Агата Кристи - Чацвёра падазроных (на белорусском языке)

Але вось дзе ён, у пачатку цi ў канцы спiса - я не ведаю! Не ведаю... I, як вiдаць, нiколi не даведаюся. Няма пытання, як пакараць забойцу. Засталося пытанне, як мне здаецца, у сто разоў важнейшае. Загiнула кар'ера сумленнага чалавека... з-за падазрэння, - падазрэння, якога я не асмелiўся праiгнараваць.

Мiс Марпл кашлянула i ветлiва спыталася:

- Выходзiць, сэр Генры, калi я вас правiльна разумею, дык вы падазраеце гэтага маладога Тэмплтана?

- У нейкiм сэнсе так. Тэарэтычна ўсе чацвёра ў аднолькавым становiшчы, але на самай справе - не. Добс, напрыклад, - па-мойму, можа падазравацца, але гэта нiяк не паўплывае на яго далейшы занятак. Нiкому ў вёсцы нават у галаву не прыйдзе, што смерць старога Розена - не няшчасны выпадак. Гертрудзе амаль усё роўна, якая будзе яе кар'ера потым. Што да фройлян Розен, дык, магчыма, узнiкнуць калi-небудзь нейкiя цяжкасцi, але, мне здаецца, гэта не мае для яе асаблiвага значэння.

Што датычыць Грэты Розен... ну, дык тут мы падыходзiм да сутнасцi справы. Грэта - вельмi мiлая дзяўчына. Чарльз Тэмплтан - вiдны малады чалавек, i пяць месяцаў яны былi разам, пазбаўленыя ўсякiх забаў. I непазбежнае здарылася. Яны пакахалi адно аднаго, хоць i не падышлi да таго моманту, калi можна прызнацца ў гэтым.

А потым здарылася катастрофа. Тры месяцы таму назад, дзень цi два па звароце дахаты, да мяне прыйшла Грэта Розен. Яна прадала катэдж i вярталася ў Германiю, каб давесцi справы доктара Розена да канца. Яна прыйшла асабiста да мяне, хоць ведала, што я ўжо ў адстаўцы. Яна хацела бачыць мяне таму, што размова была сапраўды асабiстая. Спачатку яна абыходзiла гэтую тэму, а потым усё вылажыла. Што я думаю пра тое пiсьмо з нямецкiм штампам? - яна так мучыцца, перажывае з-за таго пiсьма, якое падраў Чарльз. Цi добрыя весткi былi ў iм? Безумоўна, яно павiнна было быць добрае. Канечне, яна паверыла яго словам, але... о! калi б яна толькi ведала! Калi б яна ведала дакладна!

Вы разумееце? Тое самае пачуцце: жаданне паверыць - але гэта жахлiвае, затоенае падазрэнне... Стараешся выкiнуць яго з памяцi, але яно, падазрэнне, застаецца. Я гаварыў з ёй шчыра i папрасiў яе таксама гаварыць са мной адкрыта, гаварыць праўду. Я спытаўся, цi кахае яна Чарльза i ён яе.

"Думаю, кахае, - адказала яна. - Я ведаю, што гэта так. Мы былi шчаслiвыя. Кожны дзень праходзiў радасна. Мы ведалi, мы абое ведалi. Нам не трэба было спяшацца, увесь час быў наш. У адзiн шчаслiвы дзень ён скажа, што кахае мяне, i я скажу яму, што таксама кахаю яго! Ах! Але можна толькi здагадвацца. А цяпер усё перамянiлася. Чорная бездань пралегла памiж намi. Адносiны ў нас цяпер нацягнутыя. Калi сустракаемся, мы не ведаем, што сказаць. З iм, вiдаць, тое самае, што i са мной... Кожны з нас гаворыць сам сабе: "Калi б я быў упэўнены!" Вось чаму, сэр Генры, я прашу вас сказаць мне: "Вы. можаце быць упэўненыя, Чарльз Тэмплтан не забiваў вашага дзядзькi!" Скажыце мне гэта! О, скажыце мне гэта! Я прашу... прашу!"

Я не мог ёй гэтага сказаць. Яны, гэтыя двое, будуць усё болей аддаляцца адно ад аднаго, з падазронасцю, якая як здань памiж iмi, якая ўжо нiколi не знiкне.

Ён адкiнуўся на крэсле; шэры твар яго асунуўся. Ён кiўнуў некалькi разоў галавой.

- I нiчога болей зрабiць нельга, калi... - ён расправiў плечы ў крэсле, i лёгкая мудрая ўсмешка асвятлiла яго твар, - калi мiс Марпл не дапаможа нам. Га, мiс Марпл? Ведаеце, я адчуваю, што з пiсьмом разабрацца можаце толькi вы. Тое самае i пра царкоўны сход. Цi не нагадвае яно што-небудзь або пра каго-небудзь? Цi не маглi б вы дапамагчы двум бездапаможным маладым людзям, якiя хочуць быць шчаслiвымi?

У яго просьбе, за вонкавай яе мудрагелiстасцю, хавалася сур'ёзная нотка. Ён лiчыў, што ў гэтай кволай старамоднай векавухi вялiкi розум. Ён яшчэ раз глянуў на мiс Марпл, i ў яго вачах мiльганула нешта падобнае на надзею.

Мiс Марпл кашлянула i правяла рукой па карунках.

- Гэта крыху нагадвае мне пра Аннi Паўлтнi, - прызналася яна. - Канечне, пiсьмо зусiм зразумелае, - i мiсiс Бантры, i мне. Я маю на ўвазе не тое пiсьмо пра царкоўны сход, а другое. Вы доўга жылi ў Лондане i нiколi не былi садоўнiкам, сэр Генры, таму i не змаглi заўважыць.

- Чаго заўважыць? - спытаўся зацiкаўлены сэр Генры. Мiсiс Бантры працягнула руку i выбрала каталог. Яна разгарнула яго i пачала чытаць уголас, з iмпэтам:

- "Доктар Хэльмут Шпац. Чысты бэз, надзвычай прыгожая кветка, трымаецца на выключна доўгiм i цвёрдым сцябле. Лёгка адломваецца ў букет, якi служыць для ўпрыгожвання кватэры. Цудоўнай прыгажосцi кветка.

Эдгар Джэксан. Хрызантэма, кветка прыгожай формы, ярка-чырвонага колеру.