendam, de lange statige chef van het politiebureau aan de Amsterdamse Warmoesstraat, wenkte met een slanke hand naar de stoel voor zijn bureau.

‘Ga zitten, De Cock,’ sprak hij geaffecteerd. ‘Ik wil volledig worden geïnformeerd.’

De oude rechercheur trok een stuurs gezicht en nam onwillig plaats. Hij zat niet graag. Het liefst bleef hij staan, rechtop, zijn benen iets uit elkaar. Dan voelde hij zich weerbaar en meer gespannen. Hij had geen hekel aan zijn commissaris, maar wanneer Buitendam hem ontbood, bezag hij hem steeds met argwaan. Het was een houding van strijdlust, van protest, die hij bij voorbaat aannam om zich tegen eventuele aantijgingen te verweren. Bovendien voelde hij zich die morgen in het nadeel, omdat hij ervan uitging dat een onvoldoende nachtrust de scherpte van zijn geest had aangetast.

‘Hebben wij u niet duidelijk genoeg gerapporteerd?’ vroeg hij met een zweem van onderdanige onnozelheid.

Buitendam keek hem wat wazig aan.

‘Gerapporteerd? Ik heb geen rapport gezien.’

De Cock veinsde verbazing.

‘Dat moet toch. We hebben het gisteravond laat nog voor u klaargelegd. En ik neem toch aan dat u een rapport over een afschuwelijke moord met grote interesse en nauwkeurigheid doorneemt.’ De oude rechercheur bracht een kille grijns. Hij voelde dat hij de juiste toon weer te pakken had en een vrolijk plaagduiveltje begon in hem te dansen. ‘Ik bedoel die afschuwelijke moord op Emile van den Aerdenburg.’

De commissaris kuchte.

‘O ja… jazeker… Emile van den Aerdenburg. Dat heb ik gelezen. Inderdaad, daar mogen we wel de nodige aandacht aan schenken.’ De Cock trok een vies gezicht.

‘Aandacht aan schenken?’ herhaalde hij zichtbaar verbijsterd.

‘Het is een afgrijselijk misdrijf… voor Vledder en mij een zaak van de hoogste prioriteit.’

Commissaris Buitendam bracht zijn linkerhand omhoog, trok zijn kin iets op en wreef met de toppen van duim en vingers in zijn hals. Het was een gebaar om tijd te winnen, dat De Cock van hem kende. Met zijn hoofd iets schuin keek hij zijn chef onderzoekend aan.

‘Waarover,’ vroeg hij met een stille achterdocht, ‘wilt u in feite volledig worden geïnformeerd? Ik bedoel, als die moord u niet zo interesseert.’

Commissaris Buitendam gebaarde heftig.

‘Die moord interesseert mij wel,’ riep hij geëmotioneerd. ‘Maar er is vannacht in Amstelveen een man neergeschoten.’

De Cock knikte bedaard.

‘Arend Harredijke.’

‘Daarover heb ik in de rapporten niets gelezen.’

De oude rechercheur keek hem verbaasd aan.

‘Zoals u zelf al zei: het gebeurde niet hier maar in Amstelveen. Het is geen zaak van ons. Het is een zaak van de Amstelveense politie.’

Buitendam wuifde.

‘Maar die meneer Harredijke heeft gisteravond bij jullie aangifte van bedreiging gedaan.’

De Cock glimlachte beminnelijk.

‘Inderdaad… en daar zullen we dan ook wel de nodige aandacht aan schenken.’

Met zichtbaar genoegen gebruikte hij dezelfde woorden als de commissaris.

Op het lange bleke gezicht van Buitendam verschenen blosjes van opwinding.

‘De heer Harredijke,’ sprak hij geagiteerd, ‘is verbonden aan een groot landelijk dagblad. De hoofdredacteur van die krant heeft vannacht onze officier van justitie gedeeltelijk van zijn nachtrust beroofd.’

‘Zielig.’

Buitendam kneep zijn lippen op elkaar.

‘Ik verbied je dergelijke opmerkingen.’ Hij slikte zijn woede weg. ‘De hoofdredacteur is van mening dat de aanslag op de heer Harredijke verband houdt met zijn werk voor die krant als journalist.’

De Cock trok rimpels in zijn voorhoofd. ‘De heer Harredijke is journalist?’