Albert Baantjer - Rechercheur Versteegh en de dertien katten

“Een kat?”

“Ja, een kat. En denk nu eens aan de uitlatingen van de oude man.”

“Maar,” riep Dick, “dan heeft de naam Martha Carrier misschien toch een diepere betekenis. Misschien is hier helemaal geen sprake van toeval.”

“Laten we vooral nuchter blijven. De Martha Carrier van 1692 en de Martha Carrier van het fotootje kunnen niet dezelfde zijn.”

Hij schudde zijn hoofd. “Ik bedoel ook niet dat de personen dezelfde zouden zijn, maar dat wij aan de naam van het meisje misschien toch meer betekenis moeten hechten dan alleen de overeenkomst in klank.”

“Je wilt dus zeggen dat er een mysterieuze draad loopt tussen de heksenprocessen in Salem en het meisje van de foto.”

“Ja, ik vermoed dat de oude man weet wat er met de Martha Carrier van 1692 gebeurde.”

“Martha Carrier,” mompelde ik. “Een mooie naam.”

Ik nam de foto van het meisje en keek naar de grote ernstige ogen en de vage lach om de mond. Op de een of andere manier kwam het gezichtje mij vertrouwd voor. Ik hoopte vurig dat ze nog leefde en vroeg mij af hoe ze er dan nu, bijna twintig jaar later, uit zou zien. Wat was de kleur van haar ogen en hoe droeg ze het haar.

Waar was ze? Wat deed ze nu, op dit moment? En wat zou ze mij kunnen vertellen over die andere figuren op dat oude vergeelde kiekje.

“Als ze nog leeft,” zei ik hardop, “moet ik haar vinden.”

Een tijdlang zwegen we.

De stak een sigaret op en inhaleerde diep. Langzaam liet ik de rook uit mijn longen glippen. Hij kringelde omhoog. Ik keek naar het doorzichtige blauw en ontdekte vreemde vormen.

“Heet de oude man echt Theo Kater?” vroeg Dick.

Ds knikte. “Het is zijn officiële naam.”

“Ik vraag mij af,” zei hij peinzend, “of wij ook aan die naam geen symbolische betekenis moeten toekennen.”

“Je bedoelt Kater in verband met kat?”

“Ja, ook dat. Maar ik dacht aan de voornaam. Theo komt van Theos , het Griekse woord voor God .” Ik glimlachte.

“Dan zou men Theo Kater kunnen interpreteren als de manlijke god van de katten .”

Ik schudde mijn hoofd. “Nee,” zei ik, “dat gaat mij echt te ver.”

“Ik ben het niet met je eens,” zei Dick. “ Ik geloof dat je nooit tot de kern van deze zaak komt, wanneer je al die symbolen als niet terzake doende toevalligheden terzijde legt. De oude man denkt, volgens mij, in een bepaald patroon. Ik geloof toch dat je meer aandacht aan die symbolen moet schenken.”

Ik wreef met mijn hand langs mijn kin. In mijn gedachten ging ik de begrippen na en peinsde over de symbolische betekenis die men daaraan kon hechten.

Plotseling schoot mij iets te binnen. “Wacht eens,” zei ik. “Ik heb nog een uitvergroting die ik je niet heb laten zien. Het is de achtergrond van het fotootje.”

Ik zocht in de enveloppe.

“Het kiekje is namelijk genomen tegen de achtergrond van een villa. Het heeft mij heel wat moeite gekost om de naam van die villa op te diepen.”

Ik reikte de vergroting aan hem over. Dick keek. Een trek van verbazing gleed over zijn gezicht. “Huize Gods?”

“Ja,” zei ik, “Huize Gods.”

“Wie noemt er zijn villa nu Huize Gods? Zelfs een fanatiek christen zou zijn huis nog niet zo durven noemen. Ik vind het bepaald aanmatigend. Het heeft veel weg van: kijk eens hoe gelovig ik ben, ik woon in Huize Gods.”

Ik glimlachte om Dicks verontwaardiging.

“Als je aan de naam Theo Kater de betekenis hecht, die jij er aan wilt geven, dan ligt het in de lijn.”

“Je bedoelt…?”

“Huize Gods, de woonstee van de manlijke god der katten.”

Dick stond op. “Ik heb behoefte aan een drankje,” zei hij. “Ook een cognacje?”

“Graag.”

Hij verwarmde twee bolle glazen en vulde de bodem met een scheut Franse cognac, waarvan hij altijd een stevig voorraadje had.

Hij reikte mij een glas en ging weer zitten.

Ik liet het tussen mijn vingers schommelen en snoof de heerlijke geur die uit het glas opsteeg.

Het prikkelde mijn neusgaten.

“Zou die villa nog bestaan?”

Ik haalde mijn schouders op. “Er kan in twintig jaar heel wat gebeuren. Het is natuurlijk mogelijk dat de naam inmiddels is veranderd.”

Ik nam een slokje van mijn cognac.

“Toch zou ik er wel eens een kijkje willen nemen.”

“Waarom?”

“Omdat ik aanneem dat het gezin Kater daar heeft gewoond.”

“Dat is toch maar een pure veronderstelling. De achtergrond van het kiekje kan zuiver toeval zijn.”

“Het kan, ja. Maar een vrouw in een rolstoel had zo omstreeks 1944, dus tegen het einde van de oorlog, slechts een beperkte actieradius. Het openbaar vervoer was lamgelegd en voor auto’s was er geen benzine. Het fotootje zal wel niet ver van huis zijn genomen. Bovendien ligt het in de sfeer van de oude man. Het zou mij niet verbazen, wanneer hij zijn villa Huize Gods genoemd heeft.”

“Dat lijkt me wel een steekhoudende redenering,” zei Dick, “maar het brengt je niet veel verder. Waar wil je die villa vinden? Ons landje is wel klein, maar ‘ergens in Nederland’ is toch altijd nog een weids begrip.”

Ik knikte. “Je hebt gelijk, maar vermoedelijk staat Huize Gods, of hoe die villa ook nu mag heten, hier niet ver vandaan.”

“In Laren?”

“Nee, niet in Laren, maar in Blaricum.”

Ik lachte om de verwonderde uitdrukking op zijn gezicht.

“Hoe…hoe kom je aan die wijsheid?”

“Het is niet zo ingewikkeld,” lachte ik. “In het Bevolkingsregister van Amsterdam staat namelijk vermeld dat Theo Kater, zijn wettige echtgenote Marie Buter en zoon Charly, afkomstig uit Blaricum , zich in Amsterdam hebben gevestigd op het adres Bloedsteeg 8.”

“Dus ze komen uit Blaricum?”

“Ja.”

Hij nam een ferme slok van zijn cognac. “Ik begrijp er steeds minder van,” zei hij hoofdschuddend. “Waarom verhuist de familie Kater tegen het einde van de oorlog uit een riante villa naar een stinkend krot in hongerend Amsterdam?”

“Dat,” zuchtte ik, “is een van de vele vragen waarop ik een antwoord zal moeten vinden.”

Ik staarde in mijn lege glas. “Heb je nog cognac?”

Ik ontwaakte met een kater. Het was in een kraakhelder bed onder een knalgroene deken. Ik herinner mij die kleur zo goed, omdat alle kleuren mij die morgen zo fel leken. Ik voelde me ellendig.

Voorzichtig tilde ik mijn hoofd iets op. Vrijwel onmiddellijk zwiepte een felle pijnscheut door mijn hersenpan. Er zat iets los.

Langzaam liet ik mijn hoofd weer zakken en vlijde het behoedzaam in een kuiltje van het kussen. Zonder mijn vergruizeld hoofd te bewegen, liet ik mijn blik langs de bloemetjes op het behang glijden, langs de plaat aan de muur en het crucifix boven de deur.

Ik had het meer gezien. Die combinatie van indrukken lag ergens verborgen in mijn herinnering. Maar mijn hersenen werkten traag en het duurde geruime tijd, voordat ik mij realiseerde waar ik was.

Langzaam, alsof de lens van de projector scherp werd gesteld, herkende ik het logeerkamertje in het huis van Dick. Ik was gebleven.

Waarom was ik gebleven? Waarom was ik niet teruggegaan naar Amsterdam? Plotseling stond mij alles weer helder voor de geest.

Truus! Een gevoel van schuld bekroop me. We hadden gedronken, terwijl zij ziek in bed lag. Ik herinnerde mij dat Dick en ik zo nu en dan naar haar kamer waren gegaan om te kijken of ze nog sliep.

Voorzichtig, op onze tenen, waren wij de trap op geslopen, maar wij hadden daarbij zoveel lawaai gemaakt dat het een wonder mocht heten dat Truus niet wakker was geworden. Ten slotte had Dick mij met veel aandrang naar bed gebracht. Hij zou de nachtwake alleen voortzetten. Ik vroeg mij af wat daarvan terecht was gekomen.