Nie mogłabym napisać swoich książek, gdyby mieszkańcy Fjällbacki z radością nie zgodzili się, żebym w ich małej miejscowości ulokowała najrozmaitsze okropności. Czasem się martwię: co ja wam najlepszego robię? Ale wydaje mi się, że mimo wszystko nie przeszkadza wam inwazja ekip telewizyjnych i filmowych. Wkrótce znów was to czeka, ale mam nadzieję, że będziecie dumni z tego filmu, kiedy Fjällbacka zaprezentuje swoje wyjątkowe walory również za granicą.
Chcę wreszcie podziękować swoim czytelnikom, którzy cierpliwie czekają na kolejną książkę, wspierają mnie, gdy wieje przeciwny wiatr, i klepią po ramieniu, kiedy tego potrzebuję. Jesteście ze mną już od ładnych kilku lat. Ogromnie to sobie cenię. Dziękuję.
Camilla Läckberg Masholmen, 29 lipca 2011 roku
***
[1]Słowa Stine Renate Haheims, która ocalała z masakry na Utaya (wszystkie przypisy tłumaczki).
[2]Svensson – bardzo popularne w Szwecji nazwisko, synonim przeciętności.
[3]Pierwowzorem Helgi Svensson była Hilda Nilsson, która w 1917 roku jako ostatnia „fabrykantka aniołków” została skazana na śmierć za zamordowanie przyjętych na wychowanie dzieci (według różnych źródeł ośmiorga lub siedemnaściorga). Wyroku nie wykonano, Hilda Nilsson powiesiła się w celi.
[4] A project for peace in our time – projekt pokojowy na miarę naszych czasów.
[5]Mojje, Morgan Johansson, muzyk i prezenter programu dla dzieci nadawanego w TV4, największej komercyjnej szwedzkiej stacji telewizyjnej.
[6] Undskyld – duń.: przepraszam.
[7]Skagenröra – sałatka, której głównymi składnikami są krewetki, majonez i koperek, a także siekana czerwona cebula, ikra i ryba. Często podaje się ją na toście.
[8]Morderstwa w Midsomer – brytyjski serial telewizyjny.
[9]W 2010 roku w wyborach parlamentarnych skrajnie prawicowa partia Szwedzkich Demokratów po raz pierwszy pokonała próg wyborczy i wprowadziła swoich posłów do Riksdagu.
[10] No pain, no gain – ang.: bez cierpienia, wyrzeczeń niczego się nie osiągnie.
[11] en garde – franc: po ostrzeżeniu.
[12] off-guard – ang.: bez ostrzeżenia.
[13]Srebro dla ubogich – tak nazywano przedmioty pokryte srebrną folią, którymi w latach siedemdziesiątych XIX wieku, zgodnie z ówczesną modą, dekorowano mieszkania w Szwecji.
[14]Lundsberg – prywatna szkoła z internatem w zachodniej Szwecji, założona w 1896 roku, wzorowana na angielskich szkołach Eton i Harrow. Uczniami Lundsbergu było m.in. kilku członków szwedzkiej rodziny królewskiej.
[15]Langbro – miejscowość pod Sztokholmem. Hermann Göring trzykrotnie (w latach 1925-1927) był hospitalizowany w tamtejszym szpitalu psychiatrycznym z powodu zaburzeń wynikających z uzależnienia od morfiny.
[16]Kalle Blomkvist – bohater trzech książek Astrid Lindgren.
[17]Pochody organizowane przez skrajną prawicę szwedzką 30 listopada, w rocznicę śmierci króla Karola XII, uważanego za ostatniego wielkiego króla wojownika.
[18]Ragnarök – w mitologii nordyckiej zmierzch bogów albo koniec świata.
[19]Lovart – raczej: loyart, w żeglarstwie: po nawietrznej.
[20]Białe autobusy – akcja Szwedzkiego Czerwonego Krzyża pod przewodu i hrabiego Folkego Bernadotte'a. W ciągu dwóch ostatnich miesięcy drugiej wojny światowej białymi autobusami z czerwonymi krzyżami na dachach i na bokach wywieziono z obozów koncentracyjnych w III Rzeszy ponad trzydzieści tysięcy więźniów ze Skandynawii (głównie Norwegów i Duńczyków), ale również prawie sześć tysięcy Polaków.
[21]Karlaplan – okrągły plac ze skwerem w dzielnicy Sztokholmu Óstermalm.
[22]„Mama” – szwedzki magazyn lifestyleowy.
[23] Follow the money – ang.: idź za pieniądzem.
[24]Lotta z ulicy Awanturników – film na podstawie książki Astrid Lindgren.
[25]Cajsa Warg – właśc. Anna Christina Warg, XVIII-wieczna autorka książki kucharskiej. Odegrała w szwedzkiej sztuce kulinarnej podobną rolę jak Lucyna Ćwierciakiewiczowa w polskiej.
[26]Malöga – potoczna nazwa lotniska Trollhattan-Yanersborg.
[27]„Sommarkrysset” – popularny szwedzki program rozrywkowy z konkursem dla telewidzów.
[28]Stureplan – duży plac w centrum Sztokholmu.
[29]Sapo – Sakerhetspolisen, Policja Bezpieczeństwa, której podlega kontrwywiad, zwalczanie terroryzmu, ochrona konstytucji, państwa i obywateli.
[30]Sturegallerian – galeria handlowa w ścisłym centrum Sztokholmu.
[31]Od 1 lipca 2010 roku według szwedzkiego prawa zabójstwo nie ulega przedawnieniu.