Albert Baantjer - De Cock en danse macabre

‘En als Smalle Lowietje onze Wladimir Wiardibotjov herkent als de man, van wie hij in zijn etablissement voor een paar tientjes die zilveren doopbeker heeft gekocht?’ vroeg Vledder.

De Cock maakte een schouderbeweging.

‘Als Wladimir ons dan geen redelijke verklaring omtrent de herkomst van die doopbeker kan geven, dan overweeg ik zijn arrestatie.’

Vledder grijnsde breed.

‘Dus toch?’

Het klonk cynisch.

De Cock knikte.

‘Daarbij geldt,’ ging hij onverstoorbaar verder, ‘dat Wladimir ruimschoots in de gelegenheid is geweest om de diefstal te plegen. Hij kon gemakkelijk, vóór hij de politie van de dood van zijn oom verwittigde, de hele zilververzameling uit het huis aan de Keizersgracht weghalen… ongestoord.’ De grijze speurder pauzeerde opnieuw. Nadenkend. Hij stak zijn beide handen naar voren en drukte de vingertoppen tegen elkaar.

‘Toch heb ik een paar bezwaren tegen Wladimir Wiardibotjov als mogelijke dader.’

Vledder keek hem verbaasd aan.

‘Als Smalle Lowietje hem als de verkoper van die doopbeker herkent… wat wil je dan nog meer? Dan is de zaak toch rond? Wladimir moet ons dan alleen nog even vertellen waar hij de rest van de kunstverzameling heeft gelaten.’

De Cock keek bedenkelijk.

‘Die paar tientjes zitten me dwars.’

‘Waarom?’

‘Wladimir kende de verzameling van zijn oom Zadok en wist hoe kostbaar die was. Ik kan mij niet indenken dat hij een enkel stuk uit die verzameling voor een paar tientjes verkoopt.’

Vledder keek hem ongelovig aan.

‘Je weet hoe dat gaat met junks,’ riep hij opgewonden. ‘Als hun vergiftigd bloed om een shot schreeuwt, dan denken ze niet rationeel meer… dan is er geen ruimte meer voor overwegingen… voor een koel zakelijk overleg.’ De jonge rechercheur spreidde zijn armen. ‘Van dat ongecontroleerde, impulsieve misdadige gedrag kent de praktijk van ons recherchewerk toch tal van voorbeelden? Wladimir Wiardibotjov heeft geldzorgen… al geruime tijd.’ De jonge rechercheur schudde zijn hoofd. ‘Ik vind het niet zo vreemd dat hij die fraaie zilveren beker voor een appel en een ei heeft verkocht.’

De Cock keek naar hem op.

‘En hoe breng je Wladimir Wiardibotjov dan in verband met de dood van Christiaan Cornelissen?’

De mond van Vledder viel half open.

‘Moet dat?’ riep hij verrast. ‘Moet er een verband bestaan tussen de dood van Christiaan Cornelissen en Wladimir Wiardibotjov? Daartoe bestaat volgens mij geen enkele reden. Wladimir Wiardibotjov is een neef van oom Zadok van Zoelen en van oom Zadok van Zoelen is een zilververzameling gestolen. Punt uit. Ik heb het al vaker betoogd: het geval Christiaan Cornelissen staat daar volkomen buiten.’

De Cock sloot even zijn ogen en zuchtte. Daarna keek hij omhoog naar de grote klok. Het was al kwart over elf. Hij kwam zacht kreunend uit zijn stoel overeind. ‘Ik ga naar huis. Het is mooi geweest voor vandaag. Morgen is er een nieuwe dag… misschien dat ik je er dan van kan overtuigen dat de dood van Zadok van Zoelen en de dood van Christiaan Cornelissen geen twee op zichzelf staande gevallen zijn.’ Hij borg de doopbeker voorzichtig in een lade van zijn bureau en sloot die af. Daarna slofte hij zichtbaar vermoeid naar de kapstok.

Vledder kwam hem na. ‘Zorg dat je morgenochtend een beetje op tijd in de recherchekamer bent.’

De Cock wurmde zich in zijn regenjas. ‘Op tijd?’ Hij grinnikte vrolijk. ‘Dat is tegen mijn gewoonte.’

Vledder knikte. ‘Precies. Daarom vraag ik het je ook.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen. ‘Wat wil je dan?’

Vledder zwaaide geagiteerd. ‘Zo vroeg mogelijk op pad om Wladimir Wiardibotjov van zijn bed te lichten.’

De Cock keek zijn jonge collega secondenlang aan. Toen schudde hij verwijtend zijn hoofd. ‘Onverbeterlijke stijfkop.’

Vledder grijnsde. ‘Stijfkop,’ herhaalde hij gnuivend. ‘Heb je wel eens in een holle spiegel gekeken?’

De Cock reageerde niet. Hij voelde zich te vermoeid voor een wederzijdse karakterontleding. Omzichtig schoof hij zijn oude hoedje over zijn stugge grijze haren en liep in zijn zo typische slentergang naar de deur.

Vrijwel op hetzelfde moment stormde een jongeman met een gejaagde blik in zijn ogen de recherchekamer binnen. Zijn gezicht zag rood en zijn blonde haren lagen verward om zijn hoofd.

De oude rechercheur keek hem verwonderd aan.

‘Christiaan Cornelissen,’ riep hij bezorgd, ‘wat is er gebeurd?’

De jongeman gebaarde heftig.

‘Ze zijn vals.’ Hij viel op een stoel neer en verborg zijn hoofd in zijn handen. ‘Ze zijn vals.’

De Cock liep op hem toe en trok zijn handen van zijn gezicht weg.

‘Wie zijn vals?’ vroeg hij scherp.

Christiaan Cornelissen slikte. ‘Marc Chagall… al de schilderijen van Marc Chagall in het huis van mijn oom zijn vervalsingen.’

‘Vervalsingen?’

Christiaan Cornelissen keek met een rood betraand gezicht naar de grijze speurder op.

‘Geen enkel schilderij is echt,’ jammerde hij.

De Cock fronste zijn wenkbrauwen

‘Niet van Marc Chagall?’

Christiaan Cornelissen liet zijn hoofd zakken.

‘Het zijn imitaties… vervalsingen… geraffineerde vervalsingen.’

De Cock keek vanuit de hoogte met gemengde gevoelens op de schokschouderende jongeman neer. De oude rechercheur hield niet van huilende en jammerende mannen. Ze wekten altijd een lichte wrevel bij hem op.

Hij schoof zijn oude hoedje tot achter op zijn hoofd, liep bij hem weg en ging met zijn regenjas aan achter zijn bureau zitten. Pas toen de jongeman weer wat tot bedaren was gekomen, wenkte hij hem naar zich toe.

‘Wie zegt dat het vervalsingen zijn?’ vroeg hij streng.

Christiaan Cornelissen nam naast zijn bureau plaats.

‘Een expert.’

‘Hebt u die geraadpleegd?’

Christiaan Cornelissen wreef met de rug van zijn hand de tranen uit zijn ogen.

‘Wijlen mijn oom Christiaan was beslist een aardige man,’ sprak hij zacht, ‘maar zijn administratie is een complete chaos. Er staat niets op papier… totaal niets. Van zijn omvangrijke collectie schilderijen heb ik geen enkele beschrijving kunnen vinden.’

De Cock toonde verbazing.

‘Waren die schilderijen dan niet verzekerd?’

Christiaan Cornelissen maakte een hulpeloos gebaar.

‘Geen flauw idee. Ik heb in ieder geval nergens een polis kunnen vinden. Zijn begrafenis zal ik zelf moeten bekostigen. Er is zelfs geen brandverzekering voor zijn huis.’

‘Slordig.’

Christiaan Cornelissen knikte instemmend.

‘Wel vond ik in zijn bibliotheek tal van boeken over het werk van Marc Chagall. In een boek met afbeeldingen had oom Christiaan de schilderijen die hij van Marc Chagall in zijn bezit had, aangekruist.’ De jongeman grinnikte vreugdeloos. ‘Dat was zijn enige inventarisatie.’

‘Toen hebt u een expert laten komen?’

Christiaan Cornelissen knikte.

‘Ik had uiteraard zelf wel een inventarisatie kunnen opmaken, maar ik was vooral benieuwd wat de huidige marktwaarde van de kunstverzameling was.’

De Cock keek hem schuins aan.

‘U wilde de verzameling van de hand doen?’

Christiaan Cornelissen schudde resoluut zijn hoofd.

‘Nee, nee, zeker niet. Ik was alleen benieuwd of de verzameling inderdaad erg kostbaar was. Ik heb mij in verbinding gesteld met het Stedelijk Museum hier in Amsterdam. Toen ik te kennen gaf, dat ik eventueel bereid was om enige werken uit de nalatenschap van mijn oom aan het museum af te staan, hebben zij mij een expert gestuurd… een kenner van het werk van Marc Chagall.’

De Cock knikte begrijpend.

‘En die zei,’ sprak hij samenvattend, ‘dat de schilderijen van uw oom geen echte werken van Marc Chagall waren, maar vervalsingen.’