Белая кропка спакваля павялiчвалася. Неўзабаве можна было разгледзець пасажыраў на палубе, яшчэ праз нейкi час iх твары. Нарэшце судна прычальвала, i людзi на беразе i на палубе "Баклана" перагукалiся мiж сабою ў час манеўру слоўцам-другiм.
Грузчык падымаўся на судна, выцягваў на бераг скрынi, бочкi, паштальён звальваў на свой вазок мяшкi з поштаю, турысты фатаграфавалiся сем'ямi i iшлi ў гатэль услед за прысланым адтуль хлопчыкам.
Сто шэсцьдзесят восем разоў! Пад страхам смерцi, як пiсаў Жуль.
Акурат побач з месцам, адведзеным для стаянкi "Баклана", пагойдвалася на вадзе лодка пана Лябро, зробленая па яго спецыяльным заказе на мацерыку. Гэта было сама прыгожае на выспе рыбацкае судна. Яно так зiхацела шклом i меддзю, адпалiраваным дрэвам i начышчаным да бляску металам, што астраўляне назвалi яго "Люстраной шафаю".
Пан Лябро няспынна ўдасканальваў лодку, аздабляў яе i рабiў усё больш камфартабельнай. I хоць даўжыня ў яе была толькi пяць метраў, уладальнiк абсталяваў на ёй даволi прасторную, у свой рост, шкляную кабiну - так што судна выдавала больш на якi-небудзь буфет, а не шафа.
I вось цяпер пан Лябро ўжо сто шэсцьдзесят восем дзён не карыстаўся лодкаю, хадзiў кожнае ранiцы да прычала ў пiжаме i пантофлях, пасля ўслед за паштальёнам на пошту - i першы на выспе атрымлiваў карэспандэнцыю.
Але чацвёртай паштоўкi прыйшлося чакаць каля шасцi месяцаў - i прыйшла яна з Александрыi.
"Не адчайвайся, старая порхаўка! Пад страхам смерцi - цяпер як нiколi! А тут горача.
Жуль".
Ад Александрыi да Порт-Саiда, адкуль прыйшла папярэдняя паштоўка, - як плыць морам, дык амаль рукою падаць, варта адно на карту зiрнуць. А прайшло ажно паўгода...
Чым мог ён займацца ў дарозе?.. I ўвогуле, чым ён займаўся ў жыццi? Якi быў з выгляду? Якога ўзросту? Мусiць, яму не менш за пяцьдзесят, бо столькi ж было i Лябро.
Паштоўка з Неапаля. Праз некалькi тыдняў - з Генуi.
Можа, ён перасаджваецца з судна на судна?.. Але навошта так доўга затрымлiвацца ў кожным порце?
Паштоўка сёмая.
"Я прыбываю, гарэза! Пад страхам смерцi - ты зразумеў?
Жуль".
Марка на ёй - партугальская. Ну i ну!.. Значыцца, ён не спынiўся ў Марселi. Рабiў круг. Аддаляўся.
I раптам - паштоўка з Бардо!.. Ён зноў наблiжаўся. Адтуль да порта насупраць Паркэроля - ноч дарогi чыгункаю.
Але наступная паштоўка прыйшла ўжо з Булонi.
Дзесятая была даслана з Антверпена.
"Пачакай яшчэ крыху, мiленькi. Час не прыспешвае. Пад страхам смерцi.
Жуль".
- А ён усё-ткi жартаўнiк, ваш сябра, - сказала панна Марта, перадаючы Лябро гэтае паведамленне.
"Цi расказвала яна пра гэтыя паштоўкi каму-небудзь?" - узiраўся Лябро ў вочы дзяўчыне.
I вось, нарэшце, цудоўным лагодным ранкам - на моры быў поўны штыль, пад шчодрым сонцам вада так i зiхацела - незнаёмы з'явiўся.
Жуль быў на судне!
Лябро ўпэўнiўся ў гэтым ужо тады, калi "Баклан" быў яшчэ толькi за мiлю ад паркэрольскага берага. Удалечынi бялела маленькае судна, на палубе якога стаяў адзеты ў цёмнае чалавек - усё адно як невялiчкая лялька на дзiцячым караблiку. Але ўжо i з такой адлегласцi было вiдаць, што пасажыр гэты - вельмi высокi.
Чаму Лябро заўсёды здавалася, што незнаёмы - чалавек высокага росту?..
Цяпер ён буйнеў на вачах, з кожнай хвiлiнаю. Застаючыся ўвесь час нерухомым, ён стаяў каля самага носа, якi рассякаў ваду, уздымаючы па абодвух баках судна пышныя срэбраныя вусы марскога шуму.
Аскар Лябро зняў свае чорныя акуляры, з якiмi расставаўся, толькi кладучыся спаць. Пакуль ён выцiраў запацелыя шкельцы, можна было разгледзець ягоныя вочы: адно - жывое, другое - напалову заплюшчанае, даўно мёртвае.
Нарэшце ён павольна, быццам прысутнiчаў на якойсьцi ўрачыстасцi, надзеў акуляры i машынальна зацягнуўся люлькаю, але тая патухла.
Ён, Лябро, i сам быў высокi i шырокi ў плячах, нават дужы, праўда, трохi ўжо азызлы. Але чалавек на носе "Баклана" ўсё роўна быў вышэйшы, мажнейшы. Ягоная прасторная адзежа - карычневыя палатняныя штаны, чорная люстрынавая куртка, шырокi саламяны капялюш - рабiлi яго яшчэ больш вялiзным. Дый тое, што ён дагэтуль не зварухнуўся яшчэ са свайго месца, толькi надавалi ягонай постацi важнасцi.
Калi "Баклан" досыць наблiзiўся i чалавека можна было ўжо ўбачыць у твар, ён нарэшце ступiў па палубе некалькi крокаў. Уражанне было такое, нiбыта манумент аддзялiўся ад пастамента.
Лябро прыкмецiў, што незнаёмы высока ўзнiмае правае плячо.
Незнаёмы падышоў да капiтана "Баклана" Батыста, якi стаяў у сваёй шкляной кабiне, загаварыў з iм. Лябро здалося, што ён ужо чуў некалi гэты голас. Пасажыр кiўнуў галавою на людзей, што сабралiся на прычале, i капiтан, выцягнуўшы руку, тыцнуў пальцам якраз у Лябро.
Читать дальше