Albert Baantjer - De Cock en een variant op moord

'Waarom?'

'Omdat Mooie Karel toen heel opgewekt bezig was haar met een sjaal te wurgen.'

De Cock keek Smalle Lowietje geschrokken aan. 'Wurgen? Met een sjaal?' 'Ja, die had hij zelf meegebracht.' 'Daar wist ik niets van.'

De tengere caféhouder schudde achteloos zijn hoofd. 'Daar is ook nooit melding van gemaakt. Waarom zouden we jullie met dergelijke akkevietjes lastig vallen? Mooie Karel ging met de schaar nog in zijn rug in een taxi direct naar de intensive care. Na een paar dagen knapte hij al weer aardig op. Toen hij uit het ziekenhuis werd ontslagen, hebben Nel en ik hem duidelijk gemaakt, dat hij in de buurt niet meer gewenst was.' De Cock knikte begrijpend. 'Hij verdween naar Den Haag.' Smalle Lowietje trok zijn wenkbrauwen op. 'Den Haag?' vroeg hij wat verbaasd. 'Hoezo Den Haag?' De Cock wuifde met zijn linkerhand.

'Hij vertelde mij, dat hij door de Haagse recherche was opgepikt voor een kraak in een villa en dat hij daarna een paar maanden onvrijwillig op staatskosten had gelogeerd.' Smalle Lowietje trok een bedenkelijk gezicht en schudde langzaam zijn hoofd. 'Ik geloof er niets van. Je moet dat bij je vrienden in Den Haag maar eens natrekken. Volgens mijn informaties is hij een tijdje huisbewaarder geweest voor een stinkend rijke kerel. Mooie Karel schijnt familie te hebben in hogere kringen. Via zo'n familielid zou hij een baan hebben gekregen in Zuid-Ierland. Die rijke vent had daar nabij de kust een soort landgoed, waar Mooie Karel op moest passen.' De Cock grinnikte uitbundig.

'Mooie Karel… passen op de bezittingen van anderen?' In zijn stem vibreerde het ongeloof. 'Dat is de kat op het spek binden.' Lowietje lachte vrijuit. 'Het schijnt ook niet goed te zijn gegaan. Anders was hij nu niet terug in Amsterdam.' 'Is hij nog in de buurt?' Lowie trok zijn schouders op.

'Ik heb hem niet meer teruggezien. Ik heb ook niets meer over hem gehoord.'

'Hoe kwam je in contact met Mooie Karel?' De Smalle keek hem niet begrijpend aan. 'Wanneer… jaren geleden… of nu?' 'Toen je hem naar mij toe stuurde.'

Lowietje bezag de bolle glazen, bemerkte dat ze leeg waren en schonk nog eens in. 'Mooie Karel kwam hier plotseling het café binnen, bestelde een pilsje en vroeg of ik al wat van Zwarte Archie had gehoord. Ze hadden hem verteld, dat Zwarte Archie spoorloos was verdwenen. Ik zei, dat jij er mee bezig was, maar dat je nog geen resultaten had geboekt. Mooie Karel zei toen, dat hij zich toch wel ongerust maakte. Hij had Zwarte Archie een paar dagen tevoren op de straat gesproken… over een dooie, die begraven moest worden.' De Cock knikte begrijpend.

'Dat was voor jou de reden om hem naar mij toe te sturen.' 'Precies.'

De Cock nam genietend een slok van zijn cognac en staarde daarna enige tijd in het glas. 'Die… eh, die rijke stinkerd met dat landgoed in Zuid-Ierland… weet je wie dat is?' Smalle Lowietje plooide zijn vriendelijk muizesmoeltje in smartelijke trekken van onwetendheid. 'Geen flauw idee.' 'Kun je er achter komen?'

De caféhouder maakte een triest gebaartje. 'Misschien. Ik moet even nadenken van wie ik dat verhaal over Mooie Karel en dat landgoed in Zuid-Ierland heb gehoord.' Hij keek op met een denkrimpel in zijn voorhoofd. 'Waarom vraagje het hem zelf niet.' 'Ik weet niet waar hij is.'

'Ik zal mijn voelhoorns eens voor je uitsteken.'

De Cock dronk de rest van zijn glas in één teug leeg en liet zich van zijn barkruk glijden. 'Als dat zou kunnen.' Hij wuifde tot afscheid.

'En als je toch gezellig bezig bent… laat eens bij Tattoo Peter in de Sint Olofssteeg informeren op welke armen hij de laatste maanden een soort ridderzwaard in blauw en rood heeft getatoeëerd.' Hij draaide zich om en slenterde naar de uitgang.

Smalle Lowietje staarde hem verbijsterd na.

'Hee,' riep hij zichtbaar verward, 'wie van ons twee is er nu bij de recherche… jij of ik.'

De Cock antwoordde niet. De bruine gordijnen vielen achter hem dicht.

Vroeg, zeker een vol uur voor de komst van Vledder, zat De Cock al weer in de wieltjesstoel achter zijn bureau. Hij wilde de zaak eens op een rijtje zetten. Uitdagend had hij een blanco vel papier voor zich neergelegd. Na het opmerkelijke verschijnen van Marlies van Haesbergen die avond in de grote recherchekamer, waren er — zo overdacht hij — vele vreemde ontwikkelingen geweest, onverklaarbare tegenstrijdigheden.

Sinds het ogenblik, dat hij het moeilijke besluit had genomen om het verhaal van de oude conciërgevrouw over het mysterieuze verdwijnen van de heer Vreedenbergh uit de voorzittersstoel van de vergaderzaal, als een waarheid te aanvaarden, had hij vele momenten van twijfel gekend.

Wat was er met de heer Vreedenbergh gebeurd? Leefde hij nog of was hij dood?

De grootste dreun had Gerard van der Grauw, mededirecteur van de baggeronderneming hem toegebracht, toen die nonchalant aanbood om de heer Vreedenbergh in zijn hotel in George Town op Great Exuma te bellen en Vledder inderdaad een man aan de lijn kreeg, die zich als de heer Vreedenbergh presenteerde. Hoog spel? Of was Van der Grauw toch zeker van zijn zaak? Maar waarom stierf Marlies van Haesbergen dan een gewelddadige dood? Vormde ze toch een gevaar, toen ze openbaarde dat ze had besloten om op eigen houtje op de Bahama's een soort privéonderzoek in te stellen. Een gevaar, ja… voor wie? Als de heer Vreedenbergh, zo hij aannam, dit aardse tranendal had verlaten, waarom dan zoveel geheimzinnigheid rond zijn dood? Een mens kon toch sterven? Angst voor paniek. Leed hij misschien aan een of andere mysterieuze ziekte, die om haar epidemisch karakter de openbaarheid niet mocht halen? Maar dan kon men toch bij de politie open kaart spelen? Of werd de heer Vreedenbergh gewoon onzindelijk vermoord en liet men daarom zijn lijk verdwijnen? 'De Cock.'

De oude rechercheur keek verschrikt op en zag het vrolijk lachende gezicht van Vledder. 'Wat… wat is er?' reageerde hij verstoord. 'Je wordt oud.' 'Hoezo?'

'Ik hoorde je in jezelf mompelen.' De Cock glimlachte verlegen.

'Ik… eh, ik dacht na. Ik had alleen niet in de gaten dat ik het hardop deed.'

Dick Vledder gebaarde naar het vel papier op het bureau voor De Cock.

'Wat moetje daarmee?' De Cock voelde zich betrapt. 'Opschrijven wat ik dacht.' Vledder grinnikte.

'Ik heb nooit geweten dat jij zulke reine gedachten had… het papier is nog maagdelijk blank.'

De Cock greep het vel papier en frommelde het in elkaar.

'Wat ben je scherp vanmorgen,' merkte hij pijnlijk getroffen op.

'Het verjaardagsfeestje bij je vriendin is kennelijk goed verlopen.'

Hij kwam overeind, wierp de prop in de prullenbak en slenterde naar de kapstok.

Vledder liep hem na.

'Gaan we nu al op pad?'

'Ja.'

'Waarheen?'

'Naar Amersfoort… aan Xaveria van Bree voorde vragen of ze een telefoongesprek voor ons wil voeren.'

In Amersfoort, op het Lieve Vrouwekerkhof, aan de voet van de imposante en 92 meter hoge Lieve Vrouwetoren, reed Vledder de politie-Volkswagen op een gemarkeerde parkeerplaats en draaide het contact af. Geïnteresseerd blikte hij om zich heen. 'Woont ze hier?'

De Cock wees schuin voor zich uit.

'Verderop… in de Lieve Vrouwestraat… even voorbij de 'Lamme Goetsack'.'

Vledder lachte. 'Wat is de 'Lamme Goetsack'?'

'Een soort bistro. Erg gezellig. Genoemd naar de dikbuikige vriend van Tijl Uilenspiegel. Xaveria soupeerde er wel eens met haar Jean-Paul.'

'Je bent goed op de hoogte.'

'Ik heb gisteravond… vrij laat nog… met de politie in Amersfoort gebeld.'

Vledder keek verrast op.

'Kenden ze Xaveria van Breevoorde?'

De Cock knikte. 'Niet, dat ze hier in Amersfoort als crimineel te boek staat, maar de rechercheur van dienst die ik aan de lijn had,

herinnerde zich, dat een oud-collega van hem, die sinds kort een privé-detectivebureautje runt, nadrukkelijk belangstelling voor haar had getoond.'