без автора - Песня аб паходзе Ігаравым

А во ў пятніцу рана стапталі
Палавецкае войска паганае;
Ў полі стрэламі там засвісталі,
Загулялі пабеду праслаўную.
Ўзялі красных дзяўчат палавецкіх
І папоны, аксаміты, золата —
Ўсё, што ўпала да рук удалецкіх,
Што бітвой не было ў попел змолата.
Палавецкім багаццем — плашчамі,
Кажухамі, тканінай залотнаю
Памасцілі масты пад нагамі,
Загацілі праходы балотныя.
Сцяг чырвоны, дзіда серабрана
I бунчук па абычаю добраму
Ў нагароду за славу, за раны
Святаславічу, князю харобраму!
Дрэмле Алега харобрае
Ў полі на шчытах гняздо.
Ой, заляцела адважнае,
Дужа далёка яно!
А не было ж яно зроджана
Ў крыўду нікому нідзе —
Ні быстракрыламу крэчату,
Ні сакалу, ні бядзе
I ні табе, палаўчаніне,
Чорны паганы груган.
Крыўдзе тваёй не спакорыцца
Вольны Алегавы стан.
Гза бяжыць шэрым воўкам
Там па полі па дзікаму,
А Канчак яму сцежку
Значыць к Дону вялікаму.
На другі дзень вельмі рана
Над зямлёй крывавы зоры
Світ усходні абвяшчаюць,
Хмары чорныя йдуць з мора.
Сонцы два прыкрыці хочуць,
Я к дзве ясныя заранкі,
А во ў хмарах гэных чорных
Ззяюць сінія маланкі.
Быці вялікаму грому
Над каласамі паспелымі;
Дожджу ісці каляному
3 Дона вялікага стрэламі.
Тут паламаціся дзідам
Па-над Каял-ракі доламі,
Тут пашчарбаціцца шаблям
Аб палавецкія шоламы.
О зямля Руская! 3 славай
Boi твае маладзецкія
Перасягнулі далёка
Ўжо рубяжы палавецкія.
Вось ветры, Стрыбожыя ўнукі,
Павеялі стрэламі з мора
На храбрае Ігара войска,
Ўзгадована ў долі і ў горы.
Зямля i дудніць і трасецца,
Цякуць памутнеўшыя рэкі;
Туман пакрывае ўсё поле,
A сцягі гамоняць: навекі!
Ідуць полаўцы ад Дона
I ад мора ўсплылі,
Войска рускае навокал
Нетрай абступілі.
Перагарадзілі поле
Шатанята клікам,
А харобрыя русіны —
Шчытамі i пікай.
Ой, ты яр тур Усяволад!
Стаў у боі забіякай:
Засыпаеш ты варожых
Стрэламі ваякаў.
І граміш аб ix шаломы
Стальнымі мячамі;
Дзе ўпадзеш, тур, залатымі
Свецячы шчытамі,
Там кладуцца ў рад галовы
Полаўцаў паганых,
I аварскія шаломы
Шабляй пашчапаны.
Якая цана ранам, брацці, таму,
Хто забыўся жыцця яснаты,
На горад Чарнігаў хто ў боях забыў
I на бацькаў пасад залаты?
На мілую любу, Глябоўну сваю,
Яснавокую краску-жану,
На звычай, абычай прадзедаў стары,—
Хто ўсё гэта забыў у вайну?

Былі слаўныя, дзеяў
Траяна, вякі, Прамінулі гады Яраслава,
I паходы Алега былі-працяклі —
Ўсё Алега з сыноў Святаслава.
Той Алег бо мячамі разруху каваў,
Па зямлі сеяў стрэлы разгонам.
Калі ў горадзе Тмутаракані ступаў
Ў залатое страмя ён са звонам,
Чуў здалёку той даўны трывожлівы звон
Яраслававы сын, Усяволад,
A Ўладзімер шторання, пакінуўшы сон,
Зачыняўся ў Чарнігава-горад.
А Барыса таго Вячаславіча,
Маладога i храбрага князя,
На апошні суд слава паклікала,
За якою ганяўся ў адвазе,
I навекі пасцелю зялёную
У каяльным заценні паслала —
Ўсё за крыўды, абіды Алегавы,
Што загубства разводзіў нядбала.
3 той Каялы-ракі між угорскімі
Інаходцамі сам палялеяў
Яраполк свайго бацьку да Кіева,
Да сялібы святое Сафеі.
Пры Алегу тады Гарыславічу
Моц было міжусобіц, няладаў;
Жыццё гінула ўнука Дажджбожага,
Люд свой век скарачаў ў княжых звадах.
На зямлі тады Рускай узбуранай
Рэдка пеў аратай за сахою,
Груганнё зато часта пагрумквала,
Ў полі дзелячы труп між сабою.
А на ежу ляцелі збіраючысь,
Галкі гоман заводзілі й гулі.
Так было ў тыя войны й пабоішчы,
A такіх бітваў слухам не чулі!

Ад раніцы да вечара,
Ад вечара да раніцы
Лятуць стрэлы гартоўныя,
Грымяць мячы аб шоламы,
Трашчаць дзіды сталёвыя,
Шумяць харугві стружкамі
Сярод палёў няведамых,
Сярод зямель палоўцавых.
Зямля тая ўчарнелая,
Пабітая капытамі,
Касцямі ўся пасеяна,
Крывёю ўся палітая.
Вялікай абхапілася
Зямля тугою Руская.
Што гам шумщь, што там звініць
Рана йшчэ перад зарою? —
Ігар палкі ўводзіць свае:
Жаль яму Ўсеўлада-брата.
Біліся дзень, дзень i другі,
Трэцяга дня пад палудня
Сіла змагла, сіла лягла,
Рухнулі Ігара сцягі.
Тут два браты разлучыліся
На беразе быстрай Каялы,
Тут не хапіла крывавага
Віна ды ў гульні небывалай.
Тут пір дакончылі храбрыя
Русіны — недарма набеглі,—
Сватаў спаілі, a самі там
За Рускую землю палеглі.
Ў полі далёкім ад жаласці
Маркотна ные травіца,
А пад тугой цяжкай дзерава
К зямлі сірацінай хіліцца.