Yrsa Sigurdardottir - Neem mijn ziel

‘Goeie God!’ riep Vigdís uit. ‘Baldvin Baldvinsson! Ik wist niet dat hij een neonazi was!’

‘Dit is Baldvin niet,’ zei Thóra, terwijl ze de foto op de kantinetafel legde. ‘Dit is zijn grootvader, Magnús. Die foto is jaren geleden gemaakt.’

‘Jezus, die twee lijken sprekend op elkaar,’ zei Vigdís verbaasd. ‘Als ik Magnús was geweest, of Baldvin, had ik die foto mooi weggegooid.’

‘Misschien hebben ze daar de kans niet voor gekregen,’ zei Thóra. Ze wendde zich tot Vigdís. ‘Je mag dit absoluut aan niemand vertellen,’ zei ze.

‘God, nee,’ antwoordde Vigdís. ‘Natuurlijk niet.’ Intussen probeerde ze zich al te herinneren of ze het nieuwe nummer van haar vriendin Gulla bij zich had en bedacht ze hoe laat Kata de volgende ochtend in de schoonheidssalon zou zijn. Maar die waren natuurlijk te vertrouwen. Als je beloofde iets absoluut aan niemand te vertellen, wist iedereen dat hartsvriendinnen daarop een uitzondering vormden.

Ze pakte haar handtas uit haar eigen kluisje en liep terug naar de receptie. In het voorbijgaan legde ze even een hand op Matthews schouder en zei vriendelijk tegen hem dat de mensen in IJsland bijzonder ruimdenkend waren en dat hij zich geen zorgen hoefde te maken over vooroordelen. Matthew keek haar verbijsterd na.

‘Wat bedoelde ze daarmee?’ vroeg hij stomverbaasd aan Thóra.

Het begon Thóra te dagen dat het beroepsgeheim van de sekstherapeute niet zo onschendbaar was als Stefanía had doen voorkomen. Thóra haalde haar schouders op. ‘Het zijn hier wel een paar eigenaardige types bij elkaar,’ zei ze onschuldig. Toen glimlachte ze even. ‘Ik denk dat ik Sóley maar eens naar bed moet gaan brengen. Het zal wel even duren voordat ik zelf mijn bed in kan, zoals de zaken er nu voor staan.’

Thóra zat weer achter Jónas’ computer. ‘Het past allemaal in elkaar,’ zei ze, terwijl ze snel de Google-resultaten voor ‘Baldvin Baldvinsson’ doorlas. Ze opende een paar links die niets belangwekkends bevatten en bleef vruchteloos doorklikken terwijl ze zaten te praten.

‘Hoe dan?’ vroeg Matthew. ‘Ik geef toe dat het feit dat Birna die foto op zo’n plek heeft verborgen, suggereert dat zij niet wilde dat hij gevonden zou worden. De enige die hem waarschijnlijk wil hebben is Magnús, maar hij is te oud om iemand te vermoorden. Bovendien zou ik eigenlijk niet weten waarom hij Birna zou willen vermoorden, zelfs al wist hij dat zij de foto had.’

‘Ik denk eigenlijk niet dat hij de enige is,’ zei Thóra. ‘Kleinzoon Baldvin heeft veel meer te verliezen. Hier staat dat hij komend voorjaar meedoet aan de voorverkiezing voor de parlementsverkiezingen en een recent krantenartikel wijst er nog eens op hoezeer hij in alle opzichten op zijn grootvader lijkt. Een foto van zijn grootvader in nazi-uniform die net zo goed een foto van hem zou kunnen zijn, kan zijn hele campagne de das omdoen.’ Ze keek op. ‘Die man rijdt rond in een auto met een kentekenplaat waar veritas op staat. Het lijkt me duidelijk welke indruk hij wil wekken. En nazi’s passen beslist niet in dat beeld. Zijn grootvader is een van de redenen van zijn schitterende politieke carrière. Als de reputatie van de oude man wordt bezoedeld, zal dat die van Baldvin ook aantasten, ook al was er van die hele Baldvin destijds nog lang geen sprake.’

‘Wat kan Birna’s motief dan zijn geweest?’ vroeg Matthew zich hardop af. ‘Waarom heeft ze hem die foto niet gewoon gegeven? Probeerde ze hem te chanteren? Ze zien er geen van beiden bijzonder rijk uit. Die auto met die veritas-kentekenplaten is gewoon een oude jeep.’

‘Toen ze de foto vond, waarschijnlijk in dat oude album in de kelder waaruit er eentje leek te ontbreken, heeft ze hem er misschien alleen maar uitgehaald om hem beter te kunnen bekijken. Ze schrok natuurlijk toen ze er zo’n bekende persoon op herkende. Op dat moment moet ze hebben beseft dat ze daar haar voordeel mee kon doen, en ik vermoed dat ze iets anders van hem wilde dan geld,’ zei Thóra, en ze klikte de zoveelste link aan. Ze las even en keek toen weer op. ‘Dit is wel interessant,’ zei ze. ‘Baldvin zit in de gemeenteraadscommissie die een ontwerp voor een nieuw busstation moet uitkiezen dat ze in Reykjavík gaan bouwen. Herinner jij je die tekening van dat glazen complex aan de muur op Kreppa? Je hebt niet zoveel beboste gebieden in IJsland. De voorgestelde locatie bij de heuvel op Öskjuhlíd is er een van. Er stonden bussen op die tekening.’ Ze stak triomfantelijk haar vinger in de lucht. ‘Ze was natuurlijk vastbesloten om die opdracht in de wacht te slepen. Dat zou ook verklaren waarom ze hem heeft opgebeld.’

Matthew keek weifelend. ‘Wil je zeggen dat ze bereid was Baldvin te chanteren om zijn invloed in de commissie aan te wenden? Alleen maar om die opdracht te krijgen?’ Hij schudde zijn hoofd. ‘Dat kan ik me bijna niet voorstellen.’

‘Voor een architect in IJsland is zo’n project een soort lot uit de loterij,’ zei ze. ‘Het gaat om een groot openbaar gebouw op een drukke locatie en daarmee zou iemand in één klap naam kunnen maken. De mensen zouden voor hem of haar in de rij staan met nieuwe projecten. Zo werkt dat hier en in andere landen zal het niet veel anders zijn.’

‘Maar hoe kan één commissielid de keuze beïnvloeden?’ vroeg hij. ‘De anderen hebben toch ook iets te zeggen?’

‘Natuurlijk,’ zei Thóra. ‘Maar hij heeft toegang tot informatie die de andere architecten niet tot hun beschikking hebben en hij kan bijvoorbeeld uitzoeken welke prioriteiten de andere commissieleden stellen. Hoewel in ontwerpprijsvragen over het algemeen de primaire vereisten worden vastgesteld, wijkt de winnende inzending vaak enigszins af van de oorspronkelijke specificaties. Als een architect bijvoorbeeld weet dat de commissie eigenlijk een groter gebouw zou willen hebben dan waar ze om vraagt…’ Thóra haalde haar schouders op ‘… dan is hij of zij beslist in het voordeel. En ik weet zeker dat één persoon de rest van de commissie kan overtuigen, als hij maar goed van de tongriem is gesneden en precies weet wat hij wil. Op een van de websites heb ik gezien dat Baldvin toen hij nog op school zat, twee jaar achter elkaar kampioen debatteren is geweest. Hij moet dus wel een overtuigend spreker zijn.’

‘En wat ga je nu doen?’ vroeg Matthew. ‘Dit is niet waterdicht en het verklaart ook niet waarom Eiríkur is vermoord.’

‘Herinner je je Baldvins e-mailadres in Birna’s agenda?’ vroeg Thóra.

‘Ja,’ zei Matthew. ‘Ga je hem mailen?’

‘Nee,’ antwoordde Thóra. ‘Ik wil een gokje wagen.’ Ze pakte de telefoon. ‘Ik ga de politie vragen in haar computer te zoeken of er e-mails van Baldvin in staan. Ze hebben hem vast in beslag genomen en het is helemaal niet gezegd dat ze naar e-mails van hem hebben gezocht.’

Toen er na lang wachten eindelijk werd opgenomen, stelde Thóra zich voor en probeerde zo officieel mogelijk te klinken. ‘Kunt u mij alstublieft doorverbinden met Thórólfur Kjartansson? Ik bel in verband met de moorden op Snaefellsnes. Ik moet hem een dringende boodschap doorgeven, en wil hem bij voorkeur persoonlijk spreken.’

Terwijl ze wachtte tot ze werd doorverbonden floot ze zachtjes mee met de achtergrondmuziek. Even later hield die op en zei een vermoeid klinkende Thórólfur: ‘Wat is er?’

Thóra lag op het bed met haar armen om haar dochter heen geslagen. Ze had haar — diep in slaap — uit Gylfi en Sigga’s kamer meegenomen naar de hare, eigenlijk omdat ze bang was dat Sigga in het bijzijn van haar dochter ging liggen bevallen. Matthew was zonder morren naar zijn eigen kamer gegaan en daar was ze hem heel dankbaar voor, want ze had op dit moment al genoeg aan haar hoofd. Ze zag vooral op tegen de volgende ochtend, bang dat Thórólfur niet zou toehappen, zodat haar niet veel anders meer zou resten dan voor Jónas een standaardverdediging op te voeren. En dat was een akelig vooruitzicht.