Albert Baantjer - De Cock en moord in brons

Ze glimlachte opnieuw. Beleefd. ‘Aangenaam.’ Ze had een warme, melodieuze stem. ‘En ik ben Adelheid… Adelheid van Kleef.’‘Een mooie naam, vind ik… Adelheid… en zo toepasselijk.’ Ze keek met haar blauwe ogen naar hem op.

‘In welk opzicht?’

De grijze speurder gebaarde in haar richting.

‘De naam Adelheid is een oude naam… van Germaanse oorsprong en betekent… vrouw van edele gestalte.’

Ze liet haar hoofd iets zakken.

‘Vrouw van edele gestalte,’ herhaalde ze proevend.

‘Wist u het?’

Ze knikte nadrukkelijk.

‘De naam Adelheid komt in onze familie heel veel voor. Generaties lang… zolang wij de sporen van ons geslacht kunnen terugvoeren.’ Ze verzonk even in gepeins. ‘En mocht mij nog eens het geluk beschoren zijn om een dochter te bezitten, dan zal ik haar zeker Adelheid noemen.’

De Cock beluisterde een ondertoon van droefheid.

‘Hebt u kinderen?’

‘Nee.’

‘Bent u… eh, bent u gehuwd?’

Ze schudde haar hoofd.

‘Het is mij nog niet gelukt om een passende echtgenoot te vinden.’

De Cock toonde verwondering.

‘Een vrouw van uw schoonheid…’

Ze verschoof iets op haar stoel.

‘Ik… eh, ik stel nogal hoge eisen aan een mogelijke levenspartner… hoge ethische en morele eisen, wel te verstaan. Hij behoeft niet mooi te zijn, knap of bijzonder aantrekkelijk. Dat zijn zaken, die mij niet zo interesseren.’ Ze zweeg even en drukte haar kin iets naar voren. ‘Ik heet Adelheid, zoals u zei, van edele gestalte. Ik wil ook een edele man.’ Om haar lippen gleed een trieste glimlach. ‘Er zijn niet zoveel heren der schepping, die aan mijn eisenpakket voldoen.’

De Cock liet de accolades rond zijn mond even dansen. ‘Wie peert of wijf zoekt ,’ declameerde hij, ‘zonder gebreecken, die mag het werck wel laten steecken en denken, dat hij bed en stal wel eeuwig ledigh houden zal.’ Hij keek naar haar op. ‘Kent u dat gedichtje?’

Adelheid van Kleef schudde lachend haar hoofd.

‘Nooit eerder gehoord.’

De Cock wuifde.

‘Het is van ons aller Vader Cats, een dichter uit de zeventiende eeuw, die bij onze voorvaderen om zijn wijsheid in hoog aanzien stond. U moet hem dat wijf maar vergeven. Hij had nooit van emancipatie gehoord.’ De oude rechercheur boog zich iets naar haar toe en veranderde van toon. ‘Ik neem echter niet aan dat u op deze regenachtige dag naar de recherche bent getogen om naar oude belerende gedichtjes te luisteren?’

Het gezicht van Adelheid van Kleef betrok.

‘U hebt gelijk… dat was niet het doel.’

‘Wat wel?’

Ze zuchtte diep. ‘Ik kom een vermissing melden.’

‘Een vermissing?’

‘Ja.’

‘Wat bent u kwijt?’

Adelheid van Kleef antwoordde niet. Het leek alsof de vraag haar was ontgaan. Een tijdje staarde zij met een halfopen mond wat dromerig voor zich uit.

Het duurde De Cock te lang.

‘Wat bent u kwijt?’ herhaalde hij dwingender.

Haar blik werd weer helder.

‘Een man.’

De Cock hield zijn hoofd iets schuin.

‘Een man?’

In zijn stem trilde ongeloof.

Adelheid van Kleef knikte traag.

‘Zoals ik zei… een man… Siegfried heet hij… Siegfried van Xanten.’

De Cock kuchte.

‘Ik dacht… eh, dat u geen… eh.’

Ze schonk hem een moede glimlach.

‘Siegfried is geen levenspartner… geen man met wie ik ooit het huwelijksbed zal delen. Daarvoor mist hij de nodige kwaliteiten.’

De Cock knikte begrijpend.

‘In welke relatie staat u tot hem?’

‘Siegfried is mijn vriend.’

De Cock grijnsde breed.

‘Vriend… ik weet nooit zo goed wat ik mij daarbij moet voorstellen. Het is tegenwoordig zo’n vaag begrip.’

Ze trok haar mond strak.

‘Bent u tevreden,’ sprak ze bits, ‘als ik u zeg dat hij een man is over wie ik min of meer mijn zorgen uitstrek?’

De Cock negeerde de opmerking

‘Die vriend is weg?’

Adelheid van Kleef knikte nadrukkelijk.

‘Ik vrees… voorgoed.’

De Cock kneep zijn ogen half dicht.

‘Wat bedoelt u met… voorgoed?’

‘Ik ben bang dat hij is gevonnist.’

‘Ge-wat?’

Adelheid van Kleef keek hem met haar blauwe ogen strak aan. ‘Ge-von-nist… dat zei hij… maar ik neem aan dat u het moord noemt.’

De Cock keek de vrouw voor hem enige ogenblikken verbijsterd aan. ‘Siegfried van Xanten,’ reageerde hij ongelovig, ‘is volgens u ge-von-nist?’ Hij sprak het uit alsof het een vies woord was. Adelheid van Kleef hield haar blik strak op hem gericht. ‘Siegfried was bang… doodsbang. Al maanden leefde hij in angst… durfde hij het huis niet meer uit… kroop hij ineen bij iedere voetstap op de trap.’

De Cock slikte.

‘Waar was hij dan bang voor?’

‘Voor het vonnis.’

‘Noemde hij het zo… vonnis?’

Adelheid van Kleef schudde haar hoofd.

‘Hij sprak van vondenis.’

De Cock keek haar niet-begrijpend aan.

‘Wat betekent vondenis ?’

‘Hetzelfde als vonnis. Siegfried zou hebben gezondigd tegen de ewa en hij was bang dat de sapientes zich voor zijn dood hadden uitgesproken.’

Op het brede gezicht van De Cock kwam een kille grijns. Hij viel fel naar haar uit. ‘Het is mijn beroep om misdaden op te sporen en moorden te ontrafelen,’ sprak hij grimmig. ‘Maar ik ben beslist niet door de Staat der Nederlanden geëngageerd om grappige woordspelletjes met u te doen.’ Hij keek haar streng aan. De welwillendheid was duidelijk uit zijn houding verdwenen. ‘Wat is de ewa en wie zijn de sapientes ?’

Adelheid van Kleef liet haar hoofd zakken. Er glommen plotseling tranen in haar mooie ogen. Ze gleden over haar wangen en drupten in haar schoot. Ineens toonde ze het beeld van een totale ontreddering. ‘Ik weet het niet,’ jammerde zij. ‘Ik weet het niet. Siegfried vertelde mij nooit zoveel. Dat mocht hij niet. Hij had een eed afgelegd… een dure eed, dat hij over al die dingen niet zou praten.’

De Cock monsterde haar ineengedoken gestalte, de tranen die overvloedig vloeiden, en had alweer spijt van zijn felle uitval. ‘Hoe lang is Siegfried al weg?’ vroeg hij vriendelijk. ‘Een hele nacht en een halve dag.’

‘En komt u nu al zijn vermissing opgeven?’

Adelheid van Kleef wreef met de rug van haar hand langs haar ogen en verveegde haar make-up.

‘Ik acht elk uur kostbaar.’

De Cock zuchtte.

‘Hebt u enig idee,’ vroeg hij wat vermoeid, ‘waar hij zich zou kunnen ophouden?’

‘Nee… zoals ik al zei… hij was de laatste maanden steeds thuis… ging nooit de deur uit.’

‘Waarom verliet hij dan gisteren wel het huis?’

‘Siegfried kreeg een telefoontje.’

‘Van wie?’

Adelheid van Kleef schudde haar hoofd.

‘Dat weet ik niet. Gisteravond ging plotseling de telefoon. We worden bijna nooit gebeld. Siegfried nam direct de hoorn op. Het leek alsof hij er op had zitten wachten. Het gesprek duurde maar kort… of feitelijk was er geen sprake van een gesprek. Siegfried heeft geen woord gezegd. Al na enkele seconden legde hij de hoorn op het toestel terug, liep naar de gang en trok zijn regenjas aan. Ik liep hem na en vroeg hem wat hij ging doen. “Even iets rechtzetten,” zei hij.’

‘Hoe laat was dat?’

‘Even na negenen.’

‘Heeft hij u nog gezegd wat dat rechtzetten betekende, wat het inhield?’

‘Nee.’

De Cock gebaarde in haar richting.

‘Heeft Siegfried kennissen, vrienden, familie?’

Adelheid van Kleef maakte een lichte schouderbeweging. ‘Ik was de enige met wie hij nog enigermate vertrouwelijk omging. Verder had hij nog een oude moeder, maar met haar had hij al jaren geen contact meer.’