Albert Baantjer - De Cock en moord op termijn

‘Is zijn opvolger al bekend?’

‘Nee.’

‘Had de heer Van Abbenes geen compagnon?’

Charles van Dungen schudde zijn hoofd.

‘De heer Van Abbenes was een pure individualist… een man die heel moeilijk kon delegeren.’

De Cock knikte begrijpend.

‘Had u daar persoonlijk moeite mee?’

‘Soms. Ik wilde hem graag zo veel mogelijk werk uit handen nemen, maar dat liet hij niet altijd toe.’

‘Kent u mevrouw Van Abbenes?’

Het gezicht van Charles van Dungen betrok.

‘Het huwelijksleven van de heer Van Abbenes was niet bijster gelukkig,’ sprak hij droevig. ‘Ik bedoel, het huwelijk heeft hem niet het geluk gebracht, dat men van een dergelijke verbintenis mag verwachten.’

De Cock glimlachte om de formulering.

‘Zocht hij nooit naar een compensatie?’

Charles van Dungen keek hem wat verward aan.

‘Voor… eh, voor dat… eh, minder gelukkige huwelijk?’ vroeg hij onzeker.

‘Precies… vrienden, andere vrouwen?’

Charles van Dungen tastte aarzelend naar zijn voorhoofd. De vraag bracht hem zichtbaar in verlegenheid. ‘De heer Van Abbenes,’ zei hij voorzichtig, ‘vertoefde veel in het clubhuis.’

‘Clubhuis… welk clubhuis?’

‘Van de golfclub… Amstelland. Als ik hem dringend nodig had, kon ik hem daar veelal bereiken. Daar trof hij ook zijn vrienden.’

‘Dokter Hardinxveld?’

Charles van Dungen knikte bedaard.

‘Die heb ik wel eens op kantoor ontmoet… Douwe Hardinxveld… chirurg aan het Mattheus Ziekenhuis.’

‘Kent u nog andere vrienden… vriendinnen?’

Charles van Dungen trok zijn schouders op.

‘Van vriendinnen weet ik niets,’ zei hij knorrig. ‘Op de golfclub ontmoette hij buiten dokter Hardinxveld ook wel andere vrienden. Die ken ik echter niet. De heer Van Abbenes hield zijn privéleven zo veel als doenlijk buiten zijn werksfeer.’

De Cock plooide rimpels in zijn voorhoofd.

‘Hebt u echt nooit iets gemerkt van relaties met vrouwen?’ vroeg hij met een zweem van ongeloof. ‘De heer Van Abbenes was een niet onknappe, uiterst gefortuneerde man, die van zijn wettige echtgenote weinig tederheid ontving. Ik dacht toch een gewillige prooi voor…’ Hij maakte zijn zin niet af maar keek de man naast hem doordringend aan. ‘U zult op kantoor toch wel eens gesprekken met dames hebben beluisterd?’

Charles van Dungen trok zijn gezicht strak.

‘Die waren altijd van zakelijke aard.’

De Cock krabde zich achter in zijn nek en zuchtte diep. Een gevoel van medelijden bekroop hem… medelijden met zichzelf… moeizaam ploeterend aan alweer een moordzaak. Hij dreef dat verlammende gevoel uit zijn gedachten en produceerde een moede glimlach. ‘U… eh, u zei dat u mij mogelijk waardevolle aanwijzingen kon geven.’

Charles van Dungen knikte nadrukkelijk.

‘Ik weet wie de heer Van Abbenes heeft vermoord.’

De Cock schoof van schrik naar het puntje van zijn stoel.

‘Wie?’

Charles van Dungen nam met precieze bewegingen zijn agenda uit de binnenzak van zijn colbert en sloeg hem open.

‘Franciscus,’ sprak hij plechtig, ‘Franciscus van der Kraay… dossier PLX 84.’

‘Franciscus van der Kraay?’

Charles van Dungen knikte weer. ‘Een wilde, wat primitieve man. Explosief. Gewelddadig.’

‘En die Van der Kraay heeft meester Van Abbenes vermoord?’

‘Daarvan ben ik overtuigd.’

‘Waarop berust die overtuiging?’

Charles van Dungen verschoof iets op zijn stoel.

‘Meester Van Abbenes heeft in het begin van dit jaar een echtscheidingsprocedure voor hem gevoerd. Van der Kraay was het met de uiteindelijke voorwaarden van de scheiding niet eens, of beter gezegd totaal oneens. Vooral de alimentatie was naar zijn mening veel te hoog uitgevallen. Hij achtte Van Abbenes daarvoor aansprakelijk, stelde dat hij zich door zijn… eh, ongetwijfeld knappe vrouw, had laten inpalmen.’

De Cock glimlachte.

‘Ik neem aan,’ sprak hij bedaard, ‘dat bij echtscheidingsperikelen, waarbij de emoties vaak hoog oplaaien, dergelijke beschuldigingen wel meer voorkomen.’

‘Zeker. In ons kantoor ontstaan soms wilde tonelen. Dat is niet altijd te vermijden. Maar tot echte handtastelijkheden komt het vrijwel nooit.’

‘Bij Van der Kraay wel?’

Charles van Dungen gebaarde heftig. ‘Ik zei het u toch al, die man is gewelddadig, reageert uiterst primitief. En hij is sterk als een beer. Hij heeft mij eens met een enkele armbeweging tegen de grond geslagen, toen ik hem niet direct tot meester Van Abbenes wilde toelaten. Dat was ook de eerste keer dat hij zijn dodelijke bedreigingen uitte.’

De Cock hield zijn hoofd iets schuin. ‘Dodelijke bedreigingen?’ herhaalde hij. Zijn stem had ongewild een wat cynische klank.

Het ontging Charles van Dungen niet. Hij keek even op. Daarna raadpleegde hij zijn agenda.

‘Van der Kraay heeft letterlijk gezegd: Geloof me, beste man, ik sla je je hersenen in. Hij heeft die bedreiging in totaal wel driemaal herhaald, op verschillende momenten. Ik heb de tijdstippen waarop hij die woorden uitsprak, genoteerd, precies met datum en uur.’

‘Waarom?’

‘Wat bedoelt u?’

De Cock spreidde zijn armen.

‘Waarom hebt u daarvan zo exact boekgehouden?’

Charles van Dungen keek de oude rechercheur hoofdschuddend aan. ‘Ik heb het gevoel,’ zei hij verwijtend, ‘dat u weinig waarde aan mijn woorden hecht… dat u onvoldoende beseft wat voor een man die Van der Kraay is.’ Hij bracht zijn beide handen trillend omhoog. ‘Het waren geen loze bedreigingen van een machteloze man, die woedend zijn emoties ontlaadde. Integendeel. Van der Kraay meende wat hij zei. Hij sprak zijn woorden kalm en duidelijk uit. Zonder pathos. Ik… en ook de heer Van Abbenes, wij hebben zijn uitlatingen per se ernstig genomen. Gezien onze ervaringen met Van der Kraay sloten wij geenszins de mogelijkheid uit dat hij zijn bedreigingen eens zou uitvoeren. Daar hielden we terdege rekening mee.’ Hij zweeg even en liet zijn hoofd iets zakken. ‘Toen ik vanmorgen vernam,’ ging hij op sombere toon verder, ‘dat de heer Van Abbenes voor de deur van zijn kantoor met een slag op het achterhoofd was vermoord, stond het voor mij vast dat Van der Kraay de dader was… ook al omdat de termijn afliep.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Termijn… wat voor een termijn?’

Charles van Dungen zuchtte en legde uit: ‘Gisteren… middernacht… tot zolang had hij meester Van Abbenes de tijd gegeven. Als hij voor dat tijdstip niet voor andere voorwaarden inzake zijn huwelijksontbinding had gezorgd, zou hij, Van der Kraay, onverbiddelijk toeslaan.’

‘Gaan we hem arresteren?’

‘Wie?’

Vledder deed wat geprikkeld. ‘Die Franciscus van der Kraay.’

De Cock trok gelaten zijn schouders op.

‘Ik wil eerst wat meer weten.’

‘Nog meer?’ vroeg Vledder spottend. ‘Het lijkt mij nogal duidelijk. Die man heeft gedreigd om meester Van Abbenes zijn hersens in te slaan…’

De Cock onderbrak hem. ‘En er zit een deuk in zijn hersenpan.’

‘Precies,’ zei Vledder heftig knikkend. ‘En denk aan de termijn… gisteren… middernacht. Het kan toch geen toeval zijn dat Van Abbenes enkele uren na het verstrijken van de termijn werd vermoord.’

‘Dat is inderdaad opvallend,’ sprak De Cock bedaard.

Vledder keek zijn oude collega onderzoekend aan. Zijn jonge gezicht stond ernstig. ‘Ik… eh, ik vond toch,’ sprak hij licht verwijtend, ‘dat je die brave Charles van Dungen met weinig respect behandelde. Die man wil ons oprecht behulpzaam zijn. Maar soms leek het alsof je hem in het geheel niet serieus nam.’

De Cock leunde achterover in zijn stoel. Het verwijt van zijn jonge collega trof hem. ‘Ik moet je iets bekennen,’ sprak hij wat timide. ‘Ik… eh, ik ken Fransie van der Kraay… of Kraaitje, zoals hij vroeger werd genoemd. Heel lang geleden heb ik wel eens iets met hem te maken gehad.’