Albert Baantjer - De Cock en moord in brons

‘Nee, nee, dat niet. Maar ik wil met u spreken.’

De Cock knikte bedaard.

‘Dat kan,’ sprak hij gedwee. Hij ging de statige heer voor naar de grote recherchekamer en wees uitnodigend naar de stoel naast zijn bureau. ‘Neemt u plaats.’ Daarna wierp hij zijn oude hoedje zwierig naar de kapstok en miste. Nog met zijn natte regenjas aan ging hij achter zijn bureau zitten. ‘Waarmee,’ opende hij vriendelijk, ‘kan ik u van dienst zijn?’

De heer boog zich met een ruk naar hem toe.

‘Wat heeft ze gezegd?’

De Cock trok zijn wenkbrauwen samen.

‘Wie?’

‘Die vrouw… die vrouw, die de vermissing van Siegfried van Xanten heeft gemeld.’

De Cock glimlachte beleefd.

‘Hoe… eh, hoe kan ik uw interesse verklaren?’

De heer wuifde de vraag wild weg.

‘Dat is totaal onbelangrijk. Ik wil alleen weten wat zij tegen u heeft gezegd… welke nonsens dat mens heeft uitgekraamd.’‘Daar gaat u van uit?’

‘Wat?’

‘Dat ze nonsens heeft uitgekraamd?’

De heer knikte heftig. ‘Absoluut.’

De Cock boog zich terug en leunde in zijn stoel achterover. Rustig liet hij zijn blik over de man dwalen. Hij schatte hem op achter in de vijftig. Met zijn van kwaadheid rood gezicht en zijn golvende zilvergrijze haren, toonde hij het beeld van een vertoornde patriarch. De oude rechercheur gebaarde kalm in zijn richting. ‘Als u nu eens begon,’ raadde hij beminnelijk aan, ‘met mij te vertellen wie u bent?’

De heer zuchtte diep en was zichtbaar doende om het inwendige vuur van zijn toorn te doven. Langzaam knikte hij voor zich uit.

‘Neemt u mij niet kwalijk.’ Zijn stem klonk ineens veel vriendelijker. ‘Het is niet mijn gewoonte om mij zo slecht te gedragen, maar sommige zaken brengen een mens uit zijn evenwicht.’‘Zoals?’

‘De melding aan u… de politie… van de vermissing van Siegfried van Xanten.’

‘U kent hem?’

De heer knikte. ‘Hij is… hij was lid van ons genootschap.’ Hij zweeg nadenkend. ‘Laat ik eerst een ernstig verzuim goedmaken. Ik heb mij inderdaad nog niet aan u voorgesteld. Mijn naam is Gunther… Gunther Worms. Ik ben Koning van de Klokbekers.’

De Cock trok zijn neus iets op.

‘Koning van de Klokbekers,’ herhaalde hij half lachend. Gunther Worms strekte zijn rug. ‘Koning van de Klokbekers… dat is de titel van de directeur of voorzitter van ons genootschap.’

‘Dat bent u?’

‘Precies.’

‘En de Klokbekers… dat is de naam van uw genootschap?’ Gunther Worms schudde zijn hoofd.

‘Onze leden noemen zich Klokbekers. Gezamenlijk vormen wij een oudheidkundig genootschap, dat zich ten doel stelt oude zeden en gebruiken, kortom, oude waarden in stand te houden of te doen herleven.’

De Cock hield zijn hoofd iets schuin. ‘Is dat zinvol?’ Gunther Worms knikte nadrukkelijk.

‘De kwaliteit van de mens… ik bedoel dat niet fysiek… maar als ethisch wezen… als deelgenoot aan de gemeenschap… is de laatste decennia schrikbarend verminderd. Wellevendheid, eer, plicht, fatsoen… het zijn begrippen die vrijwel uit onze samenleving zijn verdwenen. Wie toont er nog eerbied voor zijn naaste… voor diens leven, zijn bezit? Wie betuigt er nog eerbied aan de ouderdom? Wie neemt tegenwoordig de huwelijkstrouw nog ernstig?’ Hij grijnsde met een scheve mond. ‘En wie hanteert nog die trotse leus uit vroeger dagen: een man, een man… een woord, een woord?’

De Cock keek glimlachend naar hem op.

‘Is het de bedoeling,’ vroeg hij gemelijk, ‘dat ik deze vragen beantwoord?’

Gunther Worms gebaarde wat triest voor zich uit.

‘Ik neem aan,’ sprak hij droevig, ‘dat u de antwoorden kent… dat u… vooral in uw beroep… dagelijks dezelfde constateringen doet.’ De Cock negeerde de opmerking. Hij voelde weinig voor een oeverloze discussie over dit onderwerp. Hij boog zich weer iets naar voren. ‘Wist u dat Siegfried van Xanten werd vermist?’

‘Nee.’

De Cock toonde verbazing.

‘Waarom kwam u dan naar dit politiebureau om te vragen of zijn vermissing was gemeld?’

‘Ze had ermee gedreigd.’

De Cock trok denkrimpels in zijn voorhoofd.

‘Gedreigd?’ herhaalde hij verrast.

Gunther Worms knikte met een ernstig gezicht.

‘Die vrouw… ik meende dat ze zei dat ze Adelheid heette… Adelheid van Kleef… zij belde mij vanavond op en vertelde mij dat Siegfried van Xanten gisteravond bij haar was weggelopen en sindsdien was verdwenen… onvindbaar. Ze zei dat ze ervan overtuigd was dat ons genootschap voor zijn verdwijning verantwoordelijk was en dat zij dat aan de politie zou melden.’‘Dat hebt u haar ontraden?’

Gunther Worms reageerde heftig.

‘Natuurlijk. Natuurlijk heb ik haar dat ontraden. Het is baarlijke nonsens. Het werpt een onverdiende smet op ons genootschap.’‘Wat zei Adelheid van Kleef?’

Gunther Worms liet zijn hoofd iets zakken.

‘Ze zei dat niets haar tegenhield… dat haar overtuiging stoelde op de vele gesprekken die zij met Siegfried van Xanten had gevoerd.’ De Cock knikte begrijpend. Hij keek de man voor zich strak aan. Zijn scherpe blik volgde elke beweging van de huid. ‘En uw oudheidkundig genootschap heeft niets met zijn verdwijning van doen?’

‘Absoluut niet.’

‘Maar er is een vonnis over hem uitgesproken.’

‘Zegt zij dat?’

De Cock schudde afkeurend zijn hoofd.

‘U moet een vraag niet met een wedervraag beantwoorden. Dat is… eh, dat is niet wellevend.’ Hij zweeg even voor het effect. ‘Is er over Siegfried van Xanten een vonnis uitgesproken?’ Gunther Worms antwoordde niet.

De Cock boog zich nog iets verder naar hem toe.

‘Is er over Siegfried van Xanten,’ herhaalde hij dwingender, ‘een vonnis uitgesproken?’

‘Ja.’

‘Welk?’

Gunther Worms slikte. ‘Wij hebben in de vierschaar gesteld dat Siegfried van Xanten voor ons genootschap niet meer leefde.’‘Een doodvonnis.’

Het rood was uit het gezicht van Gunther Worms verdwenen. Hij knikte, bleek, met een trillende onderlip. ‘Zo mag u het noemen.’

Vledder keek de grijze speurder verbijsterd aan.

‘Je liet hem gaan.’ Op zijn gezicht lag een grijns van ongeloof. ‘Je liet hem gaan.’ De stem van de jonge rechercheur vibreerde. De Cock keek hem onbewogen aan.

‘Heb jij thuis,’ vroeg hij met een zweem van sarcasme, ‘een ander Wetboek van Strafvordering? Wat had jij gewild… dat ik hem vasthield? Op basis waarvan? Wat had ik hem ten laste moeten leggen? Het uitspreken van een nietszeggend en niet voltrokken vonnis?’

Vledder klemde zijn lippen op elkaar.

‘Misschien is het al voltrokken.’

De Cock knikte traag

‘Misschien. Maar zolang ik dat nog niet weet, kan ik niets tegen Gunther Worms en zijn oudheidkundig genootschap ondernemen. Ik mis daarvoor juridische gronden.’

‘Je had aan Gunther Worms kunnen vragen waaróm Siegfried van Xanten werd gevonnist.’

De Cock deed zijn natte regenjas uit en hing die aan de kapstok. ‘Ik had hem kunnen vragen waar de naam Klokbekers vandaan komt… wat ewa betekent… wie de sapientes zijn… waarom het oudheidkundig genootschap jaarlijks naar Lunteren trekt.’ Hij pauzeerde even en kwam van de kapstok terug. ‘Geloof me, ik heb aan dat alles gedacht. Maar ik acht de tijd nog niet rijp. Ik heb de stellige overtuiging dat dit niet het enige gesprek is dat wij met Gunther Worms zullen voeren. Als mijn gevoel mij niet bedriegt dan…’ Hij maakte zijn zin niet af. Op zijn bureau rinkelde de telefoon. Vledder liep ernaartoe, nam de hoorn op en luisterde. De grijze speurder zag hoe het gezicht van de jonge rechercheur betrok. ‘Wat is er?’

Vledder legde de hoorn op het toestel terug.

‘Er ligt een lijk in de Muiderpoort. Het beantwoordt aan het signalement van ons opsporingsbericht.’