Albert Baantjer - De Cock en het duel in de nacht

‘Karweitje?’

‘Mevrouw Van Oosterwijker maakte een afwerend gebaartje.

‘Nadat Peter bij de gemeente Amsterdam in dienst kwam, heeft hij nooit meer iets gedaan. Ik bedoel, iets dat verboden is.’

‘En Freek?’

Mevrouw Van Oosterwijker schudde haar hoofd.

‘Freek heeft in zijn hele leven toch nooit iemand echt kwaad gedaan. Freek was een lieve jongen… stond altijd klaar… voor iedereen. Het is jammer dat hij toch nog vrij jong is gestorven.’

De Cock keek haar schuins aan.

‘Daar was u bij?’

‘Hoe bedoelt u?’

‘Toen hij stierf?’

Mevrouw Van Oosterwijker schudde haar hoofd.

‘Daar was ik te laat voor,’ sprak ze droevig. ‘Ik was wel op zijn begrafenis.’

‘In Amsterdam?’

Mevrouw Van Oosterwijker knikte.

‘Op Sint Barbara. Ik ben er later nog eens gaan kijken. De jongens hadden een mooie steen op zijn graf laten plaatsen.’

‘Rood graniet.’

Mevrouw Van Oosterwijker glimlachte.

‘Rood was Freeks lievelingskleur.’

‘Weet u waaraan uw broer Freek stierf?’

Mevrouw Van Oosterwijker liet haar hoofd iets zakken.

‘De jongens zeiden aan het hart.’ Ze schudde bedroefd haar hoofd. ‘Het is zo gebeurd… met het hart. Dat zag je aan Peter.’

De Cock tastte in de binnenzak van zijn colbert en nam daaruit de enveloppe met de paarse rand. Met een gespeelde expressie van onbegrip reikte hij de enveloppe aan haar over.

Mevrouw Van Oosterwijker nam hem aan. Nieuwsgierig. Ze haalde het bericht van overlijden uit de enveloppe en las. Ineens keek ze op. De uitdrukking van argeloosheid was verdwenen. Haar blauwe ogen fonkelden.

‘Dat is een grap… een onsmakelijke grap.’

De Cock boog zich naar haar toe.

‘Van wie?’ vroeg hij scherp.

Mevrouw Van Oosterwijker slikte.

‘Van Richard… Richard Roosendaal… wie anders?’

Ze reden de statige Prinses Marielaan in Baarn uit. Via de fraaie, brede, door bos omzoomde Amsterdamse Straatweg, langs het pittoreske kasteel Groeneveld, koos Vledder de A1 terug naar Amsterdam.

Het was druk op de snelweg. Het verkeer raasde hen in een hoog tempo voorbij. Tot verbazing van De Cock hield Vledder zich keurig aan de voorgeschreven maximum snelheid. De grijze speurder liet zich wat onderuitzakken en keek schuin omhoog.

Op het gezicht van de jonge rechercheur ontwaarde hij een peinzende uitdrukking.

De Cock glimlachte.

‘Je denkt,’ riep hij vrolijk.

Vledder bromde.

‘Ik werd er bijna onpasselijk van. Ze maakte van wijlen die oude crimineel een soort engeltje tweede klas… compleet met aangepaste vleugeltjes.’

De Cock grinnikte.

‘Broer Freek was zo’n lieve jongen… stond altijd klaar voor iedereen… heeft in zijn hele leven toch nooit iemand echt kwaad gedaan.’ Zijn stem droop van sarcasme. ‘En dan over Wouter & Walter, haar twee gewelddadige neven; de jongens hadden een mooie steen op zijn graf laten plaatsen… rood… Freeks lievelingskleur.’

De Cock lachte vrijuit.

‘Mevrouw Van Oosterwijker bewaart dierbare herinneringen aan haar broer. Dat mag je haar toch niet afnemen? Ze weet heel goed dat broer Freek zich met criminele zaken bezighield. Dat wist Charles van Ulvenhout ook… en ook hij had alleen maar lovende woorden voor zijn vriend.’

Vledder snoof.

‘Sentimenteel gedoe.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Het is niet louter sentiment,’ sprak hij ernstig. ‘Ik begin er langzaam in te geloven, dat Frederik Johannes van Fluijtenberg, ondanks zijn misdadige levenswandel, geen slecht mens was.’

Vledder schudde afkeurend zijn hoofd.

‘De vele mensen die hij heeft opgelicht, zullen daar beslist anders over denken.’

De Cock maakte een berustend gebaartje.

‘Het zij zo.’ De oude rechercheur schoof zijn hoedje tot op zijn wenkbrauwen. ‘Ik wil iets begrijpen van de moorden rondom het mysterie van zijn dood. Daarin past een schets, een soort karakterprofiel.’

Vledder keek hem van terzijde aan.

‘En volgens dat karakterprofiel van jou was Frederik Fluweel geen slecht mens?’

De Cock ademde diep.

‘Goed… slecht?’ In zijn stem trilde irritatie. ‘Wie maakt uit of iemand goed of slecht is?’ Hij klopte met zijn vingertoppen op zijn borst. ‘Wij… rechercheurs? Wat is ons criterium… het Wetboek van Strafrecht?’

Vledder reageerde niet. Een tijdlang reden ze zwijgend voort. Eenieder gevangen in de maalstroom van zijn eigen gedachten.

Na een poosje blikte de jonge rechercheur opzij.

‘Jij hebt je vannacht voor niets zorgen gemaakt,’ spotte hij.

‘Het leven van Peter van Oosterwijker liep geen gevaar… hij was al dood.’

De Cock knikte traag.

‘En van dat overlijden waren de beide broers Wouter & Walter van Fluijtenberg op de hoogte. Ze waren op zijn begrafenis.’ De grijze speurder schoof zijn hoedje terug en drukte zich weer iets omhoog. ‘Er was iemand van dat overlijden vermoedelijk niet op de hoogte.’

Vledder keek hem van terzijde aan. Wie?’

‘De samensteller of samenstelster van dat valse bericht van overlijden.’

Vledder kneep zijn wenkbrauwen samen.

‘Je bedoelt dat hij of zij dan de naam van Peter van Oosterwijker niet bij de anderen onder die rouwcirculaire had geplaatst?’

De Cock knikte.

‘Degene die de valse kennisgeving van overlijden samenstelde en rondstuurde, kende vermoedelijk het aandeel van Peter van Oosterwijker in de affaire rond de dood van Frederik Johannes van Fluijtenberg, maar wist niet, dat de dood hem inmiddels ongrijpbaar had gemaakt.’

‘Een recent verkeersongeval.’

De Cock gebaarde voor zich uit.

‘Neem straks toch nog maar even contact op met de politie in Baarn,’ sprak hij bedachtzaam. ‘Ik wil zoveel mogelijk bijzonderheden over dat adres aan de Prinses Marielaan… de huidige bungalow van die mevrouw Van Oosterwijker… bijzonderheden ook uit de tijd dat Frederik Fluweel daar nog zijn domicilie had. En vraag of ze ons het rapport van dat verkeersongeval willen opsturen. Wie weet valt ons daarbij nog iets op.’

‘Verwacht je dat?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Toen Peter van Oosterwijker stierf, waren die valse kennisgevingen van overlijden nog niet verzonden. Niemand had toen al belang bij zijn dood.’

‘Je gaat er nog steeds vanuit, dat het samenstellen en versturen van die valse kennisgevingen van overlijden geen grap was, maar een boze opzet?’

De Cock knikte met een ernstig gezicht.

‘Absoluut,’ sprak hij nadrukkelijk. ‘Het is per se geen macabere grap. Het is een weldoordachte operatie met als opzet de beide broers Wouter en Walter van Fluijtenberg tot actie te bewegen. En in die opzet is men, zo dacht ik, gruwelijk geslaagd.’

Vledder keek hem verrast aan.

‘Jij bent ervan overtuigd dat beiden… zowel notaris Van den Hoeve als dokter Achterbosch… door een van de twee broers zijn vermoord?’ De jonge rechercheur schudde zijn hoofd. ‘Daarover heb je geen enkele twijfel?’

De Cock zuchtte. ‘De vraag is of wij dat ooit kunnen bewijzen… bewijzen zonder het motief te kennen.’

Vledder liet even het stuur van de Golf met beide handen los en spreidde zijn armen.

‘En Richard Roosendaal?’ riep hij opgewonden, terwijl hij het stuur weer vastgreep. ‘Hoe denk je over zijn aandeel in deze zaak? Zijn naam duikt telkens op. Hij had op de avond van de moord een afspraak met dokter Achterbosch en nu zegt mevrouw Van Oosterwijker weer, dat ze ervan overtuigd is dat die valse kennisgeving van overlijden van hem afkomstig is.’

De Cock trok zijn schouders op.

‘Mevrouw Van Oosterwijker,’ sprak hij achteloos, ‘projecteert haar oude, nog sluimerende haatgevoelens jegens haar zuster Frederika-Francisca nu op haar kinderen: Richard en Patricia Roosendaal.’