Stefan Żeromski - Ludzie bezdomni, tom drugi

lary i piernaty – żartobliwie przekręcony zwrot: lary i penaty , co w wierzeniach starożytnych Rzymian oznaczało: opiekuńcze bóstwa domowe. [przypis redakcyjny]

somatyzm – cielesność. [przypis redakcyjny]

reunion (z fr.: réunion ) – zebranie towarzyskie. [przypis redakcyjny]

ćwiertują – dziś popr.: ćwiartują. [przypis edytorski]

utensylia (z łac. utensilia ) – rzeczy użyteczne; narzędzia, sprzęt, przybory. [przypis edytorski]

par force (fr.) – siłą. [przypis redakcyjny]

in folio (łac.) – dosł. w formacie arkusza; największy format, w jakim drukuje się książki. [przypis redakcyjny]

templum (łac.) – świątynia, przybytek. [przypis redakcyjny]

Makiawel – Niccolo Machiavelli (1469–1527), włoski historyk i pisarz polityczny. W swym dziele Książę , dokonując na podstawie panujących stosunków analizy mechanizmu rządzenia, stwierdzał, że polityk nie cofa się przed użyciem podstępu i przemocy dla osiągnięcia zamierzonych przez siebie celów. W opisanej przez Machiavellego praktyce działania doszukiwano się powszechnie dyrektywy postępowania dla władcy. [przypis redakcyjny]

ekstyrpować (z łac.: extirpare ) – wycinać. [przypis edytorski]

via (łac.) – droga; tu: przez. [przypis redakcyjny]

summa summarum (łac.) – wszystko razem, ostatecznie. [przypis redakcyjny]

bębny – tu: dzieci. [przypis edytorski]

siurpryza (z fr. surprise ) – niespodzianka. [przypis redakcyjny]

pontyfikalnie – uroczyście. [przypis redakcyjny]

futur – tu w znaczeniu: kolega, kompan. [przypis redakcyjny]

ex officio (łac.) – z urzędu. [przypis redakcyjny]

przekonywująco – dziś popr.: przekonująco a. przekonywająco. [przypis edytorski]

dura lex, sed lex (łac.) – twarde prawo, lecz prawo. [przypis redakcyjny]

kontrolerowie – dziś końcówka -owie w M lm przysługuje nazwom osób szacownych (profesorowie, senatorowie), w pozostałych zaś wypadkach stosuje się końcówkę -rzy (dyrektorzy, kontrolerzy). [przypis edytorski]

z umysłu – umyślnie, z rozmysłem. [przypis edytorski]

ab ovo (łac.) – od początku, dosł.: od jajka; jajko stanowiło pierwszą potrawę na ucztach staroż. Rzymian. [przypis redakcyjny]

Znacie tę bajeczkę – więc posłuchajcie… – aluzja do „powiedzonka” z komedii Aleksandra Fredry Pan Jowialski . [przypis redakcyjny]

bad (z niem.: Bad ) – miejscowość kąpielowa, uzdrowisko. [przypis redakcyjny]

Ta łza, co z oczu twoich spływa… – początkowe słowa wiersza Adama Asnyka. Sens ukrytej w tytule aluzji wyjaśniają dalsze słowa pierwszej zwrotki, która brzmi: „Ta łza, co z oczu twoich spływa, / Jak ogień pali moją duszę; / I wciąż mnie dręczy myśl straszliwa, / Że cię w nieszczęściu rzucić muszę…” [przypis redakcyjny]

telefonowe – dziś popr.: telefoniczne. [przypis edytorski]

kościół świętokrzyski – kościół Świętego Krzyża w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście, należący do największych kościołów w stolicy. [przypis redakcyjny]

czarniawa – tu: chmura burzowa. [przypis redakcyjny]

w stronę Sosnowca – w okresie zaborów na trasie kolei warszawsko-wiedeńskiej Sosnowiec był stacją graniczną w Królestwie Polskim. [przypis redakcyjny]

pleciaki – zapewne chodzi o plecione (np. z wikliny) płoty. [przypis edytorski]

mikrotom – aparat do krajania bardzo cienkich skrawków tkanek roślinnych czy zwierzęcych, które bada się pod mikroskopem. [przypis redakcyjny]